توضیحات : در جریان جنگ دوم جهانی و اشغال ایران، یکی از مهمترین وقایعی که رخ داد، کنفرانس تهران بود. این کنفرانس هم از حیث منظوری که تشکیل آن را ایجاب نمود و هم از جهت معروفیت شخصیت هایی که در آن شرکت کرده بودند و هم از نظر موفقیت هایی که در پیشرفت منظور نصیب پیشوایان دول سه گانه گردید، از اهمیت ویژه ای برخوردار است و به گفته مکی برای کشور ایران نیز «به خاطر اعلامیه مخصوصی که درباره ایران و آینده آن صادر گردید، یک موفقیت سیاسی محسوب می شود.

در فاصله روز های ششم تا نهم آذر ۱۳۲۲ و در بحبوحه جنگ دوم جهانی، تهران میزبان رهبران سه کشور متفقین یعنی فرانکلین روزولت رئیس جمهور آمریکا، وینستون چرچیل نخست‌وزیر انگلیس و ژوزف استالین رئیس جمهور شوروی بود. این سه کشور در سال های جنگ دوم جهانی سه کنفرانس مهم در تهران، یالتا و پوتسدام تشکیل دادند و در آنها ضمن طرح نقشه‌های جنگی و استراتژی نظامی خود درباره شرایط بین‌المللی و اوضاع جهان بعد از پایان جنگ و همچنین تقسیم ممالک جهان به مناطق نفوذ، به توافق هایی رسیدند و این بهترین فرصت بود برای جاسوسان آلمانی تا رهبران سه کشور متخاصم را ترور کنند..

توضیحات :  سید محمود پاکزاد (متولد ۱۳۰۳ خیابان ری تهران، درگذشت ۱۳۸۰، تهران) از اولین عکاسانی است که تاریخ خیابان‌های تهران را مصور و مستند و زندگی مردم و شهرهای ایران را ثبت کرده است. آرشیو ملی ایران در بیستمین سالگرد درگذشت این عکاس برجسته کشور، تعدادی از عکس‌های اهدایی پاکزاد به سازمان اسناد ملی در سال ۱۳۷۸ را منتشر کرده است.

پاکزاد در شرحی که از زندگی خود در ابتدای کتاب «طهران قدیم» آورده، به چگونگی جمع‌آوری عکس‌هایش اشاره کرده است: «سال ۱۳۶۰ که کارها یک کمی کساد شد به فکر افتادم عکس‌هایی را که قدیم گرفته بودم چاپ کنم. چند تا از عکس‌ها را چاپ کردم و پشت ویترین گذاشتم و دیدم باز مثل همان نان و پنیر مردم را پشت ویترین میخکوب می‌کند و گاهی هم می‌آمدند و از عکس‌ها می‌خریدند. کم کم مشتری‌ها زیاد شدند و ما هم تمام کارهای دیگر را کنار گذاشتیم و به چاپ عکس‌های قدیم پرداختیم. من در واقع از همه چیز عکس می‌گرفتم؛ از تمام کاروکسب‌های تهران، مغازه‌ها، اشیا، خیابان‌های معروف، بیمارستان‌ها و سینماها. در سال ۱۳۷۷ خودم را بازنشسته کردم و مغازه را فروختم.

تا به حال شاید ۲۰ هزار تا از این عکس‌ها را چاپ کردم و الان هم به طور مرتب از تهران از تغییرات ساختمان‌ها، خیابان‌ها و راه‌هایش عکس می‌گیرم. تا به حال از تلویزیون، مرکز اسناد رسمی و خیلی جاهای دیگر به سراغ این عکس‌ها آمده‌‌اند و هر سال تقویم عکس‌های ما تا آمریکا و اروپا می‌رود و همان عکس‌هایی که من بی‌دلیل و فقط برای تمرین می‌گرفتم حالا به منبع بسیار خوبی برای شناسایی تاریخ شهر تهران تبدیل شده است. در آخر به این نتیجه رسیدم که عکاسی اقیانوس بیکران است که من پس از سال‌ها تجربه دانستم که انگشتی بر آن تر کرده‌ام و یک عکس خوب برلیانی است پربها.»

