توضیحات : یزدگرد سوم سی و چهارمین و آخرین پادشاه ساسانی، پسر شهریار و نوهٔ خسرو پرویز و همسر محبوبش شیرین بود. در سال ۶۳۲ میلادی چون کسی از خانوادهٔ سلطنتی باقی نمانده بود، او را پیدا کرده و بر تخت نشاندند. به قولی هنگام بر تخت نشستن ۲۱ سال داشت و به مدت بیست سال پادشاهی کرد. با بپادشاهی رسیدن یزدگرد، بعد از چندین سالآشوب و تفرقه، سرانجام آرامش به ایران بازگشت و همه به اطاعت او درآمدند. حمله اعراب به ایران در زمان پادشاهی او رخداد که به تسخیر تیسفون و تقریباً سراسر قلمرو ساسانیان و شکست و آوارگی یزدگرد انجامید. یزدگرد در نتیجهٔ خیانت گروهی از زیردستانش در پیرامون مرو در آسیابی کشتهشد.
توضیحات : بسط فتوحات خارجی مسلمین بخصوص فتح ایران که خداوند نیز وعده تحقق آن را داده بود در زمان خلیفه دوم که حکومت اسلامی از جهت نظامی هم به نهایت انسجام خود رسیده بود صورت عمل پذیرفت. کار فتوحات دوره خلافت او به کمک سرداران لایقی چون خالد بن ولید و ندمان و دیگران تا سال ۲۱ هجری یعنی سال فتح نهاوند که اعراب آن را فتح الفتوح نام نهادند و سراسر ایران زیر پرچم اسلام درآمد تعقیب شد. آنچه در این کتاب میخوانید منحصراً وقایع سلسله جنگهای مسلمین با سران حکومت ساسانی بویژه جنگ نهاوند است که بطور مستقل در این مجموعه ارائه شده است.
توضیحات : در این کتاب تاریخ ایران در دوره ساسانی با اشاره به جنبههای مختلف فرهنگی, سیاسی, اجتماعی, تجاری و دینی بازگو شده, طی آن مولف کوشیده است تصویری از تمدن ایرانیان در آن روزگار به دست دهد. کتاب ذیل شش گفتار با این عناوین تدوین شده است: ۱ـ ‘طبقات مردم’ با موضوعاتی از این قبیل: گروه مردم, شاه و دربار, خاندانهای کشور, سپاه, روحانیان و آموزگاران, طرز اداره مملکت, مالیه, عدلیه, خانواده و مالکیت, صناعت و تجارت, اختصاصات تمدن ساسانی, ۲ـ ‘مذاهب ایران در زمان ساسانیان’ که شامل مباحثی از این دست است: دین زرتشت, مانی, مزدک, مذاهب بیگانه در ایران, جنبشهای سالیانه در زمان ساسانیان, هجرت ایرانیان به هندوستان و چین, آئین زردشت. ۳ـ سنگتراش, نقاشی و…. ۴ـ ‘ماخذ داستانهای ملی’ ۵ـ ‘برتریهای تمدن ساسانیان’ شامل موضوعاتی نظیر: حدود مرزهای ایران, تجملهای شاهنشاهان, سکههای ساسانی, نفوذ صنایع ساسانی در صنایع دیگر, چلیپای ترسایان در ایران, القاب در دوره ساسانیان. ۶ـ ‘سازمان اداری و مالیاتی ایران’ که طی آن مباحثی از این قبیل به چشم میخورد: دولت متحد, زبانهای رسمی, خراج نقدی و جنسی سرزمین سواد, وضع سرزمین سواد در اواخر دوره ساسانی, پول ایران در زمان ساسانیان. این مطالب با فهرست اعلام به پایان میرسد.