تاریخ ایران باستان

توضیحات : یزدگرد سوم سی و چهارمین و آخرین پادشاه ساسانی، پسر شهریار و نوهٔ خسرو پرویز و همسر محبوبش شیرین بود. در سال ۶۳۲ میلادی چون کسی از خانوادهٔ سلطنتی باقی نمانده بود، او را پیدا کرده و بر تخت نشاندند. به قولی هنگام بر تخت نشستن ۲۱ سال داشت و به مدت بیست سال پادشاهی کرد. با بپادشاهی رسیدن یزدگرد، بعد از چندین سال‌آشوب و تفرقه، سرانجام آرامش به ایران بازگشت و همه به اطاعت او درآمدند. حمله اعراب به ایران در زمان پادشاهی او رخ‌داد که به تسخیر تیسفون و تقریباً سراسر قلمرو ساسانیان و شکست و آوارگی یزدگرد انجامید. یزدگرد در نتیجهٔ خیانت گروهی از زیردستانش در پیرامون مرو در آسیابی کشته‌شد.

توضیحات :  نویسنده در این کتاب تاریخ ایران و مطالب مربوط به آن را در سه دوره این ترتیب شرح داده است:

دوره اول از آغاز تاریخ ایران تا دوره استیلای عرب

دوره دوم از استیلای عرب تا استقرار رژیم مشروطیت

دوره سوم از مشروطیت تا زمان نگارش کتاب.

توضیحات :  کتاب زندگی در ایران باستان از عهد باستان در فلات ایران شروع می‌شود و تا دوره ساسانیان و حمله اعراب به ایران ادامه دارد. کتاب نوشته ماری نوی رات و ترجمه ع. میرسپاسی است که در سال ۱۳۵۷ توسط انتشارات کتابهای طلائی منتشر شده است.

توضیحات :  برای رسیدن به درک درست از شرایط کنونی هر کشوری و شناخت علل ضعف یا قدرت آن‌، مطالعه تاریخ اجتناب‌پذیر است. اما، نکته‌ای که حائز اهمیت، انتخاب و دسترسی به منابع قابل اعتماد و معتبر است. کتاب‌های زیادی درباره‌ی تاریخ معاصر ایران منتشر شده است ولی در بسیاری از آن‌ها غرض‌ورزی‌های حزبی و نبودن منابع کافی به وضوح به چشم می‌خورد. علاوه‌بر این، با توجه به سابقه‌ی دخالت کشورهای بیگانه در امور کشور در دوران معاصر ایران، بسیاری از منابع موجود از زاویه دید کشورهای استعمارگر روایت شده‌اند که دور از واقعیت هستند. یرواند آبراهامیان تاریخ‌نگار ایرانی در کتاب تاریخ ایران مدرن تلاش کرده ‌است تا براساس مدارک مستند، اطلاعات جامعی از تاریخ 200 سال اخیر کشور ارائه کند.

توضیحات :   در سرزمین پهناور ایران خاندانهای متعدد به سلطنت رسیده‌اند که پادشاهان آن به علل جغرافیایی و سیاسی و نظامی شهرهای مختلفی را در قلمرو خود به عنوان پایتخت و مرکز حکومت انتخاب کرده‌اند؛ چون در خصوص این پایتخت‌ها که با تاریخ و عظمت شاهنشاهی ایران ارتباط مستقیم دارد کتابی مجزا تدوین نشده است، شورای مرکزی جشن شاهنشاهی از لحاظ اهمیت موضوع و معرفی مراکز تمدن و فرهنگ و هنر این مرز و بوم عده‌ای از نویسندگان صاحب‌نظر را مامور تالیف کتابی که این منظور را تامین نماید کرد و نویسندگان مزبور کتاب حاضر را که عنوان “پایتخت‌های شاهنشاهی ایران” دارد با مراجعه به منابع و ماخذ لازم زیر نظر آقای دکتر خانبابا بیانی رئیس کمیسیون مطالعات تاریخی تدوین نمودند.

توضیحات :  زناشویی از زمان بسیار کهن در ایران مسئله بسیار مقدسی بوده و در ادبیات دینی ایران باستان که به زبان اوستا و پهلوی نوشته شده، گواه بسیاری در تقدس و اهمیت ازدواج در دست است. نویسنده در این کتاب کوشیده تا تصویری از تمدن و پایه تربیت زن و مراسم ازدواج در ایران باستان را بنمایاند.

