کتاب صوتی «ما چگونه، ما شدیم: ریشهیابی علل عقبماندگی در ایران»، نوشته صادق زیباکلام ( – ۱۳۲۷) استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران است.
اما زیباکلام چه رویایی در سر داشت که همای اقبال بر شانه کتابش نشست و سبب شد یک کتاب ۴۸۰ صفحهای، طی ۲۲ سال گذشته – از بهار ۷۴ تا بهار ۹۶ – بیستوهفت بار تجدید چاپ شود؟
در کتاب صوتی «ما چگونه، ما شدیم» با دو مسئله مواجه هستیم: عقبماندگی ایران و عقبماندگی شرق در برابر غرب (اروپا).
دوگانه عقبماندگی – توسعهنیافتگی در ایران در میان روشنفکران و منتقدان وضع موجود دستکم به دو قرن پیش بازمیگردد. این عده معدود، بهنیکی دریافته بودند که جامعه ایران دچار کاستیهای متعددی است و راه علاج آن تجدد.
شاید بتوان گفت یکی از دلایل توفیق کتاب صوتی «ما چگونه، ما شدیم» در میان خوانندگان این است که نویسنده کوشیده “به جای روش معمول و متداول معلولنگری و معلولنگاری به علتجویی و ریشهیابی” بپردازد. از این رو به جای مقصر شمردن دیگران – اعم از اعراب، شرق، غرب، استعمار، خارجیها و … – به خود ایران و کالبدشکافی آنچه به لحاظ تاریخی ایران را تشکیل داده، پرداخته است. در نتیجه شاهکلید این عقبماندگی را از داخل میداند و نه از بیرون یا استعمار؛ چرا که بهزعم نویسنده، ورود استعمار به ایران در حقیقت معلول عقبماندگی ما بود و نه علت آن.
با سلام و تشکر.