جیش الصفوی

توضیحات :  تاریخ بیست و چهار ساله ایران در عهد شاه اسماعیل به طور کلی دوره ای بی ثبات، متزلزل و پر آشوب و آکنده از نزاع و بحران و وحشت است و این بر خلاف چیزیست که غالبا در نظر خاص و عام رایج است. محققان و مورخان از ابتدای کار تاکنون نظرات مثبتی در مجموع به کارنامه شاه اسماعیل داشته و او را ستوده اند.برخی نیز با بزرگنمایی و افسانه پردازی، مشخصاٌ، خواننده را به گمراهی کشانده اند. گروه دیگری هم بوده اند که به صورت مغرضانه و صرفا با هدف تخریب و کوبیدن اسماعیل، وی را معروض بمباران حملات و نکوهش و تحقیر ساخته اند. انتخاب گزینشی منابع و تاکید بر آنها و چشم پوشی کردن آگاهانه از بسیاری از مسائل و صدور نتیجه های خلاف واقع از این مقدمه ها به معیت ایراد پاره ای از مطالب نادرست تاریخی، از جمله ایرادات این دست از نوشته هاست. این کتاب چنانکه از نامش پیداست، در صدد اصلاح آموخته ها و تکمیلِ شناخت ما از این دوره مهمِ بیست و چهار ساله است و از جمله ویژگی های آن، توجه به حوزه کهن ایران فرهنگی در جنوب غربی آسیا و آسیای مرکزی و نقش شاه اسماعیل یا به نحوی سلسله صفویه در تحولات و دگرگونی های عظیم این منطقه در بلندمدت است؛ چنانکه نپرداختن به این مساله مهم یکی از کاستی ها و نواقص در حوزه صفویه شناسی بود.

اثر حاضر پژوهشی است جامع، اصولی و روشمند با بهره گیری از منابع تازه و جدید که در تحقیقات کهنه پیشین از آنها استفاده نشده بود و می کوشد بابِ تازه ای در آگاهی ما از موضوع مورد بحث بگشاید. محتوای کتاب در دو فصل و در مجموع هجده بخش، تنظیم شده که به زوایای گوناگون این دوره پرحادثه می پردازد و بر امور سیاسی و نظامی متمرکز نیست.

توضیحات :  شخصی به نام میرزا محمد معصوم به دستور میرزای عمده الحجابی، که از بستگان امیری مخاطب به عمده الحجاب بوده، این رساله را در سال ۱۰۸۸ هجری تالیف و شخصی به نام محمدحسین بهجت شاید در همان سال این را کتابت و استنساخ نموده است. این رساله در اصل مجموعه تواریخ است که از طرف شعرای تاریخ گو در ضمن وقایع گوناگون سروده شده است، از این رو می‌توانیم این رساله را “تواریخ وقایع عهد صفوی” بنامیم. مولف وقایع و تواریخ را مختصرا بیان و اشعار تاریخ‌گویان را نقل نموده و به قدر امکان از سرایندگان آن تواریخ اسم برده است.

توضیحات : کتاب حاضر که اینک در دسترس خوانندگان محترم قرار می گیرد، مشتمل است بر تاریخ اوضاع سیاسی و اجتماعی و صنعتی و ادبی پنج قرن اخیر ایران یعنی از زمان تاسیس سلسله سلاجقه تا آغاز دوره صفویه. در این پنج قرن کشور ایران دچار یک رشته انقلابات داخلی و تهاجمات شده که هر چند نتیجه ظاهری آن هرج و مرج و کشت و کشتار فراوان بود، ولی موجب تحولات اجتماعی عمیق نیز گردیده است. ظهور سلاجقه در تاریخ ایران به منزله یکی از نهضت های عظیم سیاسی به شمار می رود. در زمان همین سلسله است که وحدت ملی و حاکمیت اداری در کشور برقرار گردید؛ زیرا بنا به شرحی که در پایان فصل سلاجقه ثبت شده است برای مدت مدیدی به حکومت ملوک الطوایفی و طغیان و عطیان گردنکشان که در گوشه و کنار مملکت هر روز علم استقلال برافراشته و یا داعیه سلطنت و امارت داشتند، پایان داده شد. در چنین دوران تاریخی است که شهریاران سلجوقی نیز توانستند برخلاف فرمانروایان آل بویه و سلاطین غزنوی، حوزه متصرفات خود را از شر مداخلات نابجای خلفای بغداد هم رهایی دهند…

