ایران باستان

توضیحات :  موضوع زناشوئی و احکام آن در ایران باستان یکی از مسائل و مطالبی است که کمتر روی آن بحث شده و شاید بتوان ادعا کرد که تا کنون کتابی مستقلا راجع به آن نوشته نشده است. زیرا درست است که کتابهای متعدد و مختلفی درباره ایران باستان چه بزبان پارسی و چه بزبانهای بیگانه نوشته شده و وقایع تاریخی و سیاسی و اجتماعی آن زمان تشریح گردیده است، ولی در آن کتابها از مسائل حقوقی کمتر سخن رفته است، بنابراین تشریح و بیان احکام حقوقی بویژه قواعد ورسوم زناشوئی خالی از اشکال نیست و اگر در این کتاب درست حق مطلب ادا نشده، بواسطه فقدان منابع و مآخذ حقوقی و تاریخی بوده است. چنانکه می دانیم قسمت بیشتر اوستا بر اثر تسلط عرب و در ازمنه اسلامی نابود شده است و هر چند تمام قسمتهای اوستا و کتب دینی دیگر تا قرن نهم میلادی هنوز موجود بوده بالااقل ترجمه پهلوی آنها به انضمام تفسیر معروف به زند را در دست داشته اند ولی صعوبت زندگانی که در آن تاریخ گریبانگیر زرتشتیان شده بود، مجال نمی داد که نسلا بعد نسل این مجموعه بزرگ دینی را رونویس کنند؛ و چون در این زمان دیگر دولتی که مروج دین زرتشتی باشد وجود نداشت و نسکهای حقوقی بیفایده و خالی از اهمیت و اعتبار بود…

توضیحات :  این کتاب حدوداً صد سال پیش از سوی تاریخدان، نقاش، نویسنده و روزنامه نگار هلندی آمریکایی هندریک ویلم وان لون نوشته شده است. با این کتاب وان لون میخواهد بقول خودش سرگذشت شش هزار سال پیش انسانها را به زبانی ساده و روان به دو پسر خود هانزیه و ویلم و همچنین کودکان و نوجوانان دیگر تعریف کند تا دنیا و محیط دور و بر خود را بهتر بشناسند و دچار توهمات و پیشداوریها نشوند و از طرف دیگر گول دروغ ها و غرض ورزی های جاهلانه را نخورند.

وان لون در سالهای ۱۹۰۰ در سنین جوانی به آمریکا مهاجرت کرد. از او ده ها اثر تاریخی درباره هلند، آمریکا، اروپا و جهان مانده است. دو کتاب او بنام «تاریخ انسان» و «انسان باستان برای کودکان و نوجوانان» نوشته شده اند. با این کتابها و ان لون در سال ۱۹۲۲ جایزه «نیوبری آمریکا برای بهترین و شیواترین کتاب کودکان را دریافت نمود. وان لون در کنار آثار علمی و دانشگاهی خود همیشه سعی کرده تاریخ را به زبان مردم و بطرز ساده فهم بنویسد. داستان انسان باستان هم بهمین صورت نوشته شده است. من اصل انگلیسی کتاب انسان باستان را سالها پیش تصادفاً دیدم. بعد فهمیدم که به زبانهای زیادی ترجمه نشده از جمله تا جاییکه میدانم از این کتاب ترجمه فارسی در دست نیست.

تاریخ و ریاضیات از این جهت مهم هستند که ابزاری به دست آدمی میدهند تا به کمک ریاضیات منطق و طرز فکر منطقی را یاد بگیرد و به یاری تاریخ، اجزاء مختلف حوادث را به همدیگر وصل کند و آنچه را که اتفاق افتاده در بعد زمانی و در گستره مکانی اش بهتر ببیند تا دچار اشتباه کمتری شود. وقتی این کتاب را میخوانید متوجه میشوید که بعضی از اطلاعات علمی و یا تاریخی آن نسبت به دانش امروزی ما تا حدی کهنه شده و دیگر صحت ندارد. از آن جمله دانسته های بشری امروز چه در مورد تکامل انسان خردمند و یا تاریخ اقوام و ملل خاورمیانه تکمیل و دقیق تر شده است. اما به نظرم این چندان مهم نیست. اصل داستانی که وان لون درباره انسان باستان و تمدنهای اولیه تعریف میکند، هنوز در تمامیت خود درست و شیرین است…

