توضیحات : هاشمی رفسنجانی آن طور که خودش نوشته از اول فروردین سال ۶۰، هر روز در یک صفحه از سررسید همان سال یادداشت هایی درباره کارهای شخصی و حوادث مهم داخلی و خارجی نوشته است. سیاستمدار هر چقدر در قدرت تاثیرگذار تر باشد، جنجال و حواشی بیشتر دور او را فرا می گیرد. این حواشی البته منحصر به دوران قدرت سیاسیون نیست و یادآوری و خاطرات دوران طلایی هاشمی هم همیشه حواشی خاص خود را داشته است. شاید برای دوری جستن از بخشی از این حواشی بود که در ابتدای انتشار این سری از کتاب های هاشمی، خاطرات سال ۶۰ و ۶۱ قبل از چاپ به رهبری ارائه شده است تا ایشان هم بخوانند و در جریان باشند. به هر حال از جنجال های حواشی انتشار کتاب های هاشمی به شایعه توقیف کتاب خاطرات سال ۶۳ می توان اشاره کرد. سال ۸۶ در برخی محافل خبری شایعه شد، کتاب توسط وزارت ارشاد توقیف و جمع آوری شده است. علت توقیف این کتاب ; نقل قول هاشمی رفسنجانی در صفحه ۱۷۳ و در نقل خاطرات خود از روز پنج شنبه ۱۴تیرماه ۱۳۶۳ ذکر شده بود که می نویسد;”… نماینده شوشتر هم آمد و پیشنهاد قطع شعار مرگ بر آمریکا و مرگ بر شوروی را می داد. گفتم به طور اصولی تصمیم گرفته ایم، امام هم موافقت کرده اند ولی منتظر فرصت هستیم.” البته این شایعه با تکذیبیه سریع وزارت ارشاد رو به رو شد.

توضیحات : صرفنظر از اینکه عبید شاعر بوده‌است، همگان نام او را با طنز و هزل عجین و اغلب عامه او را به لطایفش می‌شناسند. دیوان لطایف او شامل منظومه‌های زیر است. در این میان منظومه موش و گربه شهرت بسیار داشته و ریش نامه و صد پند از همه لطیف ترند. مانند بسیاری از طنزپردازان متقدم مانند سعدی شیرازی، طنز و هزل به یکسان در لطایف او راه یافته‌است.

اخلاق الاشراف

ریش نامه

صد پند

ترجیع بند ج…

تضمینات و قطعات

رباعیات

رساله دلگشا

تعریفات ملا دو پیاز

منظومه موش و گربه

منظومه سنگتراش

توضیحات : خواجه نظام‌الدین عبیدالله زاکانی معروف به عبید زاکانی شاعر و نویسندهٔ طنزپرداز فارسی‌زبان قرن هشتم هجری است. علت مشهور بودن او به زاکانی نسبت داشتن او به خاندان زاکان است که این خاندان تیره‌ای از «عرب بنی خفاجه» بودند که بعد از مهاجرت به ایران به نزدیکی رزن از توابع همدان رفتند و در آن ناحیه باشیدند. وی در قزوین به دانش اندوزی پرداخته و در این شهر پرورش یافته و تا پایان عمر را در این شهر ماند. در خاندان او دو شعبه از دیگران مشهورتر بودند، شعبهٔ یکم که به گفتهٔ حمدالله مستوفی (معاصر و همشهری عبید) اهل دانش‌های معقول و منقول بودند و شعبهٔ دوم که این مورخ آنها را ارباب الصدور (یعنی وزیران و دیوانیان) می‌نامد. حمدالله مستوفی، عبید را نظام‌الدین عبیدالله زاکانی یاد می‌کند و او را از شعبهٔ دوم می‌داند. با این همه اطلاع دقیقی از مقام صدارت یا وزارت برای عبید در دست نیست و همین قدر می‌دانیم که در دستگاه پادشاهان فردی محترم بوده. از آثار وی میتوان عناوین زیر را نام برد:

* اخلاق الاشراف

* ریش نامه

* صد پند

* ترجیع بند ج…

* تضمینات و قطعات

* رباعیات

* رساله دلگشا

* تعریفات ملا دو پیاز

توضیحات :  کتاب امثال و حکم در سال ۱۳۱۰ کتاب قطور چهار جلدی به تالیف علی اکبر دهخدا است که در تهران منتشر شد. این مجموعه دارای نزدیک به ۵۰هزار امثال و حکم (ضرب‌المثل) و کلمات قصار و ابیات متفرقه‌است. مطالب به ترتیب الفبا تنظیم یافته و ضرب‌المثل‌ها شرح و تفسیر شده‌است و بین سال‌های ۱۳۰۸ تا ۱۳۱۰ جمع‌آوری شدند و منتشر شد. دهخدا، از خرد سالگی به گردآوری امثال عوام، کوشش کرده بود. بخش بزرگ تر کتاب (۹۷ درصد آن) عبارت از ضرب‌المثل‌های مکتوب ادیبانه، کلمات قصار و اشعاری از قدمای شاعران ایران یا شاعران فارسی زبان و تنها ۳درصد آن ضرب‌المثل‌های عامیانه‌است.

