توضیحات : هنگامی که سخن از تاریخ ایران میرود، باید به این نکته توجه داشت که آیا منظور تاریخ اقوام و مردمانی است که از آغاز تاریخ تا کنون در مرزهای سیاسی ایران امروزی زیستهاند یا تاریخ اقوام و مردمانی است که خود را به نحوی از انحاء ایرانی میخواندهاند و در جغرافیایی که دربرگیرندهٔ ایران امروز و سرزمینهایی که از دیدگاه تاریخی بخشی از ایران بزرگ (ایرانشهر) بودهاست زیستهاند. گاه تاریخ ایران را از ورود آریایی ها که نام ایران نیز از ایشان گرفته شدهاست، به فلات ایران آغاز میکنند. ولی این به این معنی نیست که فلات ایران تا پیش از ورود آریایی ها خالی از سکنه یا تمدن بودهاست. پیش از ورود آریاییان به فلات ایران تمدنهای بسیار کهنی در این محل شکفته و پژمرده شده بودند و تعدادی نیز هنوز شکوفا بودند. بزرگترین تمدن تاریخ ایران دولت عیلام بوده است که سرزمین آنها در جنوب غربى ایران و کمابیش مطابق با خوزستان بوده است. پایتخت عیلام شهر شوش بوده که آثار مربوط به آنها در این شهر پیدا شده است. ظاهراً بخشهاى مختلف در عیلام حکومتهاى جداگانه و هر یک پادشاهان مربوط به خود را داشتهاند.
توضیحات : کتاب تاریخ ایران اثر ژنرال انگلیسی پرسی سایکس در دو جلد است. این کتاب تاریخ ایران را از ابتدا (تمدن ایلام، شوش و …) تا حدود سال ۱۳۰۹ هجری خورشیدی ارائه میدهد. این کتاب در سه چاپ در سالهای ۱۲۹۴ و ۱۳۰۰ و ۱۳۰۹ در انگلستان به چاپ رسیده است و نویسنده هربار مطالب جدیدی به کتاب افزوده است. این کتاب که از معروفترین کتابهای تاریخ کلی ایران در عصر کنونی به شمار میآید، توسط سید محمدتقی فخرداعی گیلانی ترجمه شده است.
توضیحات : این کتاب گزیده مقالات و گفت و شنودهایی درباره فرهنگ، تاریخ و زبان ایران در اعصار باستانی است که طی سی سال فراهم آمده و منتشر شده است. مهرداد بهار (۱۳۷۳ – ۱۳۰۸ش) زبان شناس و اسطوره شناس معاصر این مقالات را بر پس از تحقیق و تتبع در متون پهلوی نگاشته است. این کتاب دیدی عینی درباره پدیده های اجتماعی – تاریخی دارد و در آن سعی شده که از تعصب دوری شود. علاوه بر مقالات، زندگینامه ملک الشعرا و شرح قیام ژاندارمری خراسان به سرکردگی محمد تقی پسیان نیز آمده است. دکتر مهرداد بهار، پنجمین فرزند ملک الشعرای بهار، همچون پدر کمک شایانی به شناخت فرهنگ ایران کرد. وی اولین محقق آکادمیک در اسطوره شناسی زبان ایرانی بوده و تحقیقات ارزشمندی در این باره انجام داد. وی در شمار ایرانشناسانی است که به تاریخ، فرهنگ و اساطیر ایران با نگاهی نو پرداخته است.
