آداب و رسوم کهن مازندران

توضیحات :  تردیدی نیست که این رساله مربوط به زبان و ادبیات مازندرانی است. ما قادر به بحث پیرامون قلمرو تمدن مازندرانی نیستیم، اما به هر پندار به بررسی اجمالی آن می‌باید پرداخت تا به بخشهایی از شناخت گسترده آن دست یافت. بررسی کوتاه پیرامون آثار کشف شده در مناطق مختلف مازندران قدمت تاریخ و حیات فرهنگی و تمدن تیره تبریان را نشان می‌دهد. مجموعه حاضر که نام فرهنگ واژه های مازندرانی را به خود گرفته شامل بیش از دو هزار و پانصد واژه مازندرانی است. این مجموعه به هیچ روی از واژه های دخیل و وارداتی برخوردار نیست در تهیه و تدوین و پاکنویس این رساله زحمات زیادی کشیده شد اما بنا به ملاحظه ضعفهای فراوانی که داشت به امر و پیشنهاد استاد ایرج افشار و قبول زحمت از سوی استاد منوچهر ستوده بار دیگر همه واژه ها با نگرش ایشان از نو آوانگاری، حذف و اضافه و پاکنویس شد

توضیحات :  وجود پست ترین و کم ارتفاع ترین سرزمین ها و بلندترین ارتفاعات ایران در شمال و جنوب مازندران سبب شد تا تفاوت های چشم گیری در آب و هوا، شیوه زندگی و فعالیت مردمان این استان پدید آید. گرچه استان مازندران وسعت زیادی ندارد، اما به سبب تنوع وضعیت پستی و بلندی و آب و هوا نقش بزرگی را در تأمین نیازمندی های کشاورزی کشورمان دارد. وجود کوه های صعب العبور، دره های عمیق، رودهای پر آب و خروشان متعدد، جنگل های انبوه، تالاب های فراوان، بارش زیاد برف در نواحی کوهستانی و بارش فراوان باران در نواحی جلگه ای و رطوبت زیاد هوا از جمله عوامل طبیعی بودند که ورود مهاجمان به مازندران را دشوار می ساخت.

استان مازندران به علت قابلیت هایی مانند آب و هوای ملایم و معتدل در اغلب روزهای سال، درجه حرارت آب دریاچهٔ خزر، رطوبت نسبی بالا، جنگل های سرسبز و زیبا، کوه های به هم پیوسته و مرتفع، رودخانه و چشمه سارهای فراوان در بخش طبیعت گردی، گردشگران زیادی را پذیراست. در این جا بعضی از جاذبه های طبیعت گردی استان معرفی می شوند.

توضیحات :  تاریخ رویان، کتابی به فارسی درباره تاریخ محلی سرزمین رویان تألیف مولانا اولیاءالله آملی. وی در ۷۵۰ از آمل به رویان مهاجرت کرد و به حضور فخرالدوله شاه غازی بن زیار ، از بادوسپانیان راه یافت و به تشویق او به نوشتن تاریخ رویان پرداخت. تاریخ آغاز و پایان تألیف این اثر روشن نیست، اما مؤلف در خاتمه کتاب به شرح رویدادهای تاریخ رویان تا ۸۰۵ اشاره کرده است. تاریخ رویان مشتمل است بر مقدمه ای در ذکر فواید علم تاریخ و هشت باب و هر باب دارای چند حکایت. اولیاءاللّه برای تألیف تاریخ رویان از منابع بسیاری چون تاریخ طبرستان ابن اسفندیار، تاریخ طبری، سِیَرالملوک خواجه نظام الملک، شاهنامه مؤیدی، مقاتل الطالبیین ِ ابوالفرج اصفهانی بهره برده است. تاریخ رویان به سبب حفظ برخی از واژگان قدیمی فارسی و ذکر آداب و رسوم کهن مازندران و رویان، و مشاهدات دقیق شخصی مؤلف، ارزشمند است. تاریخ رویان همچنین از منابع سید ظهیرالدین مرعشی در تألیف تاریخ طبرستان و رویان و مازندران و اعتمادالسلطنه در کتاب التدوین فی احوال جبال شروین بوده است. تاریخ رویان نخستین بار در ۱۳۱۳ خورشیدی به کوشش عباس خلیلی از یگانه نسخه خطی یافته شده بدون مقدمه مصحح چاپ شد. این کتاب بار دیگر با تصحیح و تحشیه منوچهر ستوده، همراه با مقدمه‌ای مفصّل در ۱۳۴۸ش در تهران به چاپ رسید.