دهخدا برای جمع‌آوری مطالب کتاب از منابع زیر استفاده کرد. مجموعهٔ «امثال میدانی» که در سدهٔ پنجم هجری به زبان عربی تالیف شده‌است. دهخدا از این کتاب نزدیک به هزار ضرب المثل عربی بر گرفته و به مجموعهٔ خود وارد کرده‌است. «مجموعهٔ مختصر امثال» چاپ هندوستان که یک صد ضرب المثل از آن اقتباس کرده‌است. «جامع التمثیل» که در هند و در سدهٔ ۱۱هجری چاپ شده و دهخدا نزدیک به سیصد مثل از آن در کتاب خود آورده‌است. «شاهد صادق»که یک مجموعهٔ هندی است و دهخدا توجه ویژه‌ای به آن نداشته و به نقل از چند مثال از آن بسنده کرده‌است.

توضیحات :  نیما یوشیج با مجموعه تأثیرگذار افسانه، که مانیفست شعر نو فارسی بود، در فضای راکد شعر ایران انقلابی به پا کرد. نیما آگاهانه تمام بنیادها و ساختارهای شعر کهن فارسی را به چالش کشید. شعر نو عنوانی بود که خودِ نیما بر هنر خویش نهاده‌بود. تمام جریان‌های اصلی شعر معاصر فارسی وامدار این انقلاب و تحولی هستند که نیما نوآور آن بود. بسیاری از شاعران و منتقدان معاصر، اشعار نیما را نمادین می‌دانند و او را هم‌پایهٔ شاعران سمبولیست به نام جهان می‌دانند. نیما همچنین اشعاری به زبان مازندرانی دارد که با نام «روجا» چاپ شده‌است. نیما در سال ۱۳۰۰ منظومه قصه رنگ پریده را که یک سال پیش سروده بود در هفته‌نامه قرن بیستم میرزاده عشقی به چاپ رساند. این منظومه مخالفت بسیاری از شاعران سنتی و پیرو سبک قدیم مانند ملک الشعرای بهار و مهدی حمیدی شیرازی را برانگیخت. شاعران سنتی به مسخره و آزار وی دست زدند. در پاییز سال ۱۳۰۱ شعر «ای شب» را در روزنامهٔ هفتگی نوبهار منتشر کرد. نیما در این رابطه می‌گوید: «در پاییز سال ۱۳۰۱ نمونهٔ دیگری از شیوهٔ کار خود «ای شب» را که پیش از این تاریخ سرودم و دست به دست و مردود شده بود، در روزنامهٔ هفتگی «نوبهار» دیدم. شیوهٔ کار در هر کدام از این قطعات تیر زهرآگینی به خصوص در آن زمان به طرفداران سبک قدیم بود.

توضیحات :  موضوع کتاب حاضر، زندگی‌نامه رهبر جنبش استقلال‌طلب هند، «ماهاتما گاندی» است که با زبانی ساده و برای نوجوانان نگاشته شده است. کتاب دربردارنده رویدادهای زندگی این شخصیت از دوره طفولیت، کودکی، نوجوانی، جوانی و میان‌سالی است و جزئیات مربوط به تحصیل و کار و زندگی او را به تصویر می‌کشد. نگارنده ضمن بازگو کردن اندیشه‌ها و تفکرات وی، فعّالیت‌های سیاسی و اجتماعی «گاندی» برای آزادی کشور هند از استعمار و مجازات‌ها و رنج‌ها و تبعیدهای وی را به تصویر می‌کشد. این مجموعه مصوّر است و برای آشنایی نوجوانان با این شخصیت و فعّالیت‌های وی تدوین شده است.

توضیحات :  این کتب شامل ۱۳۰۰ مثل و اصطلاح زبان گیلکی است که به همت محمود پاینده طی هشت سال کوشش، جمع آوری شده است. علاوه بر آوانوشت اصطلاحات و مثل ها، برگردان فارسی آنها نیز آورده شده و کاربرد و کنایه های مثلها نیز به اختصار آمده. برای گویاتر کردن مثل ها نیز، مصرعها، بیتها، اصطلاحات و تکیه کلام های زبان های دیگر و نزدیک ترین معادل مثل های گیلکی آن آورده شده است. واژه نامه مفصلی نیز در پایان کتاب تهیه شده است. مؤلف در این کتاب از مجموعه مثلها و اصطلاحات کوهنشینان محمد ولی مظفری کجدی نیز بهره برده است. این تحقیق ارزشمند در زبان گیلکی به همت بنیاد فرهنگ ایران در سال ۱۳۵۲ شمسی به زیور طبع آراسته شد.

