توضیحات : ارگ، حاکمان، میراث خواران، ریش سفیدان و برخی از به اصطاح روشنفکران از هر قوم و تباری که باشند در کنار اموری که پیش میبرند شغل دیگری نیز دارند؛ ای نکه هرگاه رعیت زیر فرمان شان از زندگی در وضعیت موجود ناامید گشته و به شیوه ی اداره ی امور معترض شدند، دستی در انبار مفاخر تاریخ کرده و چیزی بیرون کشند تا موقتاً تسکینی باشد بر درد بدبختی مردم. ای نها در این کار آنقدر لایق و  ایسته اند که حقایق عینی و انکارناپذیری مثل جنگ های بیهوده و بی پایان، نس لکشی ها، بیماریها، گرسنگی ها، جهالت ها و عقب ماندگی هایی را در روز روشن و پیش چشم همگان انکار می کنند و مردم را با دروغ و توهمی که خودشان و اسلا فشان ساخته اند در وضعیت و مسیری که دلخوا هشان است نگه می دارند. در رویای مخاطب ای نها هیچ خلایی برجای نم یماند.

توضیحات : متن کتاب تذکرهالملوک از تشکیلات ادارى و دربار و طبقات و مشاغل و مناصب و عواید دوران صفویه سخن مى‌دارد و حاوى اطلاعاتى درباره حکام و ولاه و سرحد داران آن زمان و میزان درآمد و نیروى لشکرى آنان است و ظاهرا به دستور اشرف افغان و به دست کسى که خود از مبانى تشکیلات ادارى صفوى آگاهى کامل داشته، به رشته تحریر درآمده است.

ابواب پنجگانه کتاب تذکره‌الملوک مشتمل بر ۸۴ فصل است و هر فصل وظایف مربوط به صاحبان مشاغل و مقامات و گه‌گاه زیردستان و همپایگان آنان را توجیه مى‌کند و در قسمت مربوط به مواجب (خاتمه مقاله اول) ۲۸ مقام اضافى را نام برده است که جمعا فهرست مشاغل به ۱۱۲ بالغ مى‌گردد. متن مزبور از نظر مشاغل عالى و مناصب مربوط به اداره مرکزى دولت کامل است. اما شاردن و کمپفر از چند مقام دیگر در مراتب متوسط و پایین نام برده‌اند که تذکره‌الملوک ذکرى از آنان ندارد.

ترجمه تعلیقات پرفسور مینورسکى بر این کتاب را آقاى مسعود رجب‌نیا بر خود هموار ساختند و حاصل آن کار را با فهارس لازم و مقدمه‌اى جداگانه کتابى ساختند، تحت عنوان «سازمان ادارى حکومت صفویه» و به چاپ رساندند؛ مؤلف ناشناخته تذکرهالملوک میرزا سمیعا، برادر نیاى پدرى رستم‌الحکما؛ آقا محمد هاشم آصف حسینى، فرزند امیر محمدحسین پسر امیر شمس‌الدین محمد کارخانه آقاسى سلطانى صفوى، مؤلف رستم‌التواریخ و احتمالا امیر محمد سمیع کارخانه آقاسى گنج على خانى است.

اما کتاب حاضر که «سازمان ادارى حکومت صفوى» نامیده شده است، ترجمه حواشى و تحقیقات و تتبعات فاضلانه خاورشناس نامى مینورسکى بر کتاب گرانبهاى تذکره‌الملوک است که در کمبریج از شهرهاى انگلستان بسال ۱۹۴۳ میلادى طبع و نشر گردیده است.

بر کتاب حاضر نام «سازمان ادارى حکومت صفوى» گذاشته شده است، و این عنوان نیز مأخوذ از عبارتى از مقدمه مؤلف در تشریح مطالب کتاب است، فهارس لغات و اصطلاحات و اماکن و اعلام و قبایل کتب نیز بر آن افزوده شده است. اما فهرست لغات و اصطلاحات و مناصب شامل لغاتى است که در متن کتاب معنى و تفسیر شده و حاوى اصطلاحاتى است که شرح و توجیه دارند و مناصبى که وظایفشان بیان گردیده است.

توضیحات : کوروش بزرگ، بنیان‌گذار سلسله هخامنشیان، یکی از خوشنام‌ترین و پیروزمند‌ترین فرمانروایان تاریخ جهان است. آنچه درباره این شخصیت، جالب می‌نماید همسخنی و اشتراک منابع تاریخی درباره نیک سیرتی وی می‌باشد. منابع تاریخی درباره کمتر پادشاهی چنین شرایطی دارند؛ آن هم منابعی که توسط اقوام و ملل گوناگون نگارش یافته‌اند. این در حالی است که آثار باستانی به جا مانده از دوره باستان، چهره‌ای مثبت از کوروش ترسیم می‌کنند. از جمله می‌توان به کتیبه‌های باستانی به ویژه استوانه کوروش بزرگ اشاره کرد که به منشور حقوق بشر کوروش بزرگ هم مشهور می‌باشد.

