توضیحات : تاکنون از چه زاویه هایی به تاریخ ایران نگریسته شده است. عده ای معتقدند که در ایران شیوۀ تولید فئودالی حاکم بوده است و برخی نیز عقیده دارند که شیوۀ تولید فئودالی با اندکی تفاوت روبنایی در آنجا حاکم بوده است. بعضی دیگر قائل به وجود شیوۀ تولید آسیایی هستند. پاره ای از مارکسیست ها، باپیش کشیدن برخی از آثار مارکس، نتیجه می گیرند که مارکس شیوۀ تولید آسیایی را شیوۀتولید دیگری سوای فئودالیسم می داند و برخی از مارکسیست ها نیز می گویند که مارکس هیچ اشاره ای بدان نکرده است و از این رو طرح نظری مارکس که قبلاً به آن پرداخته بود، تغییر کرده و به نوعی شیوۀ تولید آسیایی را مسکوت گذاشته و یا از بیخ وبن حرف خود را پس گرفته است. علاوه بر این، مسئله بعد دیگری پیدا می کند، عده ای شیوۀ تولید آسیایی را در تمایز بافئودالیسم در این می بینند که از نظر زیربنا ( مناسبات اقتصادی )خصوصیات یکسانی دارند، ولی از نظر روبنا ( مناسبات سیاسی ) تفاوت های بسیاری دارند. در این میان، کسانی هم هستند که به شیوۀ تولید مجزایی، با نام شیوۀ تولید آسیایی، قائل هستند که در قسمت بزرگی از آسیا و بخشی از آفریقا و آمریکای جنوبی وجود داشته است. این کتاب به این بخث ها میپردازد

توضیحات : مجموعه‌ای از اسناد و گزارش‌های رسمی در توصیف عملیات نظامیِ مربوط به شورش عشایر بیرانوند لرستان در بهار ۱۳۰۳ که به محاصره خرّم‌آباد منجر شد و همچنین رویارویی نیروهای دولتی و سایر نیروهای عشایری در منطقه طرهان در اواخر سال ۱۳۰۶ که در هر دو مورد فرماندهی عملیات را سرتیپ شاه‌بختی بر عهده داشت. این مجموعه از نقطه نظر اشتمال بر گزارشِ روز به روز- و حتی در مواردی ساعت به ساعت- دو نمونه از نبردهای حساس و تعیین‌کننده لرستان در سال‌های نخست حاکمیت پهلوی، نه فقط از نظر تاریخ نظامی که از لحاظ تاریخ کلیِ ایران در دوره مورد بحث نیز منبعی یگانه و ارزشمند است.

توضیحات : کی از برزگترین خدمات ایران به تمدن دنیا از راه صنعت بوده است. تاریخ صنعت افتخار آمیز این کشور از ادوار پیش از تاریخ آغاز گشته و پس از هزاران سال به ما رسیده است که شاید قالی و قالیچه بهترین نمونه آن صنعت باشد. در طی فصول این کتاب سعی می‌شود خدمات بزرگ این مملکت و جلوه عظیم صنعتی آن را به نظر خوانندگان برساند. بر هر ایرانی تربیت یافته واجب است همانطوری که به کشور خود علاقمند و مفتخر است به صنعت مرز و بوم خود نیز مباهات کند و به خدماتی که از این راه به عالم بشریت و تحکیم بنیان تمدن امروزه دنیا شده، پی برد.

مقصود از تألیف این کتاب که دورنمایی مختصر از تاریخ باعظمت صنایع ایران می‌باشد اینست که جوانان این سرزمین را به قدرت صنعتی نژاد خود و رموز آن آگاه نموده و آنان را تشویق و ترغیب کند که ذوق صنعتی را که در نهادشان می‌باشد بکار انداخته خدمات گذشتگان خود را در نظر آورند و از آنان پند گیرند. در مقدمه چنین کتابی قبل از هر چیز باید معنی لفظ صنعت را دانست و آن را تشریح و توصیف نمود. تعریف صنعت آسان نیست زیرا این لفظ شامل معانی بسیار می‌باشد و راجع به آن کتاب‌ها نوشته شده است. به علاوه مفهوم صنعت چیز محسوسی نیست که بتوان توسط محسوسات آن را تعریف کرد. با این وصف در ادامه سعی می‌کنیم بطور اختصار چند معنی صنعت را شرح دهیم.