توضیحات : ویتا سکویل-وست از روشن فکران انگلیسی در نیمه اول قرن بیستم به شمار می آید که در سال ۱۹۲۶ میلادی، یعنی همزمان با خلع سلطنت از قاجار و به سلطنت رسیدن رضا خان، به ایران سفر کرده است. کتاب مسافر تهران ، در ردیف سفر نامه هاست ولی نه هم ردیف با آنان. این کتاب علیرغم حجم نسبتاًٌ کوچک خود آکنده است از ملاحضات دقیق مردم شناسی، جامعه شناسی، سیاسی و اقتصادی. هنگامی که دقیق تر به محتوای کتاب می نگریم، دلیل انتشار این کتاب را در مجموعه مطالعات اجتماعی در می یابیم.انچه از زبان نویسنده، در مسیر مسافرتش به تهران می خوانیم سرشار از آگاهیها و اطلاعات اصیل و دقیق اجتماعی است. این کتاب خواننده ای را که از سفر نامه ها ، روایات خارق العاده و مبالغه آمیز می طلبد و یا از گذشته و تاریخ ایران، همیشه خوبی ها را می بیند و در گذشته زندگی می کند، راضی نخواهد کرد. اما خواننده ای که روایات دل انگیز از زمانهای گذشته-چه خوب و چه بد- درباره زندگانی انسانها، وصف جامعه ، و رویدادهای سفر را می پسندد و دوست دارد از خواندن این کتاب لذت خواهد برد.
توضیحات : تاریخ آل مظفر، نوشته محمود کتبى، به اهتمام عبدالحسین نوایى این اثر را از تاریخهاى محلى مهم و مستقل مىتوان برشمرد که گزارشهایى درباره خاندان مظفر (حاکمان محلى پرآوازه ایران) در بردارد. البته به دلیل گسترش قلمرو این خاندان، آن را از تاریخهاى سلسلهاى نیز مىتوان به شمار آورد. آل مظفر ٧٢ سال در قلمرو پهناورى حکم مىراندند که فارس، یزد، کرمان، اصفهان و زمانى آذربایجان و بغداد را فرامیگرفت. گفتنى است نویسنده کار خود را از ٨٢٣ هجرى قمرى آغاز کرد. نثر کتاب روان و ساده است و بر پایه عنوانهاى نویسنده، کمابیش ۶۲ بخش دارد که بیشتر آنها با پسوند «ذکر» آغاز مىشوند. براى نمونه، «ذکر بیعت امیر مبارزالدین با خلیفه عباسى و محاصره اصفهان». در جاى جاى کتاب نیز با توجه به درونمایه گزارشها، شعرهایى با عنوان «بیت» یا «شعر» آورده شده است.
توضیحات : اصل این کتاب به وسیله آقایان عباس پرویز؛ نصرالله فلسفی و علی اصغر شمیم نگارش یافته و بر طبق ماده ۴ از طرف کمیسیون منتخبب شورای عالی فرهنگ برای تدریس در سال چهارم دبیرستان رشته ادبی انتخاب شده است. کلیه حقوق کتاب متعلق به وزارت فرهنگ ( بعد ها آموزش و پرورش ) بوده است
توضیحات : امروزه، چون از آن عالم قدیم و ویژگی هایش تا حدودی بیرون آمده ایم، هم برای شناختن معماری ایران و هم برای شناختن و یافتن جایگاه خود، نیازمند نوشتن و خواندن تاریخ معماری و آشنایی با آن می باشیم. آشنایی با تاریخ معماری می تواند دامنهٔ تجربه و آزمودگی ما را از عمر کوتاهمان تا حدِّ هزاره ها، و از محدودهٔ مکان کنونی تا پهنه گیتی گسترش دهد این همان معنای درس گرفتن از تاریخ است. در کتاب حاضر شما بیشتر با بناهای تاریخی و ارزشمند کشورمان آشنا خواهید شد.
