توضیحات : گفتگوهای اخلاقی و به طور کلی علم اخلاق یا دانش، بررسی چگونگی همبستگی های میان فرد با افراد دیگر و با همه جامعه از دیدگاه نیک و بد، در میان مبحث های گوناگون فلسفه جای ویژه ای دارد. اخلاق از آنجا که عموما نگهدارنده آداب و رسوم و احساسات و قواعدی است که در زمینه همبستگی های میان افراد بر پایه سودهای مادی و موقعیت اجتماعی شان پدید آمده، یکی از اهرم های بسیار موثر جامعه می باشد. این جنبه استاتیک و ایستادن و دگرگونی نپذیرنده اخلاق، به ویژه در دورانی که یک چرخش (تحول) بنیادی اجتماع در کار است، چون ابزاری محافظه کارانه، مورد بهره برداری بداندیشان و دشمنان خلق قرار می گیرد.

البته اخلاق به مثابه شکلی از شعور و آگاهی اجتماعی مانند هر پدیده اجتماعی دیگر، دارای جنبه متضاد و مخالفی نیز هست: جنبه دینامیک یا جنبان و دگرنده (متغیر). ولی دگرشهای این جنبه متغیر که بنا به قوانین دیالکتیک انجام می گیرد، در شرایط عادی عموما دگرشهایی هست چندی (کمی)، کم کمَک و نامحسوس. تنها در مورد چرخش های تند اجتماعی است که دگرشهای اصول اخلاقی به صورت چونی (کیفی) و جهشی انجام یافته و اغلب آداب و و قوانین نوینی که زمینه اش مدتها پیش کم کم در جامعه فراهم آمده، جای رسم ها و آئین های کهنه را می گیرد…

این کتاب در نقد و پاسخ به کتاب “در قلمرو سعدی” علی دشتی نوشته شده است.

توضیحات : شامل قصائد، مثنویات، تمثیلات و مقطعات. تنها اثر چاپ و منتشر شده از پروین، دیوان اشعار اوست، که دارای ۶۰۶ شعر شامل اشعاری در قالب‌های مثنوی، قطعه و قصیده می‌شود. پروین بیشتر به دلیل به کار بردن سبک شعریِ مناظره در شعرهایش، معروف است. شعرهای پروین قبل از چاپ به صورت مجموعه و کتاب، در مجلهٔ بهار و منتخبات آثار از محسن هشترودی و امثال و حکم از دهخدا، چاپ می‌شدند. موفقیت اولین چاپ دیوان اشعار او سبب پیدایش زمینه برای چاپ‌های بعدی شعرهای او شد.

توضیحات : کتاب آلبوم عکس‌ها و نقاشی‌های سهراب سپهری گردآوری شده توسط محمود یونسی مجموعه‌ای از آثار هنری این شاعر محبوب به همراه متن کامل شعر مسافر اوست. سهراب سپهری متولد ۱۳۰۷ در شهر کاشان است. شهرت سهراب سپهری به خاطر اشعارش است و بیشتر به عنوان شاعر شناخته می‌شود. او در زمینه نقاشی و نویسندگی نیز فعالیت کرده است. سپهری از مشهورترین شعرای معاصر ایرانی است و شعرهایش به زبان‌های خارجی بسیاری از جمله انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی، ایتالیایی و … ترجمه شده است. وی در یکم اردیبهشت ماه ۱۳۵۹ در شهر تهران درگذشت.

توضیحات : شعر سهراب سپهری مطلقاً نیمایی است. تمامی اشعار او تصویرسازی است. در این شیوه جدید سهراب سپهری بر دیدگاه انسان مدارانه و آموخته‌هایی که از فلسفه ذهن فرا گرفته بود به شیوه جدیدی دست یافت که «حجم سبز» شیوه تکامل یافته سبکش محسوب می‌شود. وی عادت داشت که دور از جامعه آثار هنری اش را خلق کند و برای رسیدن به تنهایی‌هایش «قریه چنار» و کویرهای کاشان را انتخاب کرده بود. برای اولین بار تمامی آثار سهراب سپهری در قالب یک کتاب منتشر می شود . کتاب شامل :

مجموعه اشعار ( هشت کتاب )