توضیحات :  کتاب” تاریخ ایران باستان” تالیف دیاکونوف یکی از شرق شناسان برجسته و ممتاز روسی که از نظر خوانندگان گرامی میگذرد، قسمت اول یک اثر مهم و بزرگی است که نویسنده در نظر داشته قسمت دوم آن را تحت عنوان تاریخ ایران در قرون وسطی تدوین کند، این کتاب در سال ۱۹۴۴-۱۹۴۵ به رشته تحریر درآمده اما در زمان حیات نویسنده به زیور طبع آراسته نگردیده است. در سالهای بعد دیاکونوف به کار نگارش تاریخ ایران باستان ادامه داد و نسخه خطی کتاب او مورد استفاده وسیع دانشجویان و دانش پژوهان جوان قرار گرفت در سال ۱۹۵۴ که مقارن با مرگ ناگهانی مولف است، اثر مزبور هنوز برای چاپ آماده نبود. در نتیجه درخواستهای زیادی که کتبا و شفاها راجع به نشر این اثر خطی واصل شد، بدوا از لحاظ آشنایی بتاریخ ایران باستان و گردآوری اطلاعات و معلومات مربوط به آن تصمیم گرفته شد که اثر م.م.دیاکونوف که پس از درگذشت وی در دست بود، طبع و منتشر شود و بهمین جهت تصحیح آن بوسیله ای . م. دیاکونف و آ. گ. پری خانیان صورت گرفت. این کتاب در نوع خود یک اثر ارزنده در شناخت از تاریخ ایران از دوران حکومت مادها و پارسیان تا دوران سقوط سلسله ساسانیان است.

توضیحات :  از ایران باستان و روم قدیم و اروپای اعصار گذشته گرفته تا امروز در هر مقطع از مقاطع حیات آن ملت ها، قهرمانان بزرگی برخاسته و برق و آذرخش شمشیرشان معجزه ها در میادین کارزار و عرصه های آغشته به خون پیکار آفریده اند و به ملت های خود، سعادت، قدرت، عظمت و شوکت، ارزانی داشته اند. هرچند که در پایان کار شمشیرهایشان شکسته شده و خود در خون خویش غوطه ور گشته اند ولی نامشان در صفحات تاریخ و اذهان ملت های جهان، جاودانه باقی مانده است که از آنها افتخارات پدیدار گشته است. به هر حال هرگاه نیاز کشور و ملتی به ظهور قهرمان و بزرگمرد انقلابی وجود داشته آن قهرمانان و مرد بزرگ را خداوند با رسالتی خاص به آن کشور و ملت اعطا نموده تا به ملت و کشور خود خدمات درخشانی عرضه نماید. نگارنده این کتاب قصد دارد که ابرمردترین و قهرمان ترین آن مردان درخشان را با زندگی نامه اعجاب انگیزشان معرفی کند.

توضیحات : این کتاب یکی از قدیمی ترین کتابهای چاپ شده در زمینه تاریخ بوده که در سال ۱۳۴۳ چاپ و منتشر شده است. در جلد اول کتاب تاریخ دوهزار و پانصد ساله ایران به بررسی مسائل سیاسی و تاریخی ایران باستان در دوره مادها، هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان، ایران پس از اسلام تا دوره عباسیان پرداخته شده.

توضیحات :  کتاب زندگی در ایران باستان از عهد باستان در فلات ایران شروع می‌شود و تا دوره ساسانیان و حمله اعراب به ایران ادامه دارد. کتاب نوشته ماری نوی رات و ترجمه ع. میرسپاسی است که در سال ۱۳۵۷ توسط انتشارات کتابهای طلائی منتشر شده است.

