توضیحات : کتاب نهج البلاغه به همراه شرح وقایع تاریخی و ترجمه نوشتهی ابن ابی الحدید، مفسر معروف است. بررسی شرح نهجالبلاغه او نشان میدهد که برخلاف نظر ابن کثیر که وی را شیعی غالی شمرده است،میتوان او را معتزلی معتدلی دانست. او در آغاز کتابش اتفاق همه شیوخ معتزلی خود را بر صحت شرعی بیعت با ابوبکر نقل میکند و تصریح مینماید که از پیامبر اسلام نصّی بر آن بیعت وارد نشده، بلکه تنها انتخاب مردم که هم به اجماع و هم به غیراجماع راه تعیین پیشوا شمرده شده، موجب صحت آن است. بنابراین او در اصول، معتزلی و در فروع، شافعی بودو مشربی بین تسنن و تشیع برای خود انتخاب کرده بود. در مباحث عقیدتی خود در شرح نهج البلاغه، به موافقت با «جاحظ» تصریح دارد به همین جهت او را معتزلی جاحظی میدانند.
اهل سنت بر این باورند که ابن ابی الحدید شیعه بودهاست. یکی از دلایل اصلی آنها این است که ابن ابی الحدید، معتزلی بودهاست و حال آنکه هیچکدام از علمای اهل سنت معتزلیها را اهل سنت نمیدانند. بعلاوه ابن ابی الحدید در شرحی که بر نهج البلاغه نوشته است در موضوعات مناقشهای که بین اهل سنت و شیعیان وجود دارد، از شیعیان دفاع کردهاست. به طور مثال در شرحی که بر نهج البلاغه نوشته است، فدک را متعلق به فاطمه و ابوبکر و عمر را غاصب دانسته. همچنین برخی از علمای شیعه همچون آیتالله قمی و آیتالله خوانساری، وی را شیعه مذهب میدانند.
توضیحات : نهجالبلاغه، مجموعهای از خطبهها، نامهها و اندرزهای (حکمتها) ی علی ابن ابیطالب، امام اول شیعیان و خلیفه چهارم از خلفای راشدین است. گردآورندهٔ نهجالبلاغه، ابوالحسن محمد بن حسین موسوی معروف به سید رضی و شریف رضی است. نهجالبلاغه عنوانی است که سید رضی برای منتخبی از خطبهها و مواعظ، نامهها و عهدنامهها، و کلمات کوتاه و قصار علی بن ابیطالب برگزیدهاست. مطالب این کتاب از جمله شیواترین متون عربی محسوب میشود.