سفرنامه و خاطرات ژاپن

نقاشی ها ( بیش از ۴۵ نقاشی سهراب سپهری )

تصاویر ( بیش از ۲۵ تصویر نایاب و کمتر دیده شده از سهراب سپهری )

سهراب از نگاه دیگران ( فریدون مشیری ، سیمین بهبهانی ، جواد مجابی و … )

توضیحات : در فضای شعر معاصر پارسی، جریانی غالب وجود دارد که از ابوالقاسم لاهوتی آغاز می‌شود و به شاعران نوپرداز گریزان از وزن و قافیه‌ی امروز ختم می‌شود. این جریان حدود یک قرن پیشینه دارد، و انبوهی از کتابها و نوشتارها و نشریه‌ها را پدید آورده و به ویژه در چند دهه‌ی گذشته جریان غالب بر فضای ادبی روشنفکران ایرانی بوده است. این خوشه از منشها را شاعرانی پدید آورده‌اند که از نظر سیاسی چپ‌گرا و معمولا کمونیست، از نظر سازمانی معمولا عضو حزب توده، و از نظر زبان و بیان معمولا بی‌بهره از شکوه زبان کلاسیک پارسی بوده‌اند. ناگفته پیداست که در اینجا تنها سرِ آن دارم تا نمایی کلی از این مسیر را طرح کنم و برای تمام «معمولا»هایی که ذکر شد، استثناهایی نسبی هم می‌توان یافت.

قالبی ایدئولوژیک بر نگارش تاریخ این جریان مسلط است، که بر اساس آن نیمایوشیج پدر شعر نوست و نوآوریهای او در زبان پارسی بی‌سابقه، زاینده، ارزشمند و بی‌نظیر بوده‌ است. بر مبنای این قالب، پیشینه‌ی این جریان قبل از نیما به دست فراموشی سپرده شده، و از طرح پرسش درباره‌ی شخصیتهای دیگرِ عضو این جریان و دستاوردهایشان غفلتی رخ نموده است. اگر بخواهیم پیشینه‌ی این جریان را قبل از ورود نیما به صحنه روایت کنیم، باید نخست بر ابوالقاسم لاهوتی متمرکز شویم که از سویی از میان این کسان، بیشترین حجم نوشتارها از او باقی مانده، و از سوی دیگر به خاطر نقش سیاسی و اجتماعی نمایان و برجسته‌اش داوری درباره‌اش به نسبت آسان‌تر از دیگران است.

هنگام داوری درباره‌ی شخصیتهایی مانند لاهوتی، دو سویه و و دو بستر از افراد، بر اساس دو رده‌ی متفاوت از شاخصها و معیارها باید مورد توجه قرار گیرد. معیارهایی که البته می‌توانند جمع‌پذیر و هم‌سازگار هم باشند. یک سویه‌ی این شخصیتها، سویه‌ی تاریخ و اجتماعی‌شان است و به نقشی مربوط می‌شود که در تاریخ معاصر ایران زمین ایفا کرده‌اند. سویه‌ی دیگر، به آفریده‌های ادبی‌شان مربوط می‌شود و معیارهایی زیبایی‌شناسانه و ادبی را در اولویت نخست قرار می‌دهد.

توضیحات : ابوالقاسم جنّتی‌عطائی‌، نمایشنامـه‌نویـس‌ و از پیش‌کسوتان‌ تحقیق‌ درباره‌ نمایش و ادبیات‌ تطبیقی‌ در ایران‌ بود. جنّتی‌عطائی‌ از دوستان‌ نزدیک‌ نیمایوشیج بود و آثاری‌ نیز در معرفی‌ زندگی‌ و شعر نیما نوشت‌، از آن‌ جمله‌ است‌ کتاب‌ نیما: زندگی‌ و آثار او که‌ آن‌ را در ۱۳۳۴ ش‌، به‌ مناسبت‌ شصت‌ سالگی‌ نیما، تدوین‌ کرد. مهم‌ترین‌ کتاب‌ جنّتی‌عطائی‌، بنیاد نمایش در ایران است‌ که‌ در این باره‌ یکی‌ از کتابهای‌ مرجع‌ به‌شمار می‌آید.

