فضای بسته مطبوعاتی

توضیحات :  نزدیک بیک قرن ونیم از زمانی میگذرد که نخستین روزنامه بزبان فارسی انتشار یافت. ولی تعداد کتبی که درباره مطبوعات فارسی، تابحال بچاپ رسیده ، بزحمت بتعداد انگشتان یک دست می رسد: و در اینها نیز فقط بذکر نام نشریه، اسم مدیر، محل انتشار و امثال آن قناعت شده است. نگارنده، که یک سابقه ۲۴ ساله مطبوعاتی را پشت سر گذارده است. چندی قبل باین فکر افتاد که سعی کند، آئینه ای از وضع کلی مطبوعات موجود ایران، تهیه نماید، تا بتوان در آن، علاوه از مختصاتی که در کتب فوق آمده مسائل و مطالب دیگر را نیز تجزیه و تحلیل شده، تماشا کرد.

کشور ما، چند سالیست که مراحل اولیه یک سلسله تغییرات قابل مطالعه را می گذارند. تردیدی نیست که بسبب این تحولات کلی و اساسی اگرچه آرام، اجتماع ما گونه ای دیگر خواهد گرفت و چون مطبوعات خواهی نخواهی، باید خود را برای فردای دگرگونی یافته آماده سازند. تا قبول عام یابند، لذا ناچار از خود پردازی و برطرف ساختن نکات ضعف هستند. آئینه سیری در مطبوعات ایران سعی می کند این نوع نکته ها را روشن کند و دلایل شروع آمادگی را بنماید. نگارنده با تدوین این کتاب، در عین حال کوشش کرده سطح سنجشی بوجود آورد تا بتواند طرف استفاده مورخان و علاقه مندان بمطبوعات قرار گیرد. بدین منظور سال ۱۳۴۳ شمسی را بعنوان مبنای تحقیق انتخاب کرد. برای دقیقتر بودن این مبنا، ماه مهر را در جمع ماه های سال برگزید، و از این ماه نیز هفته چهارم را شاخص زمان قرار داد. این هفته، از نظر مطبوعاتی، دارای هیچگونه تفاوت و وجه امتیازی با سایر هفته های سال نیست، باستثنای پنجاه و دومین هفته، که روزنامه ها و مجلات بسبب فرا رسیدن نوروز ، شماره های مخصوص وکاملا متفاوت با سایر مواقع انتشار می دهند.

در این کتاب سعی شده است به سئوالاتی از این قبیل پاسخ داده شود: مطبوعات ما چه صورت و چه شکلی دارند؟ گروه بندی زمانی آنها چیست ؟ چطور اداره می شوند؟ چگونه تهیه می شوند؟ چه نوع مطالب و بچه سبب و نسبت در آنها بچاپ می رسد؟ طبیعت آنها چیست؟ چه تفاوتهایی با یکدیگر دارند؟ چگونه توزیع می شوند؟ و نویسندگان آنها چه کسانی هستند؟ در پایان یک ضمیمه بمتن اصلی افزوده شده که آخرین لایحه مطبوعات است…

توضیحات : نوآم چامسکی از بزرگترین متفکران و روشنفکران حال و حاضر جهان است که در آمریکا مشغول نظریه پردازی و استاد بازنشسته دانشگاه MIT است و بر خلاف معمول،نقد های تند و تیزی هم به سیاست های میهن ابر قدرتش،آمریکا دارد. کتاب حاضر که از کتب موثر ولی کم حجم اوست،در باب نقش مهم رسانه ها در تعیین و کنترل افکار «توده مردم» سخن می گوید،چامسکی در مقدمه می نویسد : «نقش رسانه های گروهی در سیاست های معاصر ما را وامی دارد از خود بپرسیم،که مایلیم درون چه اجتماع و چه دنیای زندگی کنیم ؟ این موضوع را با دو برداشت متفاوت از دموکراسی می توان روشن کرد . . . در برداشت اول،چنین برمی آید که عموم مردم دارای امکانات و وسایل شرکت در مسیری با معنا از مدیریت امور سرنوشت ساز خود و همچنین دارای ابزارهایی از اطلاعات آزاد و بازداشته باشند.اگر به فرهنگ لغت رجوع کنیم،با معنایی در همین ردیف روبرو می شویم ! برداشتی دیگر از دموکراسی اینست که مردم جامعه از «باید» از دخالت در تعیین سرنوشت جامعه ی خود محروم باشند،و وسایل اطلاع رسانی و رسانه ها باید شدیدا تحت کنترل «نظام حاکم» بر جامعه قرار گیرد.شاید این تفسیر زیاد خوشایند نباشد ! ولی بهتر است قبول کنیم که این درک غالب حاکم بر جوامع است،که در واقع مدت هاست نه تنها در عمل،بلکه در تئوری نیز جایگاهی برای خود باز کرده است . . . »