توضیحات :  کتاب تاریخ شاه اسماعیل صفوی اثر امیر حسین خنجی است؛ پژوهشِ تاریخی مفصلی است درباره تاریخ زندگی و اقدامات شاه اسماعیل صفوی و تأثیرات حکومت صفویان در ایران. نویسنده در این اثر بر آن است تا اندیشه‌ها و عملکردهای شاه اسماعیل و اطرافیان اثر گذارِ وی را در تاریخ ایران بررسی نموده و نتایج آن را تحلیل کند. وی در این راه، به جنبه‌های روانشناختی شخصیت افراد، توجه ویژه‌ای داشته است. او بحث را با معرفی پیشینه خاندان صفوی به ویژه صفی الدین اردبیلی و فرزندان وی، آغاز و سپس به منشأ قزلباش‌ها و عقاید آنها پرداخته و تأثیر عقاید شیخ جنید، شیخ حیدر، سلطان یعقوب بایندر و سلطان علی را بر افکار آنها را بیان می‌کند. شرح دوران کودکی و نوجوانی شاه اسماعیل، چگونگی انتقام از شروانشاه، تشکیل سلطنت در تبریز و تسخیر آذربایجان در بخش سوم مورد بحث قرار می‌گیرد. در بخش بعد، ضمن اشاره به علت و نحوه جدایی ماوراء النهر از ایران، نحوه تسخیر کشور را توسط قزلباش‌ها بیان می‌نماید. انگیزه‌های نبرد چالدیران و پیامدهای اسف بار آن برای کشور، موضوعی است که نویسنده در ادامه بدان می‌پردازد. او بخش ششم کتاب را به بیان چگونگی گسترش نفوذ عثمانی در خاور میانه، جدایی عراق و کردستان از ایران و آغاز انزوای سیاسی حکومت شیعیِ صفویه اختصاص داده است. بحث در نتایج ظهور قزلباش‌ها در ایران، برنامه‌ریزی انتشار ایدئولوژی صفوی در کشور، و نحوه تئوریزه‌ شدن تشیعِ صفوی توسط فقهای لبنانی، موضوعات بخش پایانی کتاب هستند.

توضیحات : نحوه تشکیل شاهنشاهی صفویه را که به احیا وحدت ملی منجر شد مورد بررسی قرار میدهد تشکیل حکومت شیعی وحدت ملی ، در اوایل قرن دهم هجری و سده شانزدهم میلادی ، یکی از رویدادهای مهم و از نقاط عطف تاریخ ایران محسوب می شود ؛ اگر چه برخی از صاحب نظران با اشاره به ” تاثیر تعیین کننده ای که ( تشکیل حکومت فراگیر شیعی ) در سرنوشت ایران و سرزمینهای اسلامی و معادلات جهانی ” داشته ،آنرا مهمترین واقعه جهانی در جغرافیای زمانی عصر صفوی می دانند . در هر حال اقدام شاه اسماعیل صفوی در بنیانگذاری حکومت فراگیر شیعی در گستره ایران زمین ، سر آغاز تازه ای در حیات سیاسی و مذهبی ایران بود و موجب شد که استقلال کشور بر اساس مذهب رسمی شیعی و یک سازمان اداری متمرکز تامین شود. شاه اسماعیل در سال ۹۰۷ هجری ، فرخ یسار پادشاه شروان را شکست داد و با ورود به تبریز ، مذهب شیعه دوازده امامی را به عنوان ” مذهب رسمی مردم ایران ” اعلام کرد.پس از تثبیت موقعیت دینی و موضع مذهبی حکومت ، شاه اسماعیل اقدام به براندازی قدرتهای پراکنده داخلی نمود که هر از گاه سری تکان می دادند. سیاستهای حکومت صفوی به زودی به سراسر ایران تسری یافت و نا امنی های ناشی از قدرتهای ملوک الطوایفی و قبیله ای که یادگاری از دوره مغول بود خاتمه گرفت و ایران جایگاه در خور شانی همچون دوران ساسانیان به دست آورد .