همبستگی کوروش بزرگ با مادها بسیار قابل توجه است، به طوری که در برخی از منابع می‌بینیم حکومتی که کوروش بنیان نهاد، حکومت مادها و پارس‌ها خوانده شده است. در دوران کوروش بزرگ، به سبب اقدامات این فرمانروا، تحولات مثبتی در سطح جهان رخ داد و شاید بتوان دوران کوروش را نقطه عطفی در تاریخ جهان دانست. توانایی ستودنی کوروش بزرگ در امور نظامی و کشورداری، باعث شد که کوروش بزرگ منطقه را در صلح و امنیت حفظ کند و اقوام و ملل گوناگون او را ستایش کنند

توضیحات : استوانهٔ کوروش یا منشورِ کوروش لوحی از گِلِ پخته است که در سال ۵۳۸ پیش از میلاد به فرمانِ کوروش بزرگ هخامنشی نگاشته شده‌است. به‌تازگی بخش‌هایی از نسخهٔ دیگری از متنِ استوانه بر روی دو قطعه لوحِ گِلی در مجموعهٔ بابِلیِ موزهٔ بریتانیا شناخته شده است که بازماندهٔ نسخهٔ بایگانی شدهٔ همین استوانه است. نیمهٔ نخست این لوح از زبان رویدادنگارانِ بابلی و نیمهٔ پایانیِ آن، سخنان و دستورهای کورش به‌زبان و خط میخی اکدی (بابلی نو) نوشته شده‌است. این استوانه در سال ۱۲۵۸ خورشیدی/ ۱۸۷۹ میلادی در نیایشگاه اِسَگیله (معبد مردوک، خدای بزرگ بابلی) در شهرِ بابِلِ باستانی پیدا شده و در موزه بریتانیا در شهر لندن نگهداری می‌شود. نامِ دبیر و نگارنده‌ای که از متنِ استوانهٔ کوروش نسخه برداری کرده قیشتی مردوک بوده ولی نامِ دبیری که متنِ اصلی را نوشته، مشخص نیست.

توضیحات : چند سالی بود که اسطوره ذهنم را به خود مشغول کرده بود کلی کتاب درباره اساطیر ملل مختلف خواندم و دیدم مه تقریبا همه ملل زنده و موجود جهان دارای اسطوره هستند اما در مورد کردها وضعیت متفاوت بود هیچ اسطوره ی مدونی وجود نداشت . آیا واقعا کردها اصلا اسطوره ندارند … در طی همین تحقیق ها بودم که فهمیدم داستانهایی که مادرم در دوران بچگیم برایم تعریف می کرد تا خوابم ببرد داستان های کودکانه ای نبودند بلکه اساطیری بودند در حد و اندازه ی اساطیر ملل دیگر ، اما مگر اسطوره چه اهمیتی داشت که این همه اندیشمند در طول تاریخ به آن فکر کرده بودن و صدها کتاب در مورد آن نوشته اند …

در این کتاب چهار داستان را که به زعم خودم از اساطیر پایه ای می باشند انتخاب کرده و آن ها را در فصل اول به عنوان روایت رازها ( اساطیر ) آورده ام تا متن کامل آن در دسترس همگان باشد تا اگر کسی خواست بتواند تحقیقی جامع تر و کامل تر انجام دهد .

در فصل دوم به تعریف راز پرداخته ام که چرا کردها به اسطوره راز می گویند .

در فصل سوم با تحقیق در مورد اساطیر ملل دیگر اسطوره هایی را از تمدن یونان ، سلت و مصر که تشبیهاتی با اسطوره های مورد بررسی در این تحقیق دارند روایت کرده ام .

فصل چهارم مربوط به دیو است که در بیشتر اساطیر کُردی حضور پررنگی دارند .

فصل پنجم در مورد پیمان است چرا که در اساطیر کُردی از اهمیت والایی برخوردار است .

فصل ششم را در مورد پادشاهی کردستان نوشتم .

فصل هفتم در مورد الهه ی مادر است چون زن در اساطیر کُردی نقش پررنگی دارد .

فصل هشتم در مورد دینهایی است که احتمالا در کردستان وجود داشته .

و فصل نهم در مورد انواع ازدواجی است که در پیشتر در کردستان وجود داشته

توضیحات : شرح زندگی ومبارزات ستارخان ، مردی از محله امیر خیز تبریز .مردی که ابتدا وارد نظام می شود وسپس بخاطر مرک ناجوانمردانه برادرش به دست ایادی حکومت، ازخدمت نظام خارج می شود و به بهانه های مختلف زندان راتجربه میکند

ستارخان دستگیر می شود درازای نظر کارشناسی دربازار اسبها مبلغی را دریافت میکند. تا اینکه محمدعلی شاه حکم به استبداد و بسته شدن مجلس می دهد که دراین زمان آن ستارخانی که مورد شناخت عموم است متولد میگردد.