توضیحات : تاریخ نوین ایران اثری از م. س. ایوانف و ترجمه هوشنگ تیزابی میخاییل سرگیویچ ایوانف ایرانشناس روس و نویسنده کتب متعدد درباره تاریخ ایران. استاد علوم تاریخ در دانشگاه دولتی مسکو و مسولل کرسی تاریخ کشورهای خاورمیانه است. ایران دارای تاریخ چند هزار ساله است. در قرون ششم الی چهارم قبل از میلاد در اراضی ایران، دولت برده داری هخامنشی حکومت می کرد که در عصر خود یکی از بزرگترین حکومت های برده داری بود و مرزهای آن از غرب به دربای مدیترانه و از شرق تا رودخانه سند ادامه داشت. در قرون سوم الی هفتم بعد از میلاد در ایران پادشاهان دیگری به نام ساسانیان حکومت را در دست داشتند که در نتیجۀ لشگرکشی ها و جنگهای اعراب، این سلسه نیز سقوط کرد…

توضیحات : از آنجا که نظام هنری و زیبا شناختی رابطه مستقیم بر فرهنگ جامعه دارد؛ هنر دارای مصادیق متعدد و گسترده ای همانند شعر، موسیقی، نقاشی، معماری، صنایع دستی و اموری از این قبیل می گردد. فرهنگ هر جامعه هنر آن جامعه را هدایت و رهبری می نماید و فرهنگ در قالب آن تحقق عینی مییابد. فرهنگ و هنر در سرزمین ایران طی هزاران سال تاریخ پرفراز و نشیب، همواره در جلوه هایی گوناگون تجلی یافته است. فرهنگ و هنری به قدمت، در جلوه هایی از خلاقیت و شیوه های زندگی بروز یافته است. اگر خلاقیت و از آن جمله خلاقیت هنری را، استعداد تولید ایده های فراوان و به کار بستن شیوه ها و روش های گوناگون بدانیم، بی تردید یکی از پایه های لازم برای آن همین اندوخته های فرهنگی و هنری، دیدن و تأمل و تجربهٔ آثار گذشتگان است. در این زمینه میراث فرهنگی و هنری ایران منبع لایزال آموزش و پرورش خلاقیت هنری است. و رشد و بالندگی این خلاقیت پیوسته در گرو شناخت آن میراث است. پژوهش، حفظ و احیا و معرفی میراث فرهنگی و هنری ایران سبب بالندگی روح، ارتقاء اعتماد به نفس و مایه فخر و مباهات هنر ایرانی است و توجه به آن بسیار حائز اهمیت است. گذشتگان ما تا پای جان در حفظ و حراست این یادگارهای گران بها تلاش کرده اند، شایسته نیست که نسبت به اهمیت این مقوله و ارزش های نهفته آن غفلت شود و اکنون وظیفه ما این است که همچون پدران خود میراث هنری جاویدان کشورمان را نگهداری کنیم.

توضیحات : کودتای سوم اسفند ۹۹۱۱ که با رهبری سفارت انگلستان و بهره گیری از کلیه امکانات (نظیر بانک شاهنشاهی ، کمیته زرگنده و…) توسط سیدضیاء و رضاخان میرپنج به وقوع پیوست در زمره رویدادهای تلخی است که تاثیر مستقیم و غیرقابل انکاری در تاریخ معاصر ایران بر جای گذارده است. هرچند تحقیق و مطالعه در این کودتا، تلخ و ناگوار است؛ لکن کندوکاو در آن چراغی فروزان فراروی نسل حاضر و آینده کشورمان قرار می دهد. مقاله حاضر با همین ضرورت تقدیم خوانندگان گرامی می شود :

ظهر یکی از روزهای گرم تابستان حبیب الله خان رشیدیان مخفیانه از درب پشتی سفارت انگلستان در تهران خارج شد و به سمت نقطه نامعلومی حرکت کرد. او معمولا اخبار و گزارشهای جدید خود را به مقامات سفارت تسلیم می کرد و مجددا جهت تهیه گزارش ذو اطلاعات به مراکز مورد نظر آنها سر می کشید. مدتی قبل کلنل فریزر از او خواسته بود با حضور در خانه حبیب الله خان عین الملک که از سران بهاییان بود از مسائل و اتفاقاتی که در آنجا رخ می داد برای او گزارش هایی تهیه کند.عین الملک فرزند محمدرضای قناد مباشر و کاتب آثار عباس افندی معروف به عبدالبهائ بود و در زمره اصحاب راز او به حساب می آمد. چیزی از ورود رشیدیان به منزل عین الملک در خیابان کوشک و آغاز صحبت های آنها نگذشته بود که پیشخدمت پیغام آورد که فردی به ظاهر هندی خواهان ملاقات با عین الملک است.

