توضیحات :  ناصرالدین ‌شاه هر از چند گاه سفرهایی در ایران یا کشورهای دیگر انجام می داد و نگارش یادداشت‌های روزانه و انتشار آن‌ها