توضیحات :   تا چندی پیش تاریخ ایران باستان مشتمل بر داستان‌ها و وقایعی می‌شد که قسمت اعظم آن به طور منظوم از طرف شاعر بزرگ ملی ایران فردوسی در کتاب شاهنامه نقل گردیده و در سایر کتب و تألیفات مورخین اسلامی نیز همان وقایع با مقداری کم و زیاد نگاشته شده بود. در جریان ارتباطی که نسل‌های کشور در سده گذشته با کشورهای اروپایی پیدا کردند، مطالعه آثار مورخین یونانی درباره ایرانیان باستان موجب ایجاد تحولی در تاریخ ایران شد و اختلافی که در اسامی و مطالب مندرج در کتب مورخین یونانی با روایات ملی باستانی ایران به چشم می‌خورد، سبب گردید داستان‌های باستانی ایران را افسانه پنداشته به کناری نهند و به نوشته‌های مورخین یونانی روی آورند. در این کتاب تاریخ باستانی ایران تا خاتمه شاهنشاهی داریوش سوم با تطبیق منابع یونانی بررسی شده است.

توضیحات :   در سرزمین پهناور ایران خاندانهای متعدد به سلطنت رسیده‌اند که پادشاهان آن به علل جغرافیایی و سیاسی و نظامی شهرهای مختلفی را در قلمرو خود به عنوان پایتخت و مرکز حکومت انتخاب کرده‌اند؛ چون در خصوص این پایتخت‌ها که با تاریخ و عظمت شاهنشاهی ایران ارتباط مستقیم دارد کتابی مجزا تدوین نشده است، شورای مرکزی جشن شاهنشاهی از لحاظ اهمیت موضوع و معرفی مراکز تمدن و فرهنگ و هنر این مرز و بوم عده‌ای از نویسندگان صاحب‌نظر را مامور تالیف کتابی که این منظور را تامین نماید کرد و نویسندگان مزبور کتاب حاضر را که عنوان “پایتخت‌های شاهنشاهی ایران” دارد با مراجعه به منابع و ماخذ لازم زیر نظر آقای دکتر خانبابا بیانی رئیس کمیسیون مطالعات تاریخی تدوین نمودند.

توضیحات :  زناشویی از زمان بسیار کهن در ایران مسئله بسیار مقدسی بوده و در ادبیات دینی ایران باستان که به زبان اوستا و پهلوی نوشته شده، گواه بسیاری در تقدس و اهمیت ازدواج در دست است. نویسنده در این کتاب کوشیده تا تصویری از تمدن و پایه تربیت زن و مراسم ازدواج در ایران باستان را بنمایاند.

توضیحات :  کتاب تالیف استاد حسن پیرنیا(مشیرالدوله) است که به تاریخ اساطیری ایران می‌پردازد. این کتاب نخستین‌بار در سال ۱۳۰۷ در مطبعه مجلس شورای ملی انتشار یافت. مشیرالدوله پس از تالیف کتاب «تاریخ ایران باستان» که تاریخ ایران از دوره تاریخی جدید، شامل مادها تا ساسانیان بود، ترغیب شد تا درباره تاریخ اسطوره‌ای ایران نیز کتابی تالیف کند. «خطوط برجسته داستان‌های ایران قدیم» با ذکر مدارک و نتیجه سنجش و استنباطات، نخستین تالیف مستقل ایرانی و مستند درباره تاریخ پیش از ایران به‌شمار می‌آید که مولف در این کتاب می‌کوشد، اثبات کند داستان‌های مربوط به تاریخ روزگار نخستین ایران‌زمین افسانه و اسطوره صرف نیستند و ریشه در حقایق تاریخی و واقعی دارند.

