دادگستری هخامنشی

توضیحات : کتیبه های خط میخی پارسی که بر لوحه های زرین، سیمین، سنگی و گلی در ایران و ترکیه و مصر پیدا شده، روشنگر رویدادهای جالب تاریخی مانند احداث کاخهای سلطنتی، فتوحات جنگی، تعداد سرزمین های تحت رهبری، نحوه زیست، حدود و وسعت ایران باستان، وضع ایران با ممالک همجوار و نظایر آن، خاصه طرز تفکر و نحوه عقاید شاهنشاهات هخامنشی می باشد که هر یک به تنهایی می تواند موضوع تحقیق و تدوین رساله ای جداگانه قرار گیرد. از خلال نوشته های این کتیبه ها که هم اکنون زینت بخش موزه های ایران، انگلستان، فرانسه، آلمان و اتحاد جماهیر شوروی می باشند، اندیشه شهریاران هخامنشی را به وضوح می توان دریافت. اندیشه هایی بس والا که تمایز خاصی نسبت به طرز تفکر جهان آن روز دارا بوده است…

توضیحات : دادرسی کیفری در ایران عمری طولانی دارد و در طول اعصار با توجه به احتیاجات، مناسبات و فرهنگ این مرز و بوم، متحول شده است. در روزگاران گذشته، ایران آیین دادرسی کیفری پیشرفته‌ای داشت و احترام به حقوق طرفین دعوی به صورت دقت در رسیدگی، حق انتخاب وکیل، امکان تجدید نظر‌خواهی و… همه ناشی از احترام به حقوق شهروندان بود که در آن دوران نهادینه شده بود و ارتباط مستقیم با ارزش‌های حاکم بر جامعه ایرانی داشت. هرودوت، گزنفون و بسیاری دیگر از مورخان یونانی بارها از توجه خاص ایرانیان به اجرای قانون و عدالت یاد کرده‌اند و حتی در مورد ثبات قوانین دادگستری ایران در تورات آمده است: «مگر این قانون ایران است که تغییر ناپذیر باشد؟» بی‌تردید پیشرفتهای فراوان پارسیان تا حد زیادی مرهون نظام پیشرفته دادرسی بود که در آن روزگار وجود داشت. چنانکه بسیاری از دستاوردهایی که جهان معاصر در زمینه اصول دادرسی کیفری در چند قرن اخیر به آن نائل شده، در ایران باستان وجود داشته است. برای پی بردن به این مقصود، در این نوشتار به بررسی تاریخ دادرسی کیفری در سه دوره هخامنشی، اشکانی و ساسانی می‌پردازیم. اسناد و مدارک باقی مانده از دوره‌ی ایران باستان در خصوص آیین دادرسی کیفری کامل نمی‌باشد‌.‌ مخصوصا از وضعیت دادگستری در دوره‌ی پیشدادیان‌،‌کیانیان و حکومت مادها اطلاعات موثقی در دست نمی‌باشد‌. ‌برای مثال در مورد دوره‌ی پیشدادیان گفته‌اند که چه کسانی بیان می‌کنند‌؟‌ «‌نخستین دودمان پادشاهان ایرانی را از آن رو پیشدادیان نامیده‌اند که در وضع قانون و گسترش عدل و داد پیشقدم بوده‌اند‌.»‌