تبریز مبارزاتش را ازمحله امیر خیز علیه استبداد با رهبری ستارخان ومجاهدت مجاهدان شروع میکند وباقرخان بعنوان سالار ملی که شغلش بنایی داشته، مردانی که سواد ندارند و عزتمند وباشرف درراه ایرانی مشروطه باجان و دل میجنگند.

حکایت مجاهدتها وسختیهای غیرقابل تصور تبریزیان ومحاصره شهر وقحطی و… بالاخره پیروزی مشروطه اما… وحقی که تبریز برگردن ایران مشروطه نهاد.

هوشنگ ابرامی در کتاب ستارخان سردار ملی می نویسد : روزی که کرج ورود قهرمانان آزادی را جشن گرفت، خبرنگار روسی (گاسپی) به نزد سردار رفت تا با وی گفتگو کند، نیشخند زهرآلودی به لب داشت و از این که می دید کشور او زورگویانه توانسته سردار ملی را از شهر تبریز دور کند در خود احساس غرور می کرد. گفت : شنیده ایم که چون نمایندگان دولت روسیه میل نداشته اند شما در تبریز بمانید، مجبور شده اید به تهران بروید، درست است ؟

سردار گفت: خیر

خبرنگار کاسپی پرسید: پس چرا به پایتخت میروید؟

سردار گفت : ملت ایران هزاران تن از جوانان رشید و وطن دوست خود را از دست داد تا توانست خانه ای به نام (دارالشورا) بپا کند. این خانه کعبه مردم وطن من است. هر ایرانی باید در عمر خود آنجا را زیارت کند. سالار و من اکنون به زیارت این مکان مقدس می رویم.

زهر خنده به روی لبان خبرنگار روسی خشک شد.

توضیحات : کوروش بزرگ، بنیان‌گذار سلسله هخامنشیان، یکی از خوشنام‌ترین و پیروزمند‌ترین فرمانروایان تاریخ جهان است. آنچه درباره این شخصیت، جالب می‌نماید همسخنی و اشتراک منابع تاریخی درباره نیک سیرتی وی می‌باشد. منابع تاریخی درباره کمتر پادشاهی چنین شرایطی دارند؛ آن هم منابعی که توسط اقوام و ملل گوناگون نگارش یافته‌اند. این در حالی است که آثار باستانی به جا مانده از دوره باستان، چهره‌ای مثبت ازکوروش ترسیم می‌کنند. از جمله می‌توان به کتیبه‌های باستانی به ویژه استوانه کوروش بزرگ اشاره کرد که به منشور حقوق بشر کوروش بزرگ هم مشهور می‌باشد.

در دوران کوروش بزرگ، به سبب اقدامات این فرمانروا، تحولات مثبتی در سطح جهان رخ داد و شاید بتوان دوران کوروش را نقطه عطفی در تاریخ جهان دانست. توانایی ستودنی کوروش بزرگ در امور نظامی و کشورداری، باعث شد که کوروش بزرگ منطقه را در صلح و امنیت حفظ کند و اقوام و ملل گوناگون او را ستایش کنند.

با این حال چندی است گفتار های غیر مستند با محتوای تحریف تاریخ ایران منتشر شده است، نویسنده بخشی از این نوشتارها شخصی به نام «رضا مرادی غیاث آبادی» می‌باشد که در مجموعه نوشتارهایی با عنوان «رنج های بشری» مدعی ویران شدن تمدن‌های باستانی لودیه، بابل، ماد و ایلام توسط کوروش بزرگ شده است.

از آنجایی که این ادعا بسیار با اسناد تاریخی و باستان شناسی در مورد کوروش فاصله دارد در این نوشتار به بررسی و نقد ادعاهای نادرست در مورد کوروش بزرگ خواهیم پرداخت و به روشنی با اسناد و مدارک تاریخی نشان خواهیم داد ادعای نابودی تمدن های لودیه، بابل، ماد و ایلام به دست کوروش بزرگ به کلی نادرست و خارج از حقیقت است.

شیوه نقد نیز با ارائه متن شایعه و سپس پاسخ گویی به شایعه با استفاده از اسناد و مدارک صورت می‌گیرد

توضیحات : چنگیز خان پس از چیره شدن بر چین و بخشی از آسیای میانه با خوارزمشاهیان همسایه شد. خواسته چنگیز خان بازکردن راه بازرگانی میان قلمرو خوارزمشاهیان و چین بود. او در ابتدا، نسبت به سلطان محمد خوارزمشاه ادب و احترام را رعایت نمود، ولی این پادشاه با تدابیر خصمانهٔ خود موجبات غضب خان مغول را فراهم کرد و هجوم او را به ممالک اسلامی باعث گردید. حملهٔ مغول در پی قتل ۴۵۰ بازرگان مسلمان مغولی در شهر اترار آغاز شد.