توضیحات :  کتاب تالیف استاد حسن پیرنیا(مشیرالدوله) است که به تاریخ اساطیری ایران می‌پردازد. این کتاب نخستین‌بار در سال ۱۳۰۷ در مطبعه مجلس شورای ملی انتشار یافت. مشیرالدوله پس از تالیف کتاب «تاریخ ایران باستان» که تاریخ ایران از دوره تاریخی جدید، شامل مادها تا ساسانیان بود، ترغیب شد تا درباره تاریخ اسطوره‌ای ایران نیز کتابی تالیف کند. «خطوط برجسته داستان‌های ایران قدیم» با ذکر مدارک و نتیجه سنجش و استنباطات، نخستین تالیف مستقل ایرانی و مستند درباره تاریخ پیش از ایران به‌شمار می‌آید که مولف در این کتاب می‌کوشد، اثبات کند داستان‌های مربوط به تاریخ روزگار نخستین ایران‌زمین افسانه و اسطوره صرف نیستند و ریشه در حقایق تاریخی و واقعی دارند.

این کتاب در چهار فصل گردآوری شده است:

– فصل نخست آن شامل پنج بخش است که روایت‌ها و داستان‌های قدیم درباره خلقت جهان، نخستین انسان(کیومرث)، مشی و مشیانه، سلسله پیشدادیان، سلسله کیانیان، اسکندر، اشکانیان و ساسانیان را در برمی‌گیرد. بخش نخست درباره کیومرث، هوشنگ، تهمورث، جمشید، ضحاک، فریدون، منوچهر، نوذر، زاب و گرشاسب است. بخش دوم نیز به سلسله کیانیان شامل کیقباد، کیکاوس، کیخسرو، لهراسب، گشتاسپ، بهمن، همای، داراب و دارا می‌پردازد. در بخش‌های بعدی به‌ترتیب، اسکندر، اشکانیان و ساسانیان شرح داده می‌شود.

– فصل دوم مدارک و اسناد تاریخی داستان‌های قدیم است .

– در فصل سوم به سنجش داستان‌ها و مقایسه آن‌ها با تاریخ پرداخته شده است و شامل پنج بخش است که از عهد بسیار قدیم تا منوچهر، از منوچهر تا کیقباد، از کیقباد تا گشتاسپ، از گشتاسپ تا مرگ دارا دربرمی‌گیرد و دیدگاه‌هایی درباره داستان‌ها مطرح می‌کند.

– فصل آخر نیز کلیاتی درباره قرون قبل از تاریخ از جمله ورود آریایی‌های ایرانی به فلات ایران، مذهب، شکل حکومت، خانواده، طبقات، تمدن و اخلاق را بیان می‌کند.

توضیحات :  دو هزار و پانصد سال سلطنت، دو هزار و پانصد سال افتخار، دو هزار و پانصد سال عظمت و جلال. آری تاریخ کهن سرزمین ما در این چند کلمه خلاصه می شود؛ در کلمات افتخار، عظمت و جلال. سرزمینی کهن با تاریخی پرشکوه که همواره در صلح و صفا به سر برده و پیشاهنگ غالب امور بوده است. آنگاه که نیشتر به بطن زمین زده شد و اسرار نهفته در دل خاک برون آمد، آنگاه که آثار باستانی سرزمین ما کشف شدند، نگینی بر تارک تاریخ نشست و آنهمه اسرار و زیبایی و عظمت که زمین در دل خود پنهان کرده بود، به یکباره آشکار شد و همگان را اعم از دوست و دشمن غرق در ستایش و حیرت نمود. برخود می بالیم که سرزمین ما صاحب کهن ترین دین بشری بوده و آنزمان که دیگر اقلیم ها در بربریت و توحش به سر می بردند، یکتاپرستی آیین اجداد ما بوده است و این خود نشانه تمدن و پرهیز از هرگونه پلیدی بود. گفتار نیک، پندار نیک و کردار نیک زمانی شعار پیشینیان ما بوده که دیگران بت های سنگین و رزین را می پرستیدند، گاو و حیوانات دیگر را پرستش می کردند و ما که دو هزار و پانصد سال پیشتر از این دارای چنان تمدن و آئینی بوده ایم، ما که آئینی برتر، صنعتی بالاتر و هنری پیشرفته تر از سایرین داشته ایم، دو هزار و پانصد سال غرق در افتخار بوده ایم.