توضیحات :  برای رسیدن به درک درست از شرایط کنونی هر کشوری و شناخت علل ضعف یا قدرت آن‌، مطالعه تاریخ اجتناب‌پذیر است. اما، نکته‌ای که حائز اهمیت، انتخاب و دسترسی به منابع قابل اعتماد و معتبر است. کتاب‌های زیادی درباره‌ی تاریخ معاصر ایران منتشر شده است ولی در بسیاری از آن‌ها غرض‌ورزی‌های حزبی و نبودن منابع کافی به وضوح به چشم می‌خورد. علاوه‌بر این، با توجه به سابقه‌ی دخالت کشورهای بیگانه در امور کشور در دوران معاصر ایران، بسیاری از منابع موجود از زاویه دید کشورهای استعمارگر روایت شده‌اند که دور از واقعیت هستند. یرواند آبراهامیان تاریخ‌نگار ایرانی در کتاب تاریخ ایران مدرن تلاش کرده ‌است تا براساس مدارک مستند، اطلاعات جامعی از تاریخ 200 سال اخیر کشور ارائه کند.

توضیحات :   تا چندی پیش تاریخ ایران باستان مشتمل بر داستان‌ها و وقایعی می‌شد که قسمت اعظم آن به طور منظوم از طرف شاعر بزرگ ملی ایران فردوسی در کتاب شاهنامه نقل گردیده و در سایر کتب و تألیفات مورخین اسلامی نیز همان وقایع با مقداری کم و زیاد نگاشته شده بود. در جریان ارتباطی که نسل‌های کشور در سده گذشته با کشورهای اروپایی پیدا کردند، مطالعه آثار مورخین یونانی درباره ایرانیان باستان موجب ایجاد تحولی در تاریخ ایران شد و اختلافی که در اسامی و مطالب مندرج در کتب مورخین یونانی با روایات ملی باستانی ایران به چشم می‌خورد، سبب گردید داستان‌های باستانی ایران را افسانه پنداشته به کناری نهند و به نوشته‌های مورخین یونانی روی آورند. در این کتاب تاریخ باستانی ایران تا خاتمه شاهنشاهی داریوش سوم با تطبیق منابع یونانی بررسی شده است.

توضیحات :   استاد رشید شهمردان،موبد زرتشتی در سال ۱۲۸۴ خورشیدی در خانواده ای ایرانی در هندوستان متولد گردید،در هفت سالگی برای فراگیری زبان فارسی به ایران آمد.پس از چند سال به هند برگشت و زیر نظر دین شاه ایران شروع به فعالیت نمود همچنین سال ها از همراهی استاد ابراهیم پور داوود بهره برد.ایشان چند سال پایانی عمر خود را در آمریکا به سر برد و در سال ۱۳۶۲ دار فانی را وداع گفت.تلاش بسیاری در شناخت و شناساندن فرهنگ و تاریخ ایران و دین زرتشتی نمود و نزدیک به ۳۲ جلد کتاب تالیف نمود.

با توجه به آموزش‌های زرتشت مبنی بر خردگرایی كاملا واضح است كه دانش نیز در كنار دین همواره نزد زرتشتیان از ارزشی روحانی و والا برخوردار بوده است و از دیرباز نیز همانند علوم دینی، سایر علوم زمان نیز نزد موبدان حفظ، توسعه، كتابت و نگهداری می‌شده است. در این كتاب این امر به روشنی بیان شده و بانگاهی اجمالی به تعداد فرزانگان زرتشتی كه نام موبد و دستور دارند، به راحتی می‌توان به سطح دانش این قشر جامعه پی برد و این دانش و آگاهی، هنگامی با ایمان و غیرت همراه شود، می‌تواند بزرگ‌ترین تضمین جهت بقای یک فرهنگ در بدترین شرایط را ایجاد نماید. این کتاب در واقع تاریخ جامعی است از زرتشتیان و بزرگانی که سبب پویایی جامعه در گذشته و حال شده‌اند. در واقع یک دوره کامل تاریخ زرتشتیان را در این کتاب می‌توان یافت.

