توضیحات : قوم بزرگ و با فرهنگ تاجیک گرچه همواره به صلح طلبی و دانش پژوهی مشهور بوده است اما با این وجود در کنار فرهیختگانی مانند فردوسی، بیهقی و شمس الدین جوینی، دلاورانی از این قوم برخواسته اند که هر کدام شان در میدان رزم، با سپاهی برابری میکردند. یکی از این رادم ردان تاجیک پهلوان جمال الدین محمد غوری بود. سپهداری که مردانه در برابر مغول ها رزمید و یکی از تاجیکانی بود که انتقام تاریخی تاجیکان و میلیون ها انسان بیگناه دیگری که به وسیله مغول ها کشته شده و یا به بردگی گرفته شده بودند را از مغول ها گرفت اما شوربختانه این قهرمان آنگونه که باید و شاید در میان تاجیکان شناخته شده نیست و گمان نمیکنم به استثنا مثنوی سام نامه، تاکنون کتاب دیگری در مورد این سپهدار بزرگ نوشته شده باشد. متاسفانه سام نامه که بزرگ ترین و معتبر ترین منبع زندگانی سپهدار بود اندکی پس از به پایان رسیدن ا ز بین رفت ؛ سام نامه، شاهنامه ای بود منظوم و مصور که بیست هزار بیت داشت و از پنجاه بخش تشکیل شده بود. این مثنوی را سیفی هروی، تاریخ نگار و شاعر پرآوازه دربار ملک فخرالدین کرت با الهام پذیری از شاهنامه فردوسی در وصف نبرد ها و دلاوری های پهلوان جمال الدین محمد سام سپهسالار نامدار خراسان سروده بود و مغول ها پس از تسخیر شهر هرات در سال ۷۰۶ این شاهکار ارزنده را از بین بردند. زمانی که مشغول نگارش کتاب سربداران بودم تصمیم گرفتم که به پاس بز رگ داشت از این قهرمان، کتابی در مورد او بنویسم و خداوند را سپاسگزارم که سرانجام به این هدفم هم رسیدم.
توضیحات : آنچه در پیش رو دارید خرده کوششی است که بخاطر هماهنگی و نزدیکی فرهنگ و زبان ما با همسایگان انجام گرفته است. اما این کوشش دستاورد و رنج نویسندگان و زحمت ناچیز تهیه کننده را هم به سادگی در دست شما میگذارد تا آنچه شایسته برادری است زبان و فرهنگمان را هرچه بیشتر بهم پیوند دهد. در اینجا چند یاداوری را بایسته دیدم که برخی نابرابری های زبان گفتاری بین کشورهای سه گانه ایران، افغانستان و تاجیکستان بخاطر فاصله و جدایی چندین ساله اش نارسایی هایی دیده میشود اما این نابرابری و نارسایی ناچیز است و این کاستی با زیرنویس برخی واژه ها و برابری آن تا اندازه ای به پارسی امروز در آورده ام که خواننده ایرانی بسادگی بتواند با واژه های دری و مفهوم آن آشنا شود.