توضیحات :  این فهرست شامل آن قسمت از بناها و امکنه تاریخی است که از بدو تشکیل اداره کل باستان‌شناسی تا زمان نگارش این کتاب بر طبق قانون و آیین‌نامه حفظ آثار عتیقه به‌تدریج در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است؛ از این‌رو این رساله شامل کلیه بناهای تاریخی و اماکن و اتلال باستانی ایران نمی‌باشد. در این فهرست افزون بر بناهای تاریخی برای معرفی اتلال و سایر اماکن باستانی که در حقیقت معتبرترین اسناد تاریخی کشور می‌باشند، فهرستی دیگر تنظیم و برای اطلاع مشتاقان و علاقمندان به شناسایی قدمت تاریخی این مرزوبوم در پایان کتاب با ذکر نام و موقعیت جغرافیایی هر یک درج گردیده است.

توضیحات :  لارنس لاکهارت تاریخ نگار، پژوهش گر و ایرانشناس بریتانیایی است که از سال ۱۹۲۴ به مدت ۳۰ سال به‌طور مرتب به ایران رفت‌وآمد داشت و بیشتر این ایام را در ایران زندگی کرده‌است. از آثار او می‌توان کتاب‌های نادر شاه (لندن ۱۹۳۸) و انقراض سلسلهٔ صفویه را نام برد؛ همچنین او جزو نویسندگان مجموعهٔ تاریخ ایران کمبریج بوده‌است.

سخن مترجم : من برای تهیه این کتاب رنج فراوان برده‌ام، مدت چند سال منابع و مدارک ایرانی و خارجی را از نظر گذرانده‌ام و به این نتیجه رسیده‌ام که الحق و الانصاف از میان کتابهایی که تاکنون درباره نادرشاه انتشار یافته کمتر کتابی مانند نادرشاه لکهارت انگلیسی که مدت چندین سال مؤلف آن با تحمل زحمات طاقت‌فرسا و کاوش در کلیه منابع معتبر دنیا مدارک متقن تردیدناپذیری برای تهیه آن بدست آورده و در سال ۱۹۳۸ بزبان انگلیسی در انگلستان بحلیه طبع آراسته شده است محل اعتماد و توجه تواند بود. لکهارت برای نگارش این کتاب توانسته است از تنها نسخه خطی تاریخ سلطنت نادر نگارش محمد کاظم که در کتابخانه (وستو کوودنیای) Vosto Kovedeniya لنین‌گراد مضبوط است عکس برداری نماید و کلیه مدارک موجود در کتابخانه‌های بزرگ جهان اعم از پرتقال و اسپانیا و هندوستان و فرانسه و آلمان و هلند و عراق و غیره را بدست آورد.

بنابراین کتابی که اینک از نظر خوانندگان عزیز میگذرد و بزعم من برای کلیه طبقات ایرانی قابل استفاده خواهد بود اقتباسی جامع از نادرشاه تألیف لکهارت با تطبیق دقیق آن با منابع مورد اعتماد ایرانی است و بجرئت میتوانم بگویم این نخستین بار است که کتابی باین تفصیل و دقت درباره نادرشاه انتشار می‌یابد و امیدوارم در این دوران رستاخیز ملی و بیداری وجدان ایرانیان مطالعه این اثر مفید شیفتگان مجد و عظمت ایران را در باز یافتن عوامل افتخار و عزت و سربلندی کشور خویش در دنیا کمک مؤثری نماید.

توضیحات :  یوسف ویسارنوویچ استالین (که نام اصلی‌اش جوگاشویلی بود) روز ۲۱ دسامبر ۱۸۷۹ در شهر گوری در گرجستان شوروی از مادری دهقان‌زاده به‌نام کاترین گئورگیونا زاده شد. پدرش ویساریون ایوانوویچ، کارگر کارخانه کفاشی بود. زندگی استالین پس از ورود به مدرسه دینی در تفلیس و گذراندن دوره ابتدایی و پا نهادن به دبیرستان علوم دینی در سال ۱۸۹۴، با رویدادها و دگرگونی‌های تاریخ‌ساز خلق امیراتوری روسیه جوش خورد. در این کتاب به‌صورت مختصر با جامعه شوروی پس از مرگ لنین تا ۱۹۵۳ آشنا خواهیم شد و درضمن آن به جنبه‌های گوناگون شخصیت استالین و راستی‌ها و ناراستی‌های کردارش در یکی از پراهمیت‌ترین دوران‌های تاریخ شوروی که سال‌های جنگ جهانی دوم را دربر می‌گیرد نیز خواهیم پرداخت.

