شاه اسماعیل و عرب زنگی

توضیحات : این کتاب دربردارندۀ ۶۱ افسانه و قصۀ کردی است. افسانه‌ها و قصه‌های این کتاب در ذیل سه موضوع آورده شده است: افسانه‌های جانوران، افسانه‌های زندگی روزمره و افسانه‌های سحر و جادو. افسانه‌های جانوران دربردارندۀ دو قصۀ گرگ و میش، و روباه و خروس و کبوتر است. افسانه‌های زندگی روزمره دربردارندۀ ۳۸ قصه بدین ترتیب است: مکر زنان، دخترک خردمند، شوهر و زن، زن عاقل، زن بد، زن مکار، زن و شوهر، ملا نصرالدین و رفیقش، دو خواهر، عادت، اسماعیل چاوش، دختر عاقل پادشاه، قچاق قلابی، سه دوست، دو همسایه، دو دوست، سه اندرز، مگر نگفتمت، سه دوست، داندوی حیله‌گر، مرد دو زنۀ حیله‌گر، هر جور اراده کنی آنجور، بازرگان، احمد و گلعذار، خوبی و بدی، دو نابینا، سه احمد، نوکری عاقل، احمد پادشاه، محمد پادشاه و وزیر او، بهلول دانا و بازرگان، چگونه بهلول در کار حاجی حریص حیله به کار برد، بهلول دانا و خلیفه، ستام و لگام بد، داروی معجزه‌گر، عزرائیل را چگونه می‌توان یافت، کربلایی فراش و دزدان و اُصیب. افسانه‌های سحر و جادو دربردارندۀ ۲۱ افسانه بدین ترتیب است: احمد خان و علی ولی، بهلول دانا و خلیفۀ بغداد، حسن حکیم، اندرزهای حکیمانه، عقل و اقبال، ستاد اصیب، چرا ماهی خندید، دو برادر خوانده، میرزا محمود و هزاران بلبل، رستم زال، شاه اسماعیل و عرب زنگی، تلی هزار، گلبرین، درویش، هفت برادر، میرزا محمود، محمد و مقدم، پسر ماهیگیر، پادشاه و وزیر، هندباد و آدمی گرگ‌صورت.

توضیحات : شاه اسماعیل صفوی در جنگ چالدران (۱۵۱۴ میلادی)علیرغم رشادتهای سپاهیانش شکست سختی از سلطان سلیم عثمانی خورد به نحوی که لشکریان ایران منهدم گشته و حرم شاه اسماعیل به دست ترک ها افتاد و بخشهای زیادی از کشور از جمله آذربایجان و تبریز اشغال شد و تعداد زیادی کشته و تجاوزات زیادی به نوامیس مردم شد. اسارت سوگلی شاه، «بهروزه خانم»، به دست ترکها سخت بر او گران آمد. پس هیئتی نزد سلطان عثمانی فرستاد و از موضع مروت و انسان دوستی خواهان آزادی همسرش شد. سلطان سلیم اما آزادی بهروزه خانم را مشروط به تجزیه بخشی از خاک ایران و «پذیرش رود ارس به عنوان مرز ایران و عثمانی» از سوی شاه اسماعیل نمود. در ادامه داستان, سرگذشت دو زن اسیر ایرانی در دربار عثمانی بازگو می‌شود. تاجلی اندکی بعد موفق می‌شود به ایران برگردد, اما بهروزه همچنان در اسارت و با احترام باقی می‌ماند…

توضیحات :  کتاب تاریخ شاه اسماعیل صفوی اثر امیر حسین خنجی است؛ پژوهشِ تاریخی مفصلی است درباره تاریخ زندگی و اقدامات شاه اسماعیل صفوی و تأثیرات حکومت صفویان در ایران. نویسنده در این اثر بر آن است تا اندیشه‌ها و عملکردهای شاه اسماعیل و اطرافیان اثر گذارِ وی را در تاریخ ایران بررسی نموده و نتایج آن را تحلیل کند. وی در این راه، به جنبه‌های روانشناختی شخصیت افراد، توجه ویژه‌ای داشته است. او بحث را با معرفی پیشینه خاندان صفوی به ویژه صفی الدین اردبیلی و فرزندان وی، آغاز و سپس به منشأ قزلباش‌ها و عقاید آنها پرداخته و تأثیر عقاید شیخ جنید، شیخ حیدر، سلطان یعقوب بایندر و سلطان علی را بر افکار آنها را بیان می‌کند. شرح دوران کودکی و نوجوانی شاه اسماعیل، چگونگی انتقام از شروانشاه، تشکیل سلطنت در تبریز و تسخیر آذربایجان در بخش سوم مورد بحث قرار می‌گیرد. در بخش بعد، ضمن اشاره به علت و نحوه جدایی ماوراء النهر از ایران، نحوه تسخیر کشور را توسط قزلباش‌ها بیان می‌نماید. انگیزه‌های نبرد چالدیران و پیامدهای اسف بار آن برای کشور، موضوعی است که نویسنده در ادامه بدان می‌پردازد. او بخش ششم کتاب را به بیان چگونگی گسترش نفوذ عثمانی در خاور میانه، جدایی عراق و کردستان از ایران و آغاز انزوای سیاسی حکومت شیعیِ صفویه اختصاص داده است. بحث در نتایج ظهور قزلباش‌ها در ایران، برنامه‌ریزی انتشار ایدئولوژی صفوی در کشور، و نحوه تئوریزه‌ شدن تشیعِ صفوی توسط فقهای لبنانی، موضوعات بخش پایانی کتاب هستند.