توضیحات : کوروش بزرگ نخستین شاهنشاه ایرانی و بنیادگذار دولت ایران، شخصیتی است که در زمانه‌ی ما هم در میان ایرانیان و هم در میان دیگران از محبوبیتی بی‌مانند برخوردار است. این کتاب با نگاهی تحلیلی به زندگی و دستاوردهای وی می‌پردازد و می‌کوشد با مرور منابع اصلی و اسناد تاریخی عمده‌ای که به او ارجاع می‌دهند، تصویری‌ دقیقتر و روشنتر از وی را ترسیم کند و فهمی نقادانه و چندسویه از تاریخ فراز آمدن کوروش بزرگ را بازخوانی کند. همچنین در این کتاب ترجمه‌ی متنهای باستانی مربوط به دوران کوروش هخامنشی نیز در دسترس علاقمندان قرار می‌گیرد. چاپ نخست این کتاب با نام «تاریخ کوروش هخامنشی» در مدتی کوتاه با استقبال پرشور مخاطبان به پایان رسید. از آنجا که این کتاب در ابتدای دهه‌ی ۱۳۸۰ نوشته شده بود و داده‌های تازه را در بر نمی‌گرفت، برای چاپ دم کتاب این ضرورت احساس ‌شد که بازنویسی شود و دستاوردهای پژوهشی نو نیز در آن گنجانده شود. چرا که طرح پرسش درباره‌ی کوروش و پژوهش درباره‌ی هویت او و دستاوردهایش به خصوص از سال ۲۰۰۵٫م به بعد با شتاب و دامنه‌ای بیشتر در میان تاریخ‌نگاران و جامعه‌شناسان تاریخ مورد توجه بوده است. گنجاندن بحثهای ده سال اخیر در این کتاب خواه ناخواه موضوع آن را تغییر داد و آن را از تک‌نگاری درباره‌ی شخصیت کوروش به پژوهشی گسترده‌تر درباره‌ی سیاست کوروش و دستاوردهای تاریخی او سوق داد. از این رو باید این کتاب را در کنار دو اثر دیگر نگارنده درباره‌ی تاریخ هخامنشیان خواند. یکی از این دو «داریوش دادگر» است که ظهور «منِ ایرانی» در دوران داریوش بزرگ و تحول آن در دوران هخامنشی را بررسی می‌کند، و دیگری «اسطوره‌ی معجزه‌ی یونانی» است که ساختار و پیکربندی سوژه‌ در یونان عصر هخامنشی را همچون برابرنهادی در مقابل من پارسی وارسی می‌کند.

توضیحات : این اثر از “محمد علی جمال‌زاده” در اواخر “نخستین جنگ جهانی، در برلن تالیف یافته و اینک چاپ دیگری از آن فراهم می‌آید. در این اثر، گزارشی از وضعیت اقتصادی ایران و به تعبیری نخستین تاریخ اقتصادی ایران در دوره‌ی قاجاری است که این اطلاعات را دربر دارد: کلیات در خصوص ایرات، تجارت ایران، واردات ایران، صادرات ایران، گمرک، راه‌های ایران، وسایل حمل مال التجاره از اروپا به ایران و بر عکس، صنعت ایران، اصلاحات، تشبثات مالیه‌ی ایران، بودجه‌ی دولت ایران، اوزان و مقادیر و مسکوکات، پست و تلگراف و تلفن، و زندگانی در تهران.”

توضیحات : «تاریخ جامعه یهودیان ایران» از همان منابعی است که به دست بنیاد فرهنگی «حبیب لوی» تهیه شده است و توسط «شرکت کتاب» منتشر شده است. این کتاب در ۱۱ بخش و ۱۸۳۵ صفحه در سال ۱۹۵۶ و در سه جلد به رشته تحریر درآمده است. جلد اول کتاب در همان سال و جلد دوم و سوم آن در ۱۹۶۰ انتشار یافت. هوشنگ ابرامی که مسئولیت تلخیص و ویراستاری کتاب را بر عهده داشته طی پیشگفتاری خاطر نشان ساخته که تلخیص این مجموعه به درخواست «حبیب لوی» نویسنده کتاب صورت گرفته و در نتیجه متن خلاصه شده این کتاب در ۶۲۲ صفحه و در سال ۱۹۹۷ م / ۱۳۷۶ ش. انتشار یافته است.