توضیحات :  حسن صدر حاج سید جوادی و حسن انوری این کتاب را برای دانش آموزان سال دوم راهنمایی علوم انسانی تدوین کرده بودند. در این کتاب مطالب گوناگون و متنوعی از متون نظم و نثر قدیم و جدید برای شناخت و معرفی دانش آموختگان، برگزیده شده است. علوم و ادبیات دوره مغول، صفویه، قاجاریه و بازگشت ادبی، مشروطه و معاصر و همچنین نمونه هایی از مکتب های ناتورالیسم، سمبولیسم و سورئالیسم در این کتاب معرفی شده و برای توضیح مطالب، نمونه هایی از آثار سعدی، عطار، ابن یمین، مولوی، جامی، وحشی بافقی، صائب، حافظ، خواجه نصرالدین طوسی، هاتف، قاآنی، فروغی، ‌پروین اعتصامی، ‌ایرج میرزا، نیما یوشیج، بهار، جلال آل احمد و دیگران آورده شده است. این اثر با همکاری نورالدین مقصودی در سال ۱۳۵۱ شمسی به دست دانش آموختگان رسید و دو سال بعد تجدید چاپ شد

توضیحات :  شاهنامه فردوسی که حماسه ایرانیان را روایت می کند، تبدیل به عرصه ای برای بزرگداشت آیین ایرانی و بیان اندیشه های متعالی این سخن سرای بزرگ گشته است. دکتر محمود شفیعی (۱۲۹۳-۱۳۷۲) ادیب، پژوهش گر و استاد زبان و ادبیات فارسی در تالیف کتاب پیش رو کوشیده است اندیشه های علمی و معنوی پیدا و پنهان در ابیات شاهنامه را که با زمینه های گوناگونی چون دین، آئین، دانش، فرهنگ، فلسفه، حکمت و … مرتبط هستند، به مخاطب عرضه نماید. دکتر شفیعی شاهنامه چاپ بروخیم را مبنای کار خویش قرار داده اما از دو چاپ خاور و شوروی نیز بهره گرفته شده است. بخش های اصلی کتاب حاضر عبارتند از: ۱: دین، نیکیها، بدیها، مثلها و حکمتها ۲: اندیشه های فلسفی، اخلاقی و اجتماعی ۳: شاه، میهن، آیین ۴: کشورداری و خردمندی شهریاران ۵: دستورها و اندرزهای شاهان ۶: فردوسی و زندگی و شاهکار او این کتاب که توسط انجمن آثار ملی چاپ شده است، از سلسله کتابهای این انتشارات با هدف بهره مندی بیشتر از شاهنامه می باشد.

توضیحات :  حتی اگر شعر موزون را دوست ندارید، حتی اگر به وزن تسلط کامل دارید، حتی اگر از ادبیات متنفرید، … ممکن است در اطراف شما دانشجو یا دانش آموزی باشد که به خاطر درسش مجبور است با وزن آشنا شود! ممکن است در اطراف شما کسی باشد که دوست داشته باشد شعر موزون بگوید! ممکن است در اطراف شما کسی باشد که از یاد گرفتن چیزهایی مقدماتی از وزن به عنوان اطلاعات عمومی لذت ببرد… حتی خیلی از بچه های قوی شاعر و داستان نویس، اصول اولیه ی عروض و قافیه را نمی دانند. کتاب هایی مثل «عروض و قافیه ی دکتر شمیسا» هم بیشتر علمی هستند تا کاربردی. یعنی زیاد به درد کسی که فقط می خواهد وزن و قافیه را در حدّ مقدماتی یاد بگیرد و اشکالات وزنی شعرش را برطرف کند نمی خورد. پس فعلا تصمیم گرفتیم روش ساده ای را در چند جلسه برای آموزش مقدماتی عروض و قافیه امتحان کنیم. این کتاب کمک شایانی به شما در خصوص یادگیری وزن شعر میکند.

توضیحات :  شهرام هدایت در کتاب پیش رو به بررسی و کاوش واژه های ایرانی در زبان های باستانی پرداخته و سه زبان عبری، آرامی و کلدانی را مورد تحقیق قرار داده است. نگارنده از منظر ریشه شناسی این پژوهش را انجام داده است. او در مقدمه ی کتاب می گوید که همسانی و یکسانی ریشه ی برخی واژه های آریایی با واژه های دیگر زبان های باستانی بیان گر این است که این زبان ها با یکدیگر پیوند داشته اند و اما او می افزاید که مشخص نیست ریشه ی این پیوند در و از کجا بوده است. به هر روی هدایت، کوشیده است تا پژوهشی در باب واژه شناسی انجام دهد و در این راه به متون کهن نیز توجه داشته است و از آنان استفاده کرده است. این کتاب در سال ۱۳۵۶ توسط انتشارات دانشگاه تهران و به اهتمام شهرام هدایت منتشر شده است.

توضیحات :  این کتاب شامل دو بخش است. بخش اول سفر مصر جلال آل احمد که شرح سفر بیست و سه چهار روزه وی به این کشور است و بخش دوم جلال آل احمد و فلسطین که نقد رضا براهنی بر افکار و موضع آل احمد نسبت به کشور فلسطین است. براهنی در این بخش تغییر رویه آل احمد نسبت به اسرائیل در طول چهار سال را مورد حلاجی قرار داده و از دو مقاله چاپ شده آل احمد در دو دوره مختلف، به بررسی و تحلیل علل این تغییر عقیده پرداخته است. براهنی این کتاب را در سال ۱۳۶۳ به طبع رساند.