توضیحات : کتیبههای کوروش کاملترین و جامعترین کتابی است که تاکنون در باب کوروش بزرگ نوشته شده است. این کتاب از یکسوی دربردارنده متن تمام کتیبهها و سنگنبشتههای بازمانده از کوروش است. و از سوی دیگر شرح پادشاهی کوروش و همچنین تحقیقی در منش و کردار و اندیشه کوروش هخامنشی میباشد.
کتیبههایی که متن آنها در این کتاب آمده است از قرار زیر هستند:
ترجمه کامل متن منشور حقوقبشر کوروش
ترجمه کامل متن لوح رویدادنامهی نبونائید و کوروش
ترجمه کامل متن کتیبههای پراکندهی پاسارگاد
تفسیر و تشریح سنگنگاره مرد بالدار
اما جدای از این کتیبهها، کتاب به تشریح کامل و جامع زندگی کوروش از دوران طفولیت تا زمان مرگ او -بر پایه قدیمیترین اسناد تاریخی و باستانشناختی- پرداخته است. همچنین چند موضوع بسیار جذاب نظیر «بررسی دین و مذهب کوروش» و «نوع نگرش ادیان گوناگون و اقوام غیرایرانی به کوروش بزرگ» نیز در کتاب کتیبه های کوروش آمده است. این مباحث برای نخستینبار است که با این دقت بررسی شده و رمزگشایی میشوند.
توضیحات : کوروش بزرگ نخستین شاهنشاه ایرانی و بنیادگذار دولت ایران، شخصیتی است که در زمانهی ما هم در میان ایرانیان و هم در میان دیگران از محبوبیتی بیمانند برخوردار است. این کتاب با نگاهی تحلیلی به زندگی و دستاوردهای وی میپردازد و میکوشد با مرور منابع اصلی و اسناد تاریخی عمدهای که به او ارجاع میدهند، تصویری دقیقتر و روشنتر از وی را ترسیم کند و فهمی نقادانه و چندسویه از تاریخ فراز آمدن کوروش بزرگ را بازخوانی کند. همچنین در این کتاب ترجمهی متنهای باستانی مربوط به دوران کوروش هخامنشی نیز در دسترس علاقمندان قرار میگیرد. چاپ نخست این کتاب با نام «تاریخ کوروش هخامنشی» در مدتی کوتاه با استقبال پرشور مخاطبان به پایان رسید. از آنجا که این کتاب در ابتدای دههی ۱۳۸۰ نوشته شده بود و دادههای تازه را در بر نمیگرفت، برای چاپ دم کتاب این ضرورت احساس شد که بازنویسی شود و دستاوردهای پژوهشی نو نیز در آن گنجانده شود. چرا که طرح پرسش دربارهی کوروش و پژوهش دربارهی هویت او و دستاوردهایش به خصوص از سال ۲۰۰۵٫م به بعد با شتاب و دامنهای بیشتر در میان تاریخنگاران و جامعهشناسان تاریخ مورد توجه بوده است. گنجاندن بحثهای ده سال اخیر در این کتاب خواه ناخواه موضوع آن را تغییر داد و آن را از تکنگاری دربارهی شخصیت کوروش به پژوهشی گستردهتر دربارهی سیاست کوروش و دستاوردهای تاریخی او سوق داد. از این رو باید این کتاب را در کنار دو اثر دیگر نگارنده دربارهی تاریخ هخامنشیان خواند. یکی از این دو «داریوش دادگر» است که ظهور «منِ ایرانی» در دوران داریوش بزرگ و تحول آن در دوران هخامنشی را بررسی میکند، و دیگری «اسطورهی معجزهی یونانی» است که ساختار و پیکربندی سوژه در یونان عصر هخامنشی را همچون برابرنهادی در مقابل من پارسی وارسی میکند.
توضیحات : دربارهٔ شخصیت حقیقی ذوالقرنین که در کتابهای آسمانی یهودیان، مسیحیان و مسلمانان از آن سخن به میان آمده، چندگانگی وجود دارد. کوروش سردودمان هخامنشی، داریوش بزرگ، خشایارشا، اسکندر مقدونی، چین شی هوان، یکی از ملوک حمیر گزینههایی هستند که جهت پیدا شدن ذوالقرنین واقعی، دربارهٔ آنها بررسیهایی انجام شدهاست. ابوالکلام آزاد با تفسیر آیات ۸۲ تا ۹۵ سوره کهف دلایل استواری آوردهاست که ذوالقرنین موصوف، کوروش هخامنشی میباشد.
ابوکلام بیشتر بر موضوع نقشبرجستهٔ انسان بالدار یکی از ستونهای بازمانده از کاخ بارعام در پاسارگاد است تأکید علمی دارد. دربارهٔ این نقش، تفسیرهای بسیاری انجام شدهاست که ابوکلام این نقش را، ذوالقرنین میداند. ابوالکلام آزاد با تفسیر آیات ۸۲ تا ۹۵ سوره کهف و با استناد به وجود احادیث و روایاتی در مورد کوروش دلایلی آوردهاست که ذوالقرنین موصوف، کوروش هخامنشی میباشد. علامه طباطبایی دربارهٔ ذوالقرنین دانستن کوروش چنین نوشتهاست که «هر چند بعضی از جوانبش خالی از اعتراضاتی نیست، بلکه از هر گفتار دیگری انطباقش با آیات قرآنی روشنتر و قابل قبولتر است.» در تفسیر نمونه از نظریهٔ انطباق کوروش با ذوالقرنین به عنوان نظریهٔ برتر یاد شدهاست و بر تأیید این نظریه در تفسیر من هدی القرآن، تفسیر الفرقان و تفسیر المنیر اشاره شدهاست. در تفسیر المنیر با قاطعیت، ذوالقرنین، همان کوروش دانسته شده که دو طرف جهان را گشت و احتمالاً به خاطر شجاعتش به ذوالقرنین ملقب شد. ابوالکلام آزاد یکی از کسانیست که کوروش را ذوالقرنین مذکور در قرآن میداند و معتقد است که ذوالقرنین ذکرشده در قرآن، کوروش است.