توضیحات : عیسی صدیق، ملقب به صدیق اعلم(متولد ۱۲۷۳ ش) ادیب، نویسنده و سومین رییس دانشگاه تهران بود. این کتاب سیر و گزارشی است از وضعیت فرهنگی سرزمین ایران در طول تاریخ از جنبه های مختلف و متعدد گزاره های اساسی فرهنگ ساز، نویسنده کوشش کرده تاریخ ایران را از دوران باستان تا امروز در بستری فرهنگی در قالب طبقه بندی تاریخی و فرهنگی بررسی و کاوش کند. عناوین کتاب در قسمت فهرست به این شرح می باشد: فصل نخست: فرهنگ در ایران باستان، فصل دوم: دوره ی فترت، فصل سوم: دوره ی تجدید حیات و استقلال ایران، فصل چهارم: دوره ی رنج و گداز، فصل پنجم: دوره ی وحدت ملی و بسط تشیع، فصل ششم: دوره ی آشفتگی و تنبه، فصل هفتم: تجدد و تحول در اروپا، فصل هشتم: به سوی تجدد و تحول، فصل نهم: نتیجه ی کلی از مطالعه ی اجمالی تاریخ فرهنگ ایران و فصل دهم: سازمان کنونی فرهنگ.
توضیحات : محمدجواد بهروزی در سال ۱۳۰۰ خورشیدی در بوشهر تولد یافته و پس از اتمام تحصیلات مقدماتی در سال ۱۳۲۹ از دانشکده ادبیات و دانشسرای عالی تهران در رشته علوم اجتماعی لیسانس شدند مدتی در دبیرستانهای شیراز دبیر و مدت ۸ سال است رئیس دبیرستان حیات شیراز میباشند آقای بهروزی علاوه بر مقالات متعدد تاکنون یازده جلد کتاب در زمینههای گوناگون به چاپ رساتیدهاند که کتاب حاضر را به مناسبت جشنهای دوهزار و پانصد ساله شاهنشاهی تهیه و تالیف کردهاند.
توضیحات : در گذشتهای نه چندان دور، پیروی از غربیان و ستایش دانش و خرد و تیزبینی و ژرفنگری آنان چنان در میان نویسندگان و پژوهندگان ایرانی به آئین شده بود که همگان خویش را ناچار میدیدند که در گفتارها و نامهها و پژوهشهای خویش چنگ به دامان آنان زنند و با بردن نام آنان، گفتار خویش را سنگی بخشند. چنان کسان یکدم با خویش نیندیشیده بودند که اگر یک پژوهنده اروپایی درباره فرهنگ ایران سخنی میگوید، آن سخن را یا از نامهها و دفترهای پیشین ایران خوانده است، که ما خود نیز میتوانیم و بایستی که آنها را بخوانیم، و یا آن سخن را از روی برداشت و گمان خویش میگوید، که ما نیز خود میتوانیم درباره گوشههای فراموش شده فرهنگ و تاریخ خویش برداشتهایی داشته باشیم، و تفاوتی که میان این دو گمان هست آن است که اگر آن نویسنده و پژوهشگر برای تباه کردن بخشی از تاریخ و فرهنگ ایران دستوری دارد. نویسنده و پژوهشگر ایرانی برای روشن کردن و زنده ساختن آن از روان و جان خویش فرمان میگیرد، مگر آنکه این بیم در میان هست که گاهگاه پژوهنده ایرانی را یکسونگری و تعصب فرا گیرد، که آن را نیز با نگرش و گوشزد دیگران میتوان باز نمود و از کژی پیراست.
خوشبختانه چند سالی است که پژوهندگان و دانشمندان ایرانی از زیر بار و فشار غربگرایی شانه خالی کردهاند و آزاد شدهاند، و در همین زمان پژوهشهای ایرانی رنگ تازهای به خود گرفته و اگر امروز یک ایرانی درباره نیاکان خویش سخنی بگوید دیگر پیروان بیگانه های و هوی برنمیانگیزند، و چارهشان اینست که آن غریوها و فریادها را در اندرون خود ریزند!
توضیحات : این کتاب گزیده مقالات و گفت و شنودهایی درباره فرهنگ، تاریخ و زبان ایران در اعصار باستانی است که طی سی سال فراهم آمده و منتشر شده است. مهرداد بهار (۱۳۷۳ – ۱۳۰۸ش) زبان شناس و اسطوره شناس معاصر این مقالات را بر پس از تحقیق و تتبع در متون پهلوی نگاشته است. این کتاب دیدی عینی درباره پدیده های اجتماعی – تاریخی دارد و در آن سعی شده که از تعصب دوری شود. علاوه بر مقالات، زندگینامه ملک الشعرا و شرح قیام ژاندارمری خراسان به سرکردگی محمد تقی پسیان نیز آمده است. دکتر مهرداد بهار، پنجمین فرزند ملک الشعرای بهار، همچون پدر کمک شایانی به شناخت فرهنگ ایران کرد. وی اولین محقق آکادمیک در اسطوره شناسی زبان ایرانی بوده و تحقیقات ارزشمندی در این باره انجام داد. وی در شمار ایرانشناسانی است که به تاریخ، فرهنگ و اساطیر ایران با نگاهی نو پرداخته است.