حبیب لوی اواخر اکتبر سال ۱۸۹۶م. (۱۲۷۵ش.) در محله یهودیان معروف به گتوی تهران به دنیا آمد. نام عبری او «یحزقل عزرا» بود. پدرش حاجی رحمیم خداداد لوی، استاد زرگر دربار مظفرالدین شاه بود و جد مادری اش نیز حکیم یحزقل، طبیب دربار ناصرالدین شاه. پدربزرگ مادری او عزرا یعقوب ثروتمندترین فرد یهودی ایران به شمار می رفت که با منچستر رابطه بازرگانی داشت. هنوز چندی از تولد وی نگذشته بود که با ورود مسیو کازس از طرف آلیانس فرانسه به تهران در ژوئیه ۱۸۹۸، نخستین شعبه مدرسه آلیانس که مروج تفکرات صهیونیستی بود در پایتخت افتتاح شد و شروع به کار کرد. لوی در ۱۴ سالگی دوره مدرسه آلیانس را به پایان رسانید و در سال ۱۹۱۱ برای تحصیل در رشته دندانپزشکی عازم پاریس شد. وی همزمان با پایان جنگ جهانی اول در ۱۹۱۸ به ایران بازگشت و به کار دندانپزشکی پرداخت. به دنبال کودتای رضاخان در ۱۹۲۱، وی به عنوان نخستین افسر یهودی وارد ارتش شد و به ریاست سرویس دندانپزشکی ارتش منصوب گردید. او پس از چندی در موقعیت دندانپزشک ویژه رضاخان قرار گرفت. حبیب لوی که در سال ۱۹۱۹ به «انجمن صیونیست ایران» پیوست و از اعضای فعال آن به شمار می آمد، از این پس در ارتباطی تنگاتنگ با آژانس جهانی یهود قرار گرفت و در کوچاندن یهودیان ایران، افغانستان و بخارا به سرزمین فلسطین تلاش بسیاری کرد.

توضیحات : اشکانیان از سویی دیرپاترین دودمان فرمانروای ایران و طولانی‌ترین دوران تاریخی ما محسوب می‌شوند و از سوی دیگر بسیار اندک و سطحی مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. دوران پانصد ساله‌ی اشکانیان به تنهایی از تاریخ بیشتر کشورهای امروزین جهان طولانی‌تر است. ایران در این دوران قدرتی جهانی بود که گذشته از تاثیر فرهنگی و اقتصادی‌اش از مجرای راه ابریشم، در سپهر سیاسی هم از سویی دایره‌ی نفوذ امپراتوری روم را محدود می‌ساخت و از سوی دیگر با فشاری که بر قبایل سکا می‌آورد، در ساخت سیاسی امپراتوری چین نقشی مهم ایفا می‌کرد. با این همه، رسم بر آن است که دولت اشکانی را تنها واسطه‌ای میان دو دورانِ باشکوه هخامنشی و ساسانی بدانند و از زاویه‌ی دید مورخان رومی بدان بنگرند. در پژوهشی که در دست دارید تاریخهای ایرانی در کنار منابع یونانی-رومی، هندی، و چینی قرار گرفته تا در بافتی جهانی فهمی عمیق‌تر و روشن‌تر از پویایی قدرت اشکانیان به دست آید. این کتاب دنباله‌ی طرح بازخوانی تاریخ ایران زمین در چشم‌اندازی سیستمی است و دنباله‌ی کتابهای «کوروش رهایی‌بخش»، «داریوش دادگر» و «اسطوره‌ی معجزه‌ی یونانی» محسوب می‌شود.

توضیحات : کتاب بسیار نفیس احوال و آثار نقاشان قدیم ایران و برخی دیگر از مشاهیر نگارگر هند و عثمانی احوال و نوشته های نقاشان قدیم ایران، پیشنهادی دیگر از کتابخانه کاخ گلستان است ،این کتاب تالیف محمد علی کریم زاده تبریزی است و درسه جلد در دسترس علاقه مندان قرار گرفته است. جلد اول ،که حاوی ۴۹۴ صفحه می باشد که از حرف ( الف) شروع شده و به حرف (غ) پایان یافته و در جلد های بعدی شماره صفحات مسلسل وار ادامه یافته است. درجلد دوم از حرف (ف) تا حرف (م) و درجلد سوم این کتاب از ادامه حرف (م) تا آخر به معرفی هنرمندان مذبور پراخته شده است. بنابر نوشته مولف: ایشان سالیان متمادی بر آن بودند که از عظمت و فخامت پرمایه و فریبنده هنر ایرانی که بحق دیده بخردان و اذهان هوشیاران را بسوی خود معطوف داشته و علم و اندیشه خودرا به جهانیان ارمغان فرستاده بازگو کنند.در پی دستیابی به اثری ارزنده لحظه ای فارغ ننشسته و همیشه در تلاش بدست آوردن منابع گوناگون و مستندات تاریخی بوده که تاحد امکان احوال صحیح هنرمندان را بطریقی که باید و شاید بازگو نموده و نام نامی شان را در تاریخ هنری ایران ثبت نمایند.