شروع نخستین لشکرکشی در سپتامبر سال ۱۲۱۹ میلادی (پائیز ۶۱۶ ه‍. ق) و به فرماندهی چنگیز خان بود. سلطان محمد خوارزمشاه در همان سال با سپاهی به مبارزه با مغول برآمد، ولی از جوجی پسر چنگیز شکست خورد و از آن پس تصمیم گرفت که از مواجهه با لشکر مغول خودداری کند. چنگیز برای دستگیری سلطان محمد دو نفر از بزرگان لشکر خود را به تعقیب او فرستاد. سال بعد سلطان محمد در بستر مرگ، جلال‌الدین خوارزمشاه را به جانشینی خویش برگزید و جلال‌الدین بیش از ۱۰ سال پس از مرگ پدر در برابر سپاهیان مغول ایستادگی کرد.

توضیحات : در کتاب نوروز، آداب و رسوم ایرانیان مطالبی در مورد نوروز باستان خواهید خواند. مطالبی در مورد آیین نوروز، خانه تکانی، حاجی فیروز و… سرفصل های این کتاب عبارتند از:

– آداب نورورزی، آنها که ماند و فراموش شد

– آیین‌های نوروزی

– نوروز یکی از نشانه های ملیت ماست

– عید نوروز در آیات و روایات اسلام

– هفت سین و فلسفه آن

– کاشتن سبزه

– نوروز در ایران

– نوروز در جمهوری آذربایجان، قزاقستان، ترکمنستان، قرقیزستان، پاکستان، افغانستان، تاجیکستان

– جشن مهرگان

– جشن آبانگان و آذرگان

– کاوشی در پیشینه تاریخی چهارشنبه سوری

– فلسفه آیین‌های نوروزی

– نوروز در دوره ساسانی

– فلسفه و ریشه‌های تاریخی نوروز

توضیحات : علیرضا شاپور شهبازی باستان‌شناس، تاریخ‌نگار، نویسنده و متخصص در باستان‌شناسی دوران ایران هخامنشی و استاد دانشگاه‌های شیراز، تهران، هاروارد، کلمبیا، گوتینگن و اورگن شرقی و بنیانگذار بنداد تحقیقات هخامنشی در سال ۱۳۵۲ بود. شهبازی یکی از مهمترین پژوهشگران مطالعات ایران باستان بود که در سطح بین‌المللی، اعتبار و شهرت فراوانی داشت. شهبازی با برخی مراکز پژوهشی ازجمله دائرهالمعارف بزرگ اسلامی و مرکز نشر دانشگاهی همکاری نزدیک داشت. او مشاور مرکز نشر و عضو هیئت نویسندگان مجله‌های باستان‌شناسی و تاریخ و نامهٔ ایران باستان، از مجله‌های ادواری مرکز بود. در سال ۱۳۸۰ (۲۰۰۱ میلادی) که «بنیاد پژوهشی پارسه ـ پاسارگاد» تأسیس شد، دکتر شهبازی به مقام مشاور عالی علمی آن برگزیده شد.

توضیحات : در باب جغرافیای تاریخی، تعریف خاصی وجود ندارد ولی آنچه از گفته محققان تاریخ و جغرافیا برمی آید، جغرافیای تاریخی عبارت از علمی است که تاثیر محیط جغرافیایی را بر وقایع تاریخی، سیر تکامل دولتها و تغییرات مرزیشان و تاریخ اکتشافات جغرافیایی را بیان می کند. به عبارت دیگر جغرافیای تاریخی شامل بازسازی محیط های گذشته به شیوه بررسی سلسله وقایع در یک زمان یا ارزیابی آنها با توجه به تحولات گذشته است.

توضیحات : موضوع این کتاب چنانکه از نام آن برمی آید درباره تاریخ زندگی اقتصادی روستاییان و طبقات اجتماعی ایران است. دایره المعارف از این نظر به آن اطلاق شده که تا آنجا که مقدور و حد توان مولف بوده از آوردن دانستنی ها و موضوعات موجود و اخبار ضروری کوتاهی ننموده است. لازم به توضیح است که در این کتاب کوشش شده تا حقایق تاریخی بر اساس علمی در مقام طبقه بندی و تحلیل برآید و تطور و توالی حوادث و پدیده ها به وسیله تطبیق با واقعیت ها و با توجه به اهمیت نسبی شان شناخته شود.