کشورهای بلوک شرق

توضیحات :  اگر نخستین قرون زندگی بشر را استثنا کنیم میتوان با یقین بسیار گفت که در گذشته میان سطح رشد اقتصادی و فنی کشورهای مختلف چندان تفاوتی وجود نداشته است. در روزگاران پیش سطح رشد کشورهایی که امروز رشد یافته بشمار می آیند در بعضی موارد و زمینه ها از سطح رشد بیشتر کشورهائی که اکنون رشد نیافته اند پائین تر بود.

اگر بررسی خود را فقط به اروپا و دو قدرت اساسی آسیا یعنی چین و هند محدود کنیم بی تردید باید بگوئیم که میان فرانسه زمان لوئی چهاردهم، انگلستان دوران گیوم دوم، پروس عهد فردریک اول و روسیه عصر پطر کبیر از یک طرف و هندوستان زمان پادشاهی «اورنگ زیب» و چین دوران حکومت «کی یانگ هی» از جانب دیگر از لحاظ بنیانها و نهادهای اجتماعی و مذهبی اختلافات عمیقی وجود داشته است؛ همچنین از لحاظ اقلیمی – یعنی عامل ثابت و مداوم اختلاف – میان این کشورها تفاوتهای بسیار مهمی موجود بوده است. اما اگر وضع آن زمان این ممالک را بطور کلی و در مجموع با یکدیگر بسنجیم، دشوار بتوان حکم کرد که کدامیک از این دو گروه جوامع، از نظر رشد اقتصادی پیشرفته تر بوده و سطح زندگی بالاتری داشته اند. شک نیست که در آن هنگام، اختلاف میان دو کشور هر یک از دو گروه از این نظر بیشتر از اختلاف میان دو گروه بوده است…

توضیحات : پاسخ به تاریخ نام کتاب خاطراتی نوشته محمدرضا پهلوی، آخرین شاه ایران است که در اصل به زبان فرانسه و پس از وقوع انقلاب (۱۳۵۸) نگاشته شده است. این کتاب بعداً به زبان انگلیسی و زبان فارسی برگردانده شد. شاه در پیشگفتار درباره کتاب می‌گوید:    در این کتاب قصد دارم نشان بدهم که چرا در راه رسیدن به اهدافم پافشاری می‌کردم؛ و چرا می‌خواستم جامعه‌ای بر اساس عدالت اجتماعی، و نه مبارزه طبقاتی بنا کنم؛ جامعه‌ای که همه در آن یکپارچه و وابسته به یکدیگر باشند. و گفتنی است چون با همه کشورهای جهان چه دنیای غرب، چه کشورهای بلوک شرق و چه جهان سوم حسن تفاهم داشتم، این امکان برایم فراهم آمد که بتوانم در محیطی آکنده از صلح و صفا، کوشش خود را برای رساندن ایران به سوی تمدن بزرگ دنبال کنم.