توضیحات : دکتر صادق رضازاده شفق یکی از اساتید ادبا و فضلای معاصر است. به سال ۱۲۷۴ شمسی مطاق ۱۳۱۲ هجری قمری در تبریز متولد شد و بعد از تحصیلات مقدماتی که در تبریز به پایان برد مدتی مدیریت مدرسه حیات را داشت و هنوز ۱۸ ساله بود که روزنامه شفق را انتشار داد که مخالف سرسخت روسهای تزاری بود و چون مورد تعقیب دشمنان واقع گردید. به استانبول عزیمت کرد و در آنجا تحصیلات متوسطه را در کالج امریکائی معروف موسم به رابرت کالج ادامه داد و پس از مدتی تدریس در مدارس آنجا و چندی اقامت در تهران برای ادامه تحصیلات عالی به آلمان رهسپار شد و از دانشگاه برلین در رشته فلسفه به درجه دکتری نائل آمد. وی زبان عربی, ترکی استانبولی, انگلیسی, فرانسوی و آلمانی را می دانست و در تاریخ ادبیات و زبان شناسی استادی معتبر بود دکتر شفق از نخستین اعضا پیوسته فرهنگستان ایران بوده است. دکتر صادق رضا زاده شفق ، استاد دانشگاه تهران، عضو پیوسته فرهنگستان ایران و چندین دوره نماینده مجلس بوده است. وی از آزادیخواهان دوران مشروطیت و از دشمنان استبداد و روسیه تساری بود. در تبریز روزنامه شفق را انتشار می داد و در برلن مقالات سیاسی و پژوهشی می نوشت در ایام بلوای تبریز، از موسسان فوج نجات برای نجات، از استبداد که در مدرسه امریکائیان تبریز تشکیل شده بود می باشد و مترجم معلم جوان آمریکایی مقتول « مستر هوارد باسکرویل » بود. تالیفات او زیاداند از جمله : تاریخ ادبیات ایران، رساله اقتصاد، رساله راه رهایی ایران، فرهنگ شاهنامه، ایران از نظر خاورشناسان و همچنین ترجمه هایی چند دارند. دکتر شفق را بیشتر بعنوان استاد ادبیات و سیاستمدار می شناسند ولی از فن شاعری بی بهره نیستند. آثار منظومش در حد اعلای فصاحت و بلاغت است.
توضیحات : فارسنامه کتابیاست پیرامون تاریخ و جغرافیای پارس که در دههٔ نخست قرن ششم هجری قمری نوشته شدهاست. نام نویسندهٔ کتاب مشخّص نیست، ولی نویسنده خود در دیباچهٔ کتاب نسب نیایش را از بلخ و خویشتن را زاده و پرورده در پارس ذکر میکند. از این رو معمولاً از وی با نام ابن بلخی یاد میشود. بخش جغرافیای فارسنامه به خاطر اطلاعات بدیعی که در آن یافت میشود نزد پژوهشگران بسیار ارزشمند است، بخش تاریخ کتاب عمدتاً منطبق با تواریخ پیشین یا حتی مأخوذ از آنهاست، گرچه گاه اطلاعات اضافهای هم در آن یافت میشود. بخش تاریخ این اهمیت را میدارد که نخستین تألیف (در مقابل ترجمه) پیرامون تاریخ ایران به زبان فارسی است که به دست ما رسیدهاست.
توضیحات : تاریخ گزیده کتابی تاریخی به فارسی نوشته حمدالله مستوفی، دربردارنده تاریخ عمومی جهان از آغاز آفرینش تا زمان نوشتن آن است که در ۷۳۰ به نام غیاث الدین محمد، پسر خواجه رشیدالدین فضلالله تألیف شده است. نثر تاریخ گزیده، برخلاف نثر متکلف و مصنوع تاریخ وصاف و تاریخ جهانگشای، بسیار روان است. اهمیت تاریخ گزیده در اطلاعات آن از تاریخ دوران نویسنده (دوره مغول) است. در این کتاب نام افراد و شعرای همدوران نویسنده که بیشتر نامشان در تذکرهها نیست یاد شده است.تاریخ گزیده که از نوع تاریخ عمومی و به گونهای شبیه جامعالتواریخ است، در بخش دوازدهم از فصل چهارم، چکیدهای از تاریخ خانان مغول در ایران را دربر میگیرد.تاریخ گزیده در سالهای ۱۳۳۹ و ۱۳۶۳ خورشیدی همراه با فهرستها و حواشی به اهتمام عبدالحسین نوائی در تهران منتشر شد.