توضیحات :  حاوی نامه های طبيب فرانسوی نادرشاه از شخصيت و ويژگيهای نادرشاه افشار. این کتاب مشتمل بر دو نامه از بازن فرانسوی, پزشک نادرشاه به روژه، درباره شرح حال نادر شاه و اوضاع ایران بعد از اوست. در تاریخ نادرشاه کتاب ها تالیف شده و تحقیق ها به عمل آمده است ولی انصافا نوشته بازن که خود معاصر با نادرشاه و در خدمت آن شهریار بوده چندان ساده و بی پیرایه و بی طرفانه است که تاثیری خاص می بخشد و خواننده را مجذوب میکند. در اهمیت این کتاب همین بس که با وجود کوچکی حجم خود یکی از منابع اصلی مورخین اروپایی از قبیل لکهارت انگلیسی بوده است.

توضیحات :  کتاب تاریخ بی دروغ نوشته میرزا علی اصغر خان قاجار ملقب به ظهیرالدوله یکی از رجال مشهور دوره قاجار است. این کتاب از لحاظ اهمیت کتاب های تاریخی این دوره، در درجه اول قرار دارد و به علت ذکر حوادث تاریخی دوره ی ناصری و مظفری و بررسی تحلیلی روند حوادث، بسیار مهم و ارزشمند بوده و حقایق تاریخی فراوانی در آن نهفته است . علیخان ظهیرالدوله از رجال دوره عهد ناصری و مظفری داماد ناصرالدین شاه قاجار و وزیر تشریفات دربار بود.

توضیحات :  آدام اولئاریوس سال ۱۵۹۹ میلادی در آلمان متولد شد. سفرنامه او در زمان انتشار اهمیت زیادی پیدا کرد و در محافل جهان مورد توجه واقع شد و یکی از منابع و مآخذ معتبر ایران در دوران صفویه به شمار می‌رود. او در هنگام سفر به ایران ۳۴ سال داشت و خاطرات سفر را روزانه یادداشت می‌کد و چون زبان ترکی و فارسی را می‌دانست، مطالعات کاملی در زندگی مردم ایران نموده است. همچنین در این سفرنامه نکات بسیار جالب و خواندنی از وضع روسیه در قرن هفدهم و خونریزی‌های تزارها و جنگ تاتارها و تصرف مسکو را می‌توان یافت.

توضیحات :  زناشویی از زمان بسیار کهن در ایران مسئله بسیار مقدسی بوده و در ادبیات دینی ایران باستان که به زبان اوستا و پهلوی نوشته شده، گواه بسیاری در تقدس و اهمیت ازدواج در دست است. نویسنده در این کتاب کوشیده تا تصویری از تمدن و پایه تربیت زن و مراسم ازدواج در ایران باستان را بنمایاند.

توضیحات :  در رژیم های فردی و منارشیستی بزرگترین قدرت در دست مقربان شاه است و چون فرمانروا روابط قانونی و رسمی با مردم ندارند، چشم و گوش شاه همین مقربان هستند. پیرامون شاه اگر خدایی ناکرده آموزگارانی خدعه گر داشته باشند، در اندک مدتی شاه را چون نگینی در دست خواهند گرفت، به هر سو بخواهند، او را خواهند چرخاند. دشمنی دیرین این دو تن با امامقلی خان و دست اندرکار بودن معلمی زیرک و نقشه کش و کینه توز، به مانند واترز، عینک بدگمانی را بر چشمان شاه صفی نهاد. او را هر روز به امامقلی خان بدبین و از وجودش بیمناک ساخت…

توضیحات :  فرانکنشتاین دانشمند جوان و جاه طلبی است که با استفاده از کنار هم قرار دادن تکه‌های بدن مردگان و اعمال نیروی الکتریکی جانوری زنده به شکل یک انسان و با ابعادی اندکی بزرگ‌تر از یک انسان معمولی می‌سازد. موجودی با صورتی مخوف و ترسناک که بر همه جای بدنش رد بخیه‌های ناشی از دوختن به چشم می‌خورد. این موجود تا بدان حد وحشتناک است که همگان، حتی خالقش از دست شرارت‌های او فرار می‌کنند. هیولایی که خالقش نیز نمی‌تواند آن را کنترل کند و خود مقهور آن می‌شود.