یادداشت نیما یوشیج بر این کتاب:

آقای جنتی

مطالب شما را خواندم. وقتی که من در دل کوهها بودم شما درباره من اینطور زحمت کشیده اید. لازم است این نکته را یادآور شده باشم، نکته بسیار ساده و عین حال دقیق است. ما خودمان متوجه خیلی جزئیات در خودمان نیستیم. اگر هر روز هم در آینه به روی مبارک خود نگاه کنیم، کسانیکه ناگهان با ما برخورد میکنند، بهتر از ما متوجه لاغری یا شکستگی ما می شوند. به هر اندازه که ما بر خود میحط بوده قادر به بعضی تحقیقات روحی در خود باشیم. علتش همان استغراق ما، در خود ماست. عینا این حقیقت در رشته های هنری روشن می شود. بدین جهت من از مطالبی که دیگران درباره من می نویسند کیف می برم. بعکسِ دیگران حتی از بدگویی بدگویان خود این لذت را از دست نمیدهم. در مدت سی چهل سال عمر هنری خود من همیشه همین اخلاق را داشته ام. خواندن این مطالب که راجع به من بود همین لذت را داشت. صفای این تماشا شاید از صفای وضع صفحات و خطوط هم برای من بیشتر و موفورتر بود. محض یادگار

توضیحات : دایع شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی که خود از بدایع روزگار بود یکی از نفیس ترین قسمت های گنجینه کلیات این شاعر بزرگوار را تشکیل می دهد. در خصوص مولفان و شرح حیات سعدی تحقیقات زیادی به عمل آمده. علمایی چند عمری مصروف این خدمت نموده اند.

سعدی به عقیده مشهور در شیراز به سال ۵۸۰ متولد و ۶۹۰ یا ۶۹۱ وفات یافته و معاصر با اتابکان فارس بوده است. مجموع تالیفات شاعر را تقریبا ۳۵ سال پس از وفات او شخصی موسوم به علی بن احمد بن ابی بکر بیستون جمع کرده …

ای که انکار کنی عالم درویشان را تو نه دانی که چه سودا و سر است ایشان را

گنج آزادگی و کنج قناعت ملکی ست که به شمشیر میسر نشود سلطان را

طلب منسب فانی نکند صاحب عقل عاقل آن است که اندیشه کند پایان را

آن ندارند که این ملک مجازی دارند وآنچه دارند به حسرت بگذارند آن را …

سعدیا عمر عزیز است به غفلت مگذار وقت فرصت نشود فوت مگر نادان را

دوست به هندوی خود گر بپذیرد مرا گوش من و تا بحشر حلقه هندوی دوست

گر متفرق شود خاک من اندر جهان باد نیارد ربود گرد من از کوی دوست

گر شب هجران مرا تاختن آرد اجل روز قیامت زنم خیمه به پهلوی دوست

هر غزلی نامه ایست قصه عشق اندر او نامه نوشتن چه سود چون نرسد سوی دوست

لاف مزن سعدیا شعر تو خود سحر گیر سحر نخواهد خرید غمزه جادوی او

توضیحات : عارف یکی از برجسته ترین چهره های شعر و ادبیات قرن سیزدهم هجری شمسی است. زندگی نامه عارف قزوینی بسیار هیجان انگیز، عبرت آموز و بسیار دردناک است. دیوان اشعار عارف سرشار از طنز و هزل است و از مشکلات زمانه انتقادهای تندی می کند. یکی از مشهورترین اشعار عارف قزوینی، شعر ناله مرغ اسیر (ناله مرغ اسیر / این همه بهر وطن است) است. همچنین «از خون جوانان وطن لاله دمیده»، تصنیفیمشهور دیگری از اوست. عارف قزوینی (۱۳۱۲ – ۱۲۵۹) شاعر و تصنیف‌سرای نامی ایران است که تصنیف‌هایش به دلیل سادگی همواره توسط مردم زمزمه شده است. بسیاری از تصنیف‌های عارف، از زمان سروده شدن تا به امروز بارها توسط خوانندگان پرآوازه‌ای همچون قمرالملوک وزیری، عبدالله دوامی، محمدرضا شجریان، شهرام ناظری، همایون شجریان، صدیق تعریف، محسن کرامتی، سالار عقیلی اجرا شده است.