توضیحات : بهرام روشن ضمیر، نویسنده این کتاب ۵ سال برای نگاشتن این کتاب و ویرایش آن زمان گذاشته تا توانسته مجموعه ای تحلیلی با بهره از آخرین دستاوردهای دانش تاریخ و باستانشناسی و ایرانشناسی درباره تاریخ ایران باستان بدست بیاورد. او نسخه الکترونیک آنرا به شکل رایگان به جامعه فرهنگ دوست ایرانی پیشکش میکند. نخستین نسل از تاریخ نویسی تاریخ گزارشی بود که بهترین نمونه باستانی آن را در بیستون داریوش بزرگ می بینیم. در این نوع تاریخ، کم ترین اندازه ی ممکن از تحلیل وجود دارد و گوینده، به شرح و توصیف رویدادها بسنده می کند. نسل دوم تاریخ نویسی را یونانیان باستان به جهان شناساندند. هرودوت آرمان خود از تاریخ نویسی را بررسی چیستی و چرایی جنگ های پارسی (ایران و یونان) می داند و نخستین نوع از تاریخ اندیشیده یا تحلیلی را ارائه می کند. در تاریخ تحلیلی، اگر گزارشی از یک رویداد گفته می شود، باید توضیح داده شود که مدرک یا شاهد ماجرا که بوده؟ سند گوینده چیست؟ و اگر روایت هایی متفاوت و متناقض وجود دارد، گزارشگر چرا یکی از این روایت ها را برگزیده؟ این نوع تاریخ نویسی در دو سده ی اخیر به اینگونه درآمده که در بسیار موارد که اصلا گزارشی درخور وجود ندارد، تاریخ نویس، با پردازش روایت ها و مدارک تلاش می کند پازل تاریخی را تکمیل کرده و خودش رویداد را بازسازی کند. نسل سوم از تاریخ نویسی که آنرا تاریخ انتقادی می خوانند، در دوران مدرن، اصلا بر اساس نقد تاریخ نوشته های موجود شکل گرفت.
توضیحات : تاریخ آیینه گذشته و درس حال است . هیچ چیز مثل گذشته های ملتی ، افراد ملتی را با همدیگر امتزاج نمی دهد . مللی هستند که چند زبان حرف می زنند اما هیچ ملتی نیست که دارای چند تاریخ باشد . اگر ملتی دارای گذشته های مختلف شد حتما به ملل کوچک تری تقسیم می شود . پس وحدت تاریخی برای هر ملتی یکی از محکم ترین و مطوئن ترین وثیقه های وحدت ملی است و باید آن را حفظ کرد و پیوسته به خاطر آورد . نه فقط با کتاب بلکه با نمایش آن (پیرنیا ۱۸۹ )یکی از راه های رسیدن به این مقصود معناکاوی و بررسی نقش و نمادهای ایرانی در کنکاش از هنرهای سنتی است . نماد می تواند یک شیء مادی باشد که شکلش بطور طبیعی یا بر پایه قرارداد با چیزی که به آن اشاره می کند پیوند داشته باشد. برای نمونه فروهر نماد مزداپرستی است. نماد در اصطلاح روان شناسی تحلیلی نوعی شبیه ساخته لیبیدو است. صورتی ذهنی که هم می تواند لیبیدو را به همان اندازهٔ قبلی سازد و هم اینکه آن را در قالبی متفاوت از صورت اولیه خود به جریان اندازد. اما شکل گیری نمادها یک روند آگاهانه نیست بلکه بر عکس از راه مکاشفه و یا شهود از دل ناخودآگاه تولید و بیرون داده می شود. اغلب اوقات نمادها به طور مستقیم از رویاها نتیجه می شوند یا از آنها تأثیر می پذیرند که این گونه نمادها پر از انرژی روانی و دارای نفوذی جبری و مقاومت ناپذیر هستند.