عمده سعی مولف براین بوده که در جوار ارائه و معرفی هنرمندان معروف، یادی نیزاز یاد رفتگان هنری کرده و آنانرا بدوستداران علاقمند معرفی نمایند. کریم زاده در این کتاب از مشاهیر و نوادر هنرهای تزیینی ، از قبیل قلمدان سازان و مجلدان و فرش بافان و زربفت دوزان و کاشی کاران و منبت سازان و حکاکان و نگین تراشان وحل کاران و طلاسازان و حتی فلز کاران و شمشیر سازان و در مواردی معماران و طراحان و سایر نقش آفرینان پرمایه ای که بنحوی در آرایش و پیرایش هنری سهمی داشته اند ، یاد کرده و رشته تخصص و درجه مهارت وی را بیان نموده است و در ارائه احوال صحیح و مستند استادان سعی داشته که از کتابها و منابع نزدیک به حیات هنرمندان استفاده نموده و در بعضی موارد از اطلاعات و ارقامی که درذیل آثارشان ، چه بوسیله خود نقاش و چه توسط صاحب ذوقی هنرشناس که مختصر کورسوئی را از احوال هنرمند نشان داده ، برخوردار گشته و درصورت فقدان این مزایا به بررسی کامل اثر پرداخته بحکم و برداشت تحقیقی ، درجه مهارت و شیوه نگارگری هنرمند را مشخص ساخته . در پی این مقصود آنچه در قدرت تهیه بود از کتابهای نایاب چاپی و دست نویسهای خطی و انحصاری ، در مجموعه خود گردآوری کرده و در غیراین صورت از کتابخانه های معروف داخلی و خارجی استمداد جسته و سعی بر این داشته که از میان مدارک موجود ، نکاتی را که از لحاظ سندیت تاریخی واجد ارزش و شایسته تتبع باشند انتخاب نموده . برای تسهیل و شناخت سریع پژوهندگان ، اسامی معروف و مصطلح هر استاد را که بین مردم باب بوده یاد کرده و و اسامی و القاب اصلی آنرا در متن مطلب ارائه نموده است.

توضیحات : دوران هخامنشی دورانی ویژه و سرنوشت‌ساز در تاریخ جهان، و عصرِ ظهور نخستین دولت فراگیر ایرانی است. دورانی که به خاطر متحد شدنِ تمام اقوام و قلمروهای فرهنگی ایران زمین و تاسیس دولتی یکپارچه که به سرعت ابعادی جهانی به خود گرفت، شهرت دارد. هرچند درباره‌ی فر و شکوه هخامنشیان و عظمت سیاسی‌شان سخن بسیار است، درباره‌ی دستاوردهای ایشان در زمینه‌ی تمدن و فرهنگ پژوهشهای اندکی وجود دارد. تمرکز قدرت سیاسی در ایران زمین و ظهور نخستین دولت جهانی، بی‌شک با پیکربندی و زایش نوع جدیدی از سوژه همراه بوده است، که می‌توان آن را به پیروی از رهبران نظام هخامنشی، “منِ پارسی” نامید. منِ پارسی، نخستین شکل از انسانِ ایرانی است که با خودآگاهی تاریخی و رمزگذاری‌ای درونزاد بر صحنه‌ی اسناد تاریخی پدیدار می‌شود. چنین می‌نماید که کوروش بزرگ بنیانگذار، و داریوش بزرگ نظریه‌پرداز و سازمان‌دهنده‌ی اصلی این هویت ایرانیِ آغازین باشد. چگونگی تعریف و رمزگذاری این منِ نوساخته، شیوه‌ی چفت و بست شدن‌اش با نهادهای اقتصادی و سیاسی، زمینه‌ی دینی و بافت معناییِ پشتیبان آن، و الگوهای بازنمایی آن در آثار هنری، موضوع اصلی این کتاب است. داریوش دادگر یکی از کتابهای مجموعه‌ی تمدن ایرانی است، و به همراه کتابهای تاریخ کوروش هخامنشی و اسطوره‌ی معجزه‌ی یونانی، دوره‌ی سه جلدی مربوط به عصر هخامنشی را تشکیل می‌دهد.