توضیحات : ای شاهد قدسی که کشد بند نقابت

و ای مرغ بهشتی که دهد دانه و آبت

خوابم بشد از دیده در این فکر جگرسوز

کاغوش که شد منزل آسایش و خوابت

درویش نمی‌پرسی و ترسم که نباشد

اندیشه آمرزش و پروای ثوابت

راه دل عشاق زد آن چشم خماری

پیداست از این شیوه که مست است شرابت

تیری که زدی بر دلم از غمزه خطا رفت

تا باز چه اندیشه کند رای صوابت

هر ناله و فریاد که کردم نشنیدی

پیداست نگارا که بلند است جنابت

دور است سر آب از این بادیه هش دار

تا غول بیابان نفریبد به سرابت

توضیحات : فتحعلی‌شاه قاجار (۱۱۵۱-۱۲۱۳ شمسی) دومین شاه قاجار بود که حدود ۳۶ سال بر ایران فرمانروایی کرد. وی در سالهای اول حکومت خود، به سرکوبی مخالفان و رقبایش مشغول شد. پس از به قدرت رسیدن با نزدیک شدن به علمای شیعه و مجتهدین تلاش زیادی کرد تا پایه های مشروعیت قدرت نوپای قاجار را در میان مجتهدین محکم کند. وی توانست در جنگهای ایران و روس از حمایت علما در ترغیب مردم به جهاد بهره مند گردد. اما جنگ های ایران و روس به جدا شدن بخش های بزرگی از شمال غرب کشور منجر شدند. کتاب پیش رو دیوان کامل اشعار فتحعلیشاه قاجار می باشد که با دیباچه ای از میرزا محمد صادق مروزی وقایع نگار دربار آراسته شده است. این کتاب در سال ۱۳۴۴ توسط انتشارات کتابفروشی قائم به چاپ رسیده است.

توضیحات : صرفنظر از اینکه عبید شاعر بوده‌است، همگان نام او را با طنز و هزل عجین و اغلب عامه او را به لطایفش می‌شناسند. دیوان لطایف او شامل منظومه‌های زیر است. در این میان منظومه موش و گربه شهرت بسیار داشته و ریش نامه و صد پند از همه لطیف ترند. مانند بسیاری از طنزپردازان متقدم مانند سعدی شیرازی، طنز و هزل به یکسان در لطایف او راه یافته‌است.

اخلاق الاشراف

ریش نامه

صد پند

ترجیع بند ج…

تضمینات و قطعات

رباعیات

رساله دلگشا

تعریفات ملا دو پیاز

منظومه موش و گربه

منظومه سنگتراش

توضیحات : خواجه نظام‌الدین عبیدالله زاکانی معروف به عبید زاکانی شاعر و نویسندهٔ طنزپرداز فارسی‌زبان قرن هشتم هجری است. علت مشهور بودن او به زاکانی نسبت داشتن او به خاندان زاکان است که این خاندان تیره‌ای از «عرب بنی خفاجه» بودند که بعد از مهاجرت به ایران به نزدیکی رزن از توابع همدان رفتند و در آن ناحیه باشیدند. وی در قزوین به دانش اندوزی پرداخته و در این شهر پرورش یافته و تا پایان عمر را در این شهر ماند. در خاندان او دو شعبه از دیگران مشهورتر بودند، شعبهٔ یکم که به گفتهٔ حمدالله مستوفی (معاصر و همشهری عبید) اهل دانش‌های معقول و منقول بودند و شعبهٔ دوم که این مورخ آنها را ارباب الصدور (یعنی وزیران و دیوانیان) می‌نامد. حمدالله مستوفی، عبید را نظام‌الدین عبیدالله زاکانی یاد می‌کند و او را از شعبهٔ دوم می‌داند. با این همه اطلاع دقیقی از مقام صدارت یا وزارت برای عبید در دست نیست و همین قدر می‌دانیم که در دستگاه پادشاهان فردی محترم بوده. از آثار وی میتوان عناوین زیر را نام برد:

* اخلاق الاشراف

* ریش نامه

* صد پند

* ترجیع بند ج…

* تضمینات و قطعات

* رباعیات

* رساله دلگشا

* تعریفات ملا دو پیاز