تأثیر این داستان به حدی بود که این کلمه به صورت مدخلی در فرهنگ لغات درآمده‌است. در داستان، فرانکنشتاین سازنده‌ی موجود است و مخلوق یک هیولا است. هیولا فقط هیولا است و هیچ اسمی ندارد، اما به مرور زمان آن هیولا به نام خالق خویش به فرانکنشتاین معروف شده‌است. شکل صحیح‌تر دیگری که رواج یافته‌است «هیولای فرانکنشتاین» است. اما تأثیر هیولای فرانکنشتاین در سراسر دنیا به قدری زیاد بوده که اشخاص مختلف و نویسندگان گوناگونی از آن به عنوان شخصیت کتب خود استفاده می‌کنند. این داستان مربوط به دوره رمانتیک اروپا می باشد که در سراسر داستان امید، دلگرمی و همدردی نمایان است. همه ما انسان ها نیازمند کمک و یاری از طرف یکدیگر هستیم و با تنها بودن فقط ناامید و خسته نی شویم. مثلاً ویکتور برای خلق هیولا به مدت 2 سال تنها زندگی می کند که در این مدت بسیار بیمار و ضعیف می شود و حتی وقتی هیولا چشمانش را باز می کند، ویکتور از شدت ترس و ناامیدی فرار می کند. در این کتاب تعداد بسیاری تعریف کننده هستند. و این از نشانه های دوره رمانتیک است که هر کسی با دید خودش داستان را تعریف می کند.

توضیحات :  درباره “مصطفی کمال آتا تورک” (به معنی پدر ملت ترک) مقالات و کتابهای تحقیقی فراوانی نوشته شده و هنوز نیز نوشته می شوند. به خصوص محال است درباره سکولاریسم در یک جامعه اسلامی سخنی پیش آید و بلافاصله یادی از مصطفی کمال نشود. این روزها به خصوص با قدرت گرفتن مذهبیون در ترکیه و افتادن زمام حکومت به دست آنان که خود پرده دیگری از تقابل اسلام و سکولاریسم در حوزه قدرت سیاسی به شمار می آید. بررسی تجربه ترکیه مدرن برای همه کسانیکه نسبت به امکانات آینده سکولاریسم در کشورهای اسلامی خود می اندیشند و نیز درس آموزی از این تجربه هفتاد ساله بسیار اهمیت دارد.

توضیحات :  کتاب تاریخ تمدن نام مجموعه کتابی ۱۱ جلدی است که ویل دورانت به همراه همسرش آریل دورانت دربارهٔ تاریخ زندگی انسان از دوران پیش از تاریخ تا سدهٔ هجدهم نوشته‌اند. این مجموعه ناتمام است. دورانت می‌خواست نگارش آن را تا تاریخ معاصر غرب (تا سال ۱۹۳۳) ادامه دهند اما با مرگ تقریباً هم‌زمان آن‌ها، مجموعۀ تاریخ تمدن (The Story of Civilization) تا جلد ۱۱ که اختصاص به دوران ناپلئون دارد پیش رفت. در ۶ جلد نخست این مجموعه نام ویل دورانت به عنوان نویسنده آمده و آریل دورانت ویراستار است ولی در جلدهای بعدی هر دو نویسنده هستند.

ویل دورانت در این اثر به جای پرداختن به جنبه‌ای خاص از تاریخ، نگاهی تحلیلی به جوانب مختلف تاریخ بشریت دارد. او در پیش‌گفتار جلد نخست این مجموعه، در این باره چنین بیان داشته است: «…مدت مدیدی است که من به این عقیده رسیده‌ام که طریقۀ نوشتن تاریخ به شکل قسمت‌های مجزا از یکدیگر، که من آن را ترتیب طولی نام می‌دهم (مانند تاریخ اقتصادی، تاریخ سیاسی، تاریخ مذهبی، تاریخ فلسفه، تاریخ ادبیات، تاریخ علوم، تاریخ موسیقی، و تاریخ هنر) حق وحدت زندگانی بشری را ادا نمی‌کند، و تاریخ در عین حال که به صورت طولی نوشته می‌شود باید متفرعاتی هم داشته باشد، و جنبۀ ترکیبی و تحلیلی هر دو باید مراعات شود؛ تاریخ وقتی به صورت کمال مطلوب نزدیک خواهد شد که مورخ، برای هر دورهٔ تاریخی، صورت کاملی از سازمان‌ها و حوادث و طرق زندگی را که از مجموع آن‌ها فرهنگ یک ملت ساخته می‌شود رسم کند…».

توضیحات :  در کنار رودخانه پربرکت نیل، در سرزمین افسانه ای و باستانی مصر، ساختمانهای شگفت انگیز و پرهیبتی وجود دارد که نام اهرام بر آن نهاده اند. اهرام جادویی و پرعظمت مصر، مظهر قدمت این سرزمین کهنسال می باشد. شگفتی خیره کننده این بناها آدمی را به اعجاب و تحسین واداشته و با آنکه باستان شناسان زیادی به مطالعه و بررسی همه جانبه ای در مورد آنها پرداخته اند، مع الوصف هنوز نیز اسرار ناشناخته بسیاری در دل اهرام نهفته است. اهرام در واقع مقبره فرعونیان یعنی پادشاهان مصر کهن می باشد…