علی اکبر دهخدا

توضیحات :  در این کتاب در مجموعه ای مختصر به معرفی سرداران طنز ایران پرداخته شده و شش چهره معروف و نامدار ادبی معرفی شده است: سوزنی سمرقندی، ملانصرالدین، عبید زاکانی، سید اشرف الدین حسینی، ایرج میرزا و استاد علی اکبر دهخدا که از نظر مولف سرداران طنز ایران هستند و بیشترین نقش را در زمینه طنز وو انتقاد و فکاهت و هجو و هزل در زبان و ادبیات فارسی داشته اند.

توضیحات :  چرند و پرند مجموعه نوشته‌ های طنز اجتماعی با ماهیت سیاسی علی‌اکبر دهخدا است که بیشتر آنها در قالب داستان‌کوتاه، اعلامیه، تلگراف، گزارش خبری در روزنامه صوراسرافیل با نام های مستعار دخو، غلام گدا، آزادخان، خرمگس و… به چاپ می رسیده است.

بعد از چند سال مسافرت هندوستان و دیدن ابدال و اوتاد و مهارت در کیمیا و لیمیا و سیمیا، الحمدلله به تجربه بزرگی نائل شدم و آن دوای ترک تریاک است. اگر این دوا را در هر یک از ممالک خارجی کسی کشف می کرد، ناچار صاحب امتیاز میشد، انعامات می گرفت. در همه روزنامه ها نامش به بزرگی درج میشد اما چه کنم که در ایران قدردان نیست. عادت طبیعت ثانویست. همین که کسی به کاری عادت کرد دیگر به این آسانیها نمی تواند ترک کند. علاج منحصر به این است که به ترتیب مخصوصی به مروز زمان کم کند تا وقتی که به کلی از سرش بیفتد. حالا من به تمام برادران مسلمان غیور تریاکی خود اعلان می کنم که ترک تریاک ممکن است به اینکه اولا در که امر ترک جازم و مصمم باشند، ثانیا مثلا یکنفر که روزی دو مثقال تریاک می خورد، روزی یک گندم از تریاک کم کرده دو گندم مورفین به جای آن زیاد کند…

توضیحات : لغت‌نامهٔ بزرگ دهخدا کتابی جامع شامل شرح و معنی واژگان زبان فارسی است. این لغت‌نامه، بزرگ‌ترین و مهم‌ترین اثر علی‌اکبر دهخدا است، که بیش از ۴۰ سال از عمر او صرف آن شد. لغت‌نامهٔ دهخدا معنی، تفسیر، و شرح تاریخیِ شمار قابل توجهی از وام‌واژه‌های عربی که وارد فارسی شده‌اند را نیز داراست. لغت‌نامهٔ بزرگ دهخدا شامل بخش بزرگی از واژگان ادبی زبان فارسی، با معنای آن‌ها و نیز کاربردشان در شعرها است. با وجود این، این لغت‌نامه فاقد بخش اعظم واژگان علمی و فنی فارسی است که بیشتر در دهه‌های پس از تألیف لغت‌نامه به حوزهٔ زبان فارسی وارد شدند. نسخهٔ چاپی فعلی لغت‌نامه ۶۷۲۶۵ صفحهٔ سه‌ستونیِ قطع رحلی با حروف ریز دارد.

در سال ۱۳۸۵، با تلاش دست‌اندرکاران مؤسسه لغت‌نامه دهخدا، دولت وقت قصد داشت مادهٔ واحده‌ای به تصویب مجلس شورای اسلامی برساند که از قرار گرفتن لغت‌نامه در مالکیت عمومی جلوگیری می‌کرد. مطابق قانون حقوق مؤلفان و مصنفان مصوب ۱۳۴۸، آثار پس از گذشت ۳۰ سال از درگذشت پدیدآورنده‌شان تحت شرایطی به مالکیت عمومی در می‌آیند. مجلس این ماده را تصویب نکرد.

این کتاب شامل لغاتی میباشد که با حرف آ آغاز میشوند میشوند

توضیحات :  کتاب امثال و حکم در سال ۱۳۱۰ کتاب قطور چهار جلدی به تالیف علی اکبر دهخدا است که در تهران منتشر شد. این مجموعه دارای نزدیک به ۵۰هزار امثال و حکم (ضرب‌المثل) و کلمات قصار و ابیات متفرقه‌است. مطالب به ترتیب الفبا تنظیم یافته و ضرب‌المثل‌ها شرح و تفسیر شده‌است و بین سال‌های ۱۳۰۸ تا ۱۳۱۰ جمع‌آوری شدند و منتشر شد. دهخدا، از خرد سالگی به گردآوری امثال عوام، کوشش کرده بود. بخش بزرگ تر کتاب (۹۷ درصد آن) عبارت از ضرب‌المثل‌های مکتوب ادیبانه، کلمات قصار و اشعاری از قدمای شاعران ایران یا شاعران فارسی زبان و تنها ۳درصد آن ضرب‌المثل‌های عامیانه‌است.

دهخدا برای جمع‌آوری مطالب کتاب از منابع زیر استفاده کرد. مجموعهٔ «امثال میدانی» که در سدهٔ پنجم هجری به زبان عربی تالیف شده‌است. دهخدا از این کتاب نزدیک به هزار ضرب المثل عربی بر گرفته و به مجموعهٔ خود وارد کرده‌است. «مجموعهٔ مختصر امثال» چاپ هندوستان که یک صد ضرب المثل از آن اقتباس کرده‌است. «جامع التمثیل» که در هند و در سدهٔ ۱۱هجری چاپ شده و دهخدا نزدیک به سیصد مثل از آن در کتاب خود آورده‌است. «شاهد صادق»که یک مجموعهٔ هندی است و دهخدا توجه ویژه‌ای به آن نداشته و به نقل از چند مثال از آن بسنده کرده‌است.