توضیحات :   در سرزمین پهناور ایران خاندانهای متعدد به سلطنت رسیده‌اند که پادشاهان آن به علل جغرافیایی و سیاسی و نظامی شهرهای مختلفی را در قلمرو خود به عنوان پایتخت و مرکز حکومت انتخاب کرده‌اند؛ چون در خصوص این پایتخت‌ها که با تاریخ و عظمت شاهنشاهی ایران ارتباط مستقیم دارد کتابی مجزا تدوین نشده است، شورای مرکزی جشن شاهنشاهی از لحاظ اهمیت موضوع و معرفی مراکز تمدن و فرهنگ و هنر این مرز و بوم عده‌ای از نویسندگان صاحب‌نظر را مامور تالیف کتابی که این منظور را تامین نماید کرد و نویسندگان مزبور کتاب حاضر را که عنوان “پایتخت‌های شاهنشاهی ایران” دارد با مراجعه به منابع و ماخذ لازم زیر نظر آقای دکتر خانبابا بیانی رئیس کمیسیون مطالعات تاریخی تدوین نمودند.

توضیحات :  یکی از نویسندگان کتاب، دیه گوکوردوویز است که به حیث نماینده سرمنشی ملل متحد در امور افغانستان، در موضوع و قضایای پشت پردۀ آن دخیل بود و شخص دومی سلیگ اس. هاریسون محقق و کارشناس مسایل آسیا است که سالیان طولانی مسایل منطقه و افغانستان را تعقیب نموده است. نتیجه گیری در مورد اینکه محتویات کتاب، بیطرفانه و ملهم از واقعیت است و یاهم ملحوظات وظیفوی و اطلاعاتی و برداشت های ذهنی و شخصی در آن دخیل است؛ مربوط به خواننده خواهد بود، زیرا خوشبختانه بسیاری از ما شاهد عینی وضع کشور و تحولات آن در فاصله زمانی هستیم (1979 ـ 1988) که این کتاب در مورد آن نوشته شده است. تنها گفته میتوانم که اینگونه کتابها با همه ادعای بیطرفی نویسنده، نمیتواند کاملاً متکی بر حقیقت عینی باشد؛ زیرا عوامل گوناگون بر روان و قلم نویسنده تاثیر گذار خواهد بود. کتاب با نثر روان از جانب اسدالله شفایی برگــردان گـردیده که خواننده را با عــلاقه زیــاد به عمق حوادث میبرد و خواندن کتــاب را دلپذیر میسـازد.

توضیحات :  متضمن شرح اوضاع ایران و حوادث نیمه اول سلطنت ناصرالدین شاه قاجار در رابطه با مرحوم مجدالملک و کتاب انتقادی او: رساله مجدیه . بخش اول این کتاب تحلیلی است از اوضاع ایران و حوادث نیمه اول سلطنت ناصرالدین شاه قاجار در رابطه با مرحوم مجدالملک و قسمت دوم، تصحیح کتاب انتقادی او با عنوان «رساله مجدیه» یا «کشف الغرائب». این رساله را زنده‌یاد سعید نفیسی بزرگ‌ترین شاهکار نثر فارسی در قرن سیزدهم می‌داند. اهمیت دیگر آن از لحاظ تاریخی به اندازه ای است که از این روشن‌تر آیینه‌ای برای نشان دادن عصر و زمانه‌ای که این کتاب معرف آن است، نمی‌توان یافت و از هر حیث باید آن را معتبرترین سند و راستگوترین گواه وقایع و اوضاع آن روزگار دانست.

توضیحات :  نظام برده دای برای ستمدیدگان رنج و درد بزرگتری به بار آورد و جنگ هایی که برای برده گرفتن برپا شد، بسیاری از کشورها را ویران و خالی از سکنه نمود. ثروتی که از کار بردگان حاصل شد، به برده اران امکان دادکاخ ها و معابد عظیمی بنا کنند، مجسمه ها و تصویر و آثار هنری دیگری به وجود آورند، در نتیجه در شرق باستان معماری و مجسمه سازی توسعه ی زیادی حاصل کرد و رشته های علمی پدید آورد. یونانی های آزاد، با واگذاری کارهای دشوار به بردگان، خود امکان یافتند به خلق هنرهای درخشان به پردازند و پیروزی های چشمگیری در عرصه علم به دست آورند…

توضیحات :  این کتاب که بخشی از مجموعه تاریخ از انتشارات دانشگاه آکسفورد را تشکیل می دهد، مروری است بر تاریخ خشونت در اروپای مدرن و نگاهی نو به تاریخ هولوکاست در قیاس با سایر نسل کشی ها. مورخان هولوکاست اغلب این پدیده را به دور از سایر تحولات تجزیه و تحلیل می‌کنند. برخی از آنان معتقدند که بررسی تطبیقی هولوکاست و مقایسه آن با سایر نسل‌کشی‌ها خصوصیت منحصر به فرد آن را تحت الشعاع قرار می دهد و حتی به کمرنگ شدن ابعاد عظیم جنایت نازی می انجامد. در واقع اینگونه درک تنگ نظرانه از “منحصر به فرد” بودن هولوکاست آن را در میان رویدادهای تاریخی به تافته جدا بافته‌ای تبدیل کرده که به نوبه خود مانع تعمیق درک ما از چرایی و چگونگی انفجار نفرت نژادی در رایش سوم و سرزمین‌های تحت اشغال آن می‌شود.