این کتاب در چهار فصل گردآوری شده است:

– فصل نخست آن شامل پنج بخش است که روایت‌ها و داستان‌های قدیم درباره خلقت جهان، نخستین انسان(کیومرث)، مشی و مشیانه، سلسله پیشدادیان، سلسله کیانیان، اسکندر، اشکانیان و ساسانیان را در برمی‌گیرد. بخش نخست درباره کیومرث، هوشنگ، تهمورث، جمشید، ضحاک، فریدون، منوچهر، نوذر، زاب و گرشاسب است. بخش دوم نیز به سلسله کیانیان شامل کیقباد، کیکاوس، کیخسرو، لهراسب، گشتاسپ، بهمن، همای، داراب و دارا می‌پردازد. در بخش‌های بعدی به‌ترتیب، اسکندر، اشکانیان و ساسانیان شرح داده می‌شود.

– فصل دوم مدارک و اسناد تاریخی داستان‌های قدیم است .

– در فصل سوم به سنجش داستان‌ها و مقایسه آن‌ها با تاریخ پرداخته شده است و شامل پنج بخش است که از عهد بسیار قدیم تا منوچهر، از منوچهر تا کیقباد، از کیقباد تا گشتاسپ، از گشتاسپ تا مرگ دارا دربرمی‌گیرد و دیدگاه‌هایی درباره داستان‌ها مطرح می‌کند.

– فصل آخر نیز کلیاتی درباره قرون قبل از تاریخ از جمله ورود آریایی‌های ایرانی به فلات ایران، مذهب، شکل حکومت، خانواده، طبقات، تمدن و اخلاق را بیان می‌کند.

توضیحات : علیرضا شاپور شهبازی باستان‌شناس، تاریخ‌نگار، نویسنده و متخصص در باستان‌شناسی دوران ایران هخامنشی و استاد دانشگاه‌های شیراز، تهران، هاروارد، کلمبیا، گوتینگن و اورگن شرقی و بنیانگذار بنداد تحقیقات هخامنشی در سال ۱۳۵۲ بود. شهبازی یکی از مهمترین پژوهشگران مطالعات ایران باستان بود که در سطح بین‌المللی، اعتبار و شهرت فراوانی داشت. شهبازی با برخی مراکز پژوهشی ازجمله دائرهالمعارف بزرگ اسلامی و مرکز نشر دانشگاهی همکاری نزدیک داشت. او مشاور مرکز نشر و عضو هیئت نویسندگان مجله‌های باستان‌شناسی و تاریخ و نامهٔ ایران باستان، از مجله‌های ادواری مرکز بود. در سال ۱۳۸۰ (۲۰۰۱ میلادی) که «بنیاد پژوهشی پارسه ـ پاسارگاد» تأسیس شد، دکتر شهبازی به مقام مشاور عالی علمی آن برگزیده شد.

توضیحات : ایران در عهد باستان: در تاریخ اقوام و پادشاهان پیش از اسلام. دوران ایران باستان دوران تشکیل دولت ماد تا پایان حکومت ساسانیان و حمله عرب به ایران است. (..۶ ق.م. تا ۶۵۲ م) پیش از مهاجرت آریایی‌ها به فلات ایران، اقوامی با تمدن‌های متفاوت در ایران می‌زیستند. سرزمین کنونی ایران بخش بزرگی از یک واحد جغرافیایی بنام فلات ایران است، این واحد طبیعی با تنوع اقلیمی و زیستی خود دارای ویژگیهای بارزی است که در نتیجه آن وحدت فرهنگی ایران را سبب شده‌است، بی‌گمان تمدن بشری مرهون نبوغ و خلاقیت مردمانی بوده‌است که سالیان دراز در این سرزمین زندگی کرده‌اند و در تعامل با جغرافیا و نظام طبیعی حاکم بر آن و در جریان روزگار، تاریخ فرهنگی و تمدن خود را آفریده‌اند. سلسمحمدجواد مشکورله های پادشاهان ایران در پیش از اسلام:

ایلامیان – مادها – هخامنشیان – سلوکیان – اشکانیان – ساسانیان