ابن قوطیه ابوبکر محمد بن عمر
توضیحات : این کتاب، برگرفته از درس گفتارهای نویسنده است که برای عموم مردم بیان شده است. و بیشتر به محور اصلی بحث توجه دارد تا فروع و ریز بینی های تخصصی. از سوی دیگر شالوده اصلی کتاب، بیان شفاهی است. البته تلاش زیادی شده تا به متن مکتوب نزدیک شود. ولی ساختار اصلی آن به همان رنگ شفاهی باقی مانده که بخشی از شیرینی آن در همین لحن بیان است. نیز به همین دلیل، به برخی از نصوص در متن استناد شده و ترجمه آن ها به شیوه نقل آزاد و توضیح مضامین ارائه شده نه ترجمه ی دقیق و واژگانی. اگر خوانندگان با توجه به این نکات به کتاب بنگرند، بهره ی بیشتری از آن می گیرند.
آنچه در این کتاب می خوانیم:
مقدمات
بخش اول: آغاز خلافت
بخش دوم: دوران خلافت
بخش سوم: مناشده امیرالمومنین علیه السلام
بخش چهارم: پایان خلافت
خاتمه
پیوست ها
توضیحات : « تاریخ فتح اندلس» ترجمه فارسى کتاب« تاریخ افتتاح اندلس» ابن قوطیه است. شهرت عمده ابن قوطیه مرهون این اثر مىباشد. این اثر که تاریخ اندلس را از آغاز گشوده شدنش به دست مسلمانان در ۹۳ ق / ۷۱۲ م تا زمان فرمانروایى امیر عبد الرحمن در ۲۹۹ ق / ۹۱۲ م به اختصار در برگرفته، از اهمیت ویژهاى برخوردار بوده و همواره مورد استفاده محققان غربى و پژوهشگران مسلمان قرار گرفته است. هرچند در اینکه کتاب را ابن قوطیه شخصا نوشته باشد، تردید وجود دارد. تردید از آنجا ناشى شده که کتاب با جمله« اخبرنا ابو بکر محمد بن عبد العزیز قال…» آغاز مىشود و ادامه پیدا مىکند و این حکایت از آن دارد که کتاب به انشاى ابوبکر نیست. اینکه ابن فرضى شاگرد ابن قوطیه در« تاریخ العلماء» این کتاب را به او نسبت نداده، مؤید این نظر است. احتمالا کتاب را ابن قوطیه املا کرده ویکى از شاگردان و یا دوستانش آن را نوشته است. ابن قوطیه در این کتاب تعصب ملى و قومى و حتى تفاخر به شاهزاده بودنش را، با ستایشهایى که از پادشاه انقوط مى کند نشان مىدهد. از اینکه وى گاه از افسانه ها و داستانهاى عامیانه اى چون کشتن اسیران اندلسى به امر طارق بن زیاد و پختن و خوردن گوشت آنان به منظور ارعاب مردم بومى استفاده مى کند، به نظر مىرسد احتمالا تحت تأثیر عصبیت ملّى بوده است. مؤلّف در این کتاب در باره فتح اندلس توسط مسلمانان و برخی از حکمرانان آن مطالبی را ارائه می‌دهد. این کتاب از آثار قرن سوم هجری و ازمنابع معتبر در باره اندلس اسلامی به شمار می‌آید.