توضیحات : ابوالقاسم جنّتیعطائی، نمایشنامـهنویـس و از پیشکسوتان تحقیق درباره نمایش و ادبیات تطبیقی در ایران بود. جنّتیعطائی از دوستان نزدیک نیمایوشیج بود و آثاری نیز در معرفی زندگی و شعر نیما نوشت، از آن جمله است کتاب نیما: زندگی و آثار او که آن را در ۱۳۳۴ ش، به مناسبت شصت سالگی نیما، تدوین کرد. مهمترین کتاب جنّتیعطائی، بنیاد نمایش در ایران است که در این باره یکی از کتابهای مرجع بهشمار میآید.
یادداشت نیما یوشیج بر این کتاب:
آقای جنتی
مطالب شما را خواندم. وقتی که من در دل کوهها بودم شما درباره من اینطور زحمت کشیده اید. لازم است این نکته را یادآور شده باشم، نکته بسیار ساده و عین حال دقیق است. ما خودمان متوجه خیلی جزئیات در خودمان نیستیم. اگر هر روز هم در آینه به روی مبارک خود نگاه کنیم، کسانیکه ناگهان با ما برخورد میکنند، بهتر از ما متوجه لاغری یا شکستگی ما می شوند. به هر اندازه که ما بر خود میحط بوده قادر به بعضی تحقیقات روحی در خود باشیم. علتش همان استغراق ما، در خود ماست. عینا این حقیقت در رشته های هنری روشن می شود. بدین جهت من از مطالبی که دیگران درباره من می نویسند کیف می برم. بعکسِ دیگران حتی از بدگویی بدگویان خود این لذت را از دست نمیدهم. در مدت سی چهل سال عمر هنری خود من همیشه همین اخلاق را داشته ام. خواندن این مطالب که راجع به من بود همین لذت را داشت. صفای این تماشا شاید از صفای وضع صفحات و خطوط هم برای من بیشتر و موفورتر بود. محض یادگار
توضیحات : نیما یوشیج با مجموعه تأثیرگذار افسانه، که مانیفست شعر نو فارسی بود، در فضای راکد شعر ایران انقلابی به پا کرد. نیما آگاهانه تمام بنیادها و ساختارهای شعر کهن فارسی را به چالش کشید. شعر نو عنوانی بود که خودِ نیما بر هنر خویش نهادهبود. تمام جریانهای اصلی شعر معاصر فارسی وامدار این انقلاب و تحولی هستند که نیما نوآور آن بود. بسیاری از شاعران و منتقدان معاصر، اشعار نیما را نمادین میدانند و او را همپایهٔ شاعران سمبولیست به نام جهان میدانند. نیما همچنین اشعاری به زبان مازندرانی دارد که با نام «روجا» چاپ شدهاست. نیما در سال ۱۳۰۰ منظومه قصه رنگ پریده را که یک سال پیش سروده بود در هفتهنامه قرن بیستم میرزاده عشقی به چاپ رساند. این منظومه مخالفت بسیاری از شاعران سنتی و پیرو سبک قدیم مانند ملک الشعرای بهار و مهدی حمیدی شیرازی را برانگیخت. شاعران سنتی به مسخره و آزار وی دست زدند. در پاییز سال ۱۳۰۱ شعر «ای شب» را در روزنامهٔ هفتگی نوبهار منتشر کرد. نیما در این رابطه میگوید: «در پاییز سال ۱۳۰۱ نمونهٔ دیگری از شیوهٔ کار خود «ای شب» را که پیش از این تاریخ سرودم و دست به دست و مردود شده بود، در روزنامهٔ هفتگی «نوبهار» دیدم. شیوهٔ کار در هر کدام از این قطعات تیر زهرآگینی به خصوص در آن زمان به طرفداران سبک قدیم بود.
توضیحات : حسن صدر حاج سید جوادی و حسن انوری این کتاب را برای دانش آموزان سال دوم راهنمایی علوم انسانی تدوین کرده بودند. در این کتاب مطالب گوناگون و متنوعی از متون نظم و نثر قدیم و جدید برای شناخت و معرفی دانش آموختگان، برگزیده شده است. علوم و ادبیات دوره مغول، صفویه، قاجاریه و بازگشت ادبی، مشروطه و معاصر و همچنین نمونه هایی از مکتب های ناتورالیسم، سمبولیسم و سورئالیسم در این کتاب معرفی شده و برای توضیح مطالب، نمونه هایی از آثار سعدی، عطار، ابن یمین، مولوی، جامی، وحشی بافقی، صائب، حافظ، خواجه نصرالدین طوسی، هاتف، قاآنی، فروغی، پروین اعتصامی، ایرج میرزا، نیما یوشیج، بهار، جلال آل احمد و دیگران آورده شده است. این اثر با همکاری نورالدین مقصودی در سال ۱۳۵۱ شمسی به دست دانش آموختگان رسید و دو سال بعد تجدید چاپ شد
توضیحات : فروغ فرخزاد شاعر معاصر ایرانی است. وی پنج دفتر شعر منتشر کرد که از نمونههای قابل توجه شعر معاصر فارسی هستند. فروغ فرخزاد در ۳۲ سالگی بر اثر تصادف اتومبیل بدرود حیات گفت. فروغ با مجموعه های «اسیر»، «دیوار» و «عصیان» در قالب شعر نیمایی کار خود را آغاز کرد. سپس آشنایی با ابراهیم گلستان نویسنده و فیلمساز سرشناس ایرانی و همکاری با او، موجب تحول فکری و ادبی در فروغ شد. وی در بازگشت دوباره به شعر، با انتشار مجموعه «تولدی دیگر» تحسین گسترده ای را برانگیخت، سپس مجموعه «ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» را منتشر کرد تا جایگاه خود را در شعر معاصر ایران به عنوان شاعری بزرگ تثبیت نماید. بعد از نیما یوشیج فروغ در کنار احمد شاملو و مهدی اخوان ثالث از پیشگامان شعر معاصر فارسی است. نمونههای برجسته و اوج شعر نوی فارسی در آثار فروغ و شاملو پدیدار گردید.