تا آنجا که به تاریخ‌نگاری هولوکاست مربوط می شود، کتاب دونالد بلاکسهام بر خلاف جریان آب شنا می‌کند. پژوهش تاریخی خلاق و نوآورانه او با نگاهی مجدد به نحوه شکل‌گیری نسل‌کشی یهودیان، سیاست‌های نازی علیه سایر قومیت‌ها و اقلیت‌ها را زیر ذره‌بین می برد و یک تحلیل تطبیقی از سایر نسل‌کشی‌ها در دوران معاصر ارائه می کند. در این کتاب هولوکاست نقطه اوج و پایانی تاریخ بسا گسترده‌تری از نسل‌کشی‌ها و پاکسازی‌های قومی در اروپا از اواخر قرن نوزدهم به این طرف است. بلاکسهام نشان می‌دهد که تنها تحلیل نازیسم و یهودستیزی برای درک این پدیده ناکافی است و در تبیین هولوکاست می بایست از یک سو به شرایط بلافصل ناشی از جنگ جهانی دوم در اروپای شرقی بهای کافی داد و از سوی دیگر نسل کشی یهودیان را در استمرار روندهای عامتر رفتار بشر در جهان مدرن قرائت کرد.

توضیحات :  کتاب «مأموریت برای وطنم» یکی از چهار اثر محمدرضا شاه پهلوی است که در ۱۳۴۰ نوشته شده است. کتاب را از حیث محتوا می­توان به سه بخش کلی تقسیم نمود: بخش مربوط به دوران کودکی و احوالات شخصی، بخش مربوط به فرهنگ و تاریخ ایرانی و بخش سوم که به مسائل سیاسی می­پردازد. وی در بخشی از این کتاب به تاریخ کهن ایران افتخار می‌کند و ایران را صادرکننده فرهنگ و هنر به جهان بشریت معرفی می‌نماید و به برپایی نخستین امپراطوری در ۲۵۰۰ سال پیش توسط کوروش مباهات می‌کند. او در این کتاب با نقل مطالبی، خود و دولتش را مذهبی معرفی می‌نماید و خود را نظر کرده خدا و امامان شیعه می داند و برای خویش رسالت الهی قائل می‌شود. شاه در این کتاب نوعی از گفتمان هم‌ذات پنداری میان ایران و غرب را ارائه کرده‌است.

توضیحات :  در این کتاب شرح شکنجه‌ های انسان‌ ها به خاطر داشتن عقاید دینی با اشاره به تاریخچه تفتیش عقاید و چگونگی بروز و ظهور آن در طول تاریخ بازگو شده است. این کتاب تاریخ شکنجه‌ های هولناک، کتاب سوزان، در آتش افکندن جسم آدمیان، در هم شکستن روح و عزت انسان‌ ها و به مسخره گرفتن فکر و آزادی است.

تفتیش عقاید یعنی بازرسی و تفحص در باورهای افراد. به اعمالی گفته می شود که از سوی یک موضع صاحب قدرت، مردم مورد باز خواست به دلیل باور های خود قرار می گیرند. مشهورترین آن، تفتیش عقاید در اروپای مسیحی است. این نام از دوران قرون وسطی به یادگار مانده است و مخالف آزادی بیان و آزادی عقیده یا آزادی اندیشه است.

فهرست :  دادگاه‌های تفتیش عقاید – شاهان کاتولیک – توماس دوتور کمادا – شیوه‌های تفتیش – جادوگران و فتنه انگیزان – ستم بر یهودیان و بربرهای مسلمان – زمان دستخوش تغییر می‌شود – گرایش‌های لوتری – مبارزه انکیزیسیون – هواداران مذهب پروتستان – محاکمه کارانزا – عدالت شاه – نشان مالا سانگر – تفتیش عقاید در پرتغال – آخرین آدم سوزی‌