توضیحات : در تاریخ تمدن جهانی هر یک خلق و ملت با آفریده های مادی و معنوی اش سهم ارزنده خود را می گذارد. صفحه های در زیر غبار فراموشی مانده را تجدید می کند و در مجموع سطح خودآگاهی و خود شناسی ملی و عمومی بشری را وسعت می بخشد. کتاب « نگاهی به تاریخ و تمدن آریایی » بار نخست در سال ۲۰۰۹ میلادی در انتشارات عرفان در شهر دوشنبه با شمارگان محدودی با ویراستاری ج – شریف اف به چاپ رسیده است. از آنجا که این کتاب به بخش های برجسته ای از تاریخ و فرهنگ نیاکان پرداخته است؛ از جناب امامعلی رحمان؛ رییس جمهور تاجیکستان اجازه ویراستاری و انتشاردوباره آن گرفته شد. متن کتاب پس از جایگزینی واژه های سنگین با واژه های ساده تر؛ به گونه ای که سبک ادبی گفتاری و نوشتاری تاجیکی پیام کتاب را دگرگون نکند، دوباره ویراستاری شده است؛ نگاره های پادشاهان پیشدادی و کیانی از کتاب « نامه خسروان» – جلال پور؛ فتحعلی شاه قاجار؛ وین؛ اتریش ۱۲۹۷ آورده شده است. این کتاب در راستای هدف ها و آرمان های انجمن رودکی در پاریس که به کوشش فرهیختگان و هموندان آن برای شکوفایی فرهنگ در گستره ی فرهنگ ایرانی در سراسر جهان بنیان گذاری شده است، فراهم گشته؛ با کمک فرهنگسرای آریایی آبتین ساسانفر و مهرافزون فیروزگر در شهرهای ایستروشن و دوشنبه در جمهوری تاجیکستان در نشر مهری لندن ؛ به چاپ رسیده و به پیشگاه امامعلی رحمان و همه فارسی زبانان جهان – به پیشباز سی سالگی استقلال تاجیکستان- تقدیم می شود.

این کتاب در۵۵۰ صفحه با یک پیشگفتار و مقدمه؛ مرور و پژوهشی موشکافانه دارد به سرآغاز تاریخ و فرهنگ آریایی؛ رشد تمدن آریایی در دوران باشکوه هخامنشیان ؛ سپس دوران ساسانیان. در بخش آیین های پیش از زرتشت و پس از زرتشت به زمان و مکان آمدن زرتشت؛ اوستا و بخش های آن می پردازد . بخش درخشان این قسمت از کتاب نگاهی به تاریخ و تمدن آریایی آموزه های آشو زرتشت درباره ی انسان و جهان پیرامونش و پرسش هایی که مطرح می کند و به زبان زیبای موزون خود پاسخ میدهد.

توضیحات : کتابی که به زبان فارسی اینک از نظر خواننده دانشمند می گذرد. ترجمه از یک متن انگلیسی است که خاورشناس مشهور دکتر ارنست هرزفلد آلمانی استاد دانشگاه فردریک ویلهم در برلین در سال ۱۹۳۴ میلادی، مطابق ۱۳۱۳ شمسی در آکادمی بریتانیا در لندن تقریر و تحریر کرده است. این کتاب مشتمل بر سه مقاله از تاریخ باستانی ایران است که اولی “از اعصار قبل از هخامنشی و عصر هخامنشی” و دومی “از عصر یونانی (جانشینان اسکندر) و عصر اشکانی” و سومی “از عصر ساسانی” بحث می کند.

عنوان انگلیسی متن کتاب چنین است: Archaeological History of Iran

توضیحات : تاریخ، مطالعه و کاوش گذشته برای شناخت حال است. مورّخان با طرح پرسش، گردآوری اطلاعات و جست وجوی شواهد و مدارک، زندگی مردمان و جوامع پیشین را بازسازی می کنند. پژوهش در رویدادها و تحولات تاریخی، انسان ها و جوامعی را که اندیشه و تجربه آنان در شکل دادن به زندگی ما نقش داشته را به ما می شناساند و موجب می شود از سرانجام کارها و سرنوشت آنان عبرت بگیریم. علاوه بر آن، مطالعه و تحلیل تاریخ به ما کمک می کند که هویت و جایگاه خود را به عنوان ایرانی و مسلمان در جهان امروزی، بهتر و دقیق تر درک کنیم. علم تاریخ پیشینۀ بسیار کهنی دارد. پس از اختراع خط در حدود ۵ هزار سال پیش، به تدریج توجه انسان به ثبت و نگارش رویدادهای عصر خویش جلب شد. قدیمی ترین متن تاریخی که تاکنون کشف شده، سنگ نوشته ای به خط کهن مصری است که بیش از ۴ هزار سال قدمت دارد. در این سنگ نوشته نام تعدادی از فراعنه و برخی حوادث دوران آنان ذکر شده است.

توضیحات :  پیشینهٔ تاریخی تمدن در ایران به تمدن‌هایی در ایلام، شهر سوخته، جیرفت و … می‌رسد، ولی شروع تاریخ سیاسی ایرانیان از آغاز حکومت پادشاهی ایران در زمان ماد است. در کتاب حاضر تاریخ ایران به شش بخش تقسیم شده که به ترتیب عبارتند از: بخش اول: پیدایش ایران، بخش دوم: شاهنشاهی هخامنشی، بخش سوم: هلنی‌ها در ایران، بخش چهارم: شاهنشاهی پارتیان، بخش پنجم: نقش تمدن ایران باستان در خاورمیانه و بخش ششم: شاهنشاهی ساسانی.