توضیحات :   میخائیل یوگرافویج سالتیکوف طنز نویس بزرگ روس، که در ادبیات بنام مستعار شچدرین شهرت دارد بقول لوناچارسکی «روشن رأی‌ترین نویسنده‌‌ای است که نصیب روسیه شده» شچدرین در دورانی می‌زیست که فئودالیسم رو به زوال میرفت و بورژوازی رشد و گسترش می‌یافت. شچدرین که یک دموکرات انقلابی بود به پیروی از هواداران سوسیالیسم تخیلی در راه استقرار یک نظام اجتماعی دموکراتیک و انقلابی قلم میزد، هم بضد نظام کهنه فئودالی و هم به ضد نظام ضد بشری بورژوازی نوپا مبارزه میکرد. به قولی او «بزرگترین طنزنویس روس است که نیزه خشم اندیشه‌‌اش را بر جمجمه‌های حقیر دغل‌های ارتجاع و لیبرالیسم پرتاب کرده است».

شچدرین رمان‌های فراوان، مقالات بسیار و قصه‌های گوناگون به طنز و در زبان ایزوپ، نوشت و سالهای سال مترقی‌ترین مجلات عصر را اداره کرد در نوشته‌های او بوروکراسی، ظلم، درنده خوئی و تباهی فئودالیسم بخوبی تصویر شده؛ پوچی و ریاکارانه بودن اصلاحات تزاری و خیانت لیبرالیسم بورژوائی برملا شده؛ خوش باوری و خام طبعی‌های عناصر خرده بورژوا به مسخره گرفته شده و تحمل و تسلیم دهقانان به سختی و با دلسوزی مورد انتقاد قرار گرفته است. شچدرین، که هرگونه اصلاحات اجتماعی را نفی می‌کرد، برای تغییر جامعه به انقلاب اعتقاد داشت و در عین حال دهقانان را طلایه دار این انقلاب میدانست. آثار سالتیکوف شچدرین، اگرچه درباره حوادث و مسائل قرن نوزدهم روسیه نوشته شده ولی هنوز هم در عصر ما، هرجا که مبارزه با بقایای دنیای کهن در گیر است تأثیری زنده دارد.

فهرست:

اندوه خِرَد یا مردی با خنده‌‌ای تلخ (مقدمه) – چگونه یک روستائی ساده دو صاحب منصب را غذا داد – نجیب زاده وحشی – ماهی عاقل – خرگوش فداکار – فضائل و رذائل – خرسها در حکومت – عقاب هنرپرور – کپورخیالباف – مصیبت مرغ سقا – دو همسایه – خرگوش استدلالی – لیبرال – یا بوی پیر – گفتگوی بیهوده – بوگاتیر -کلاغی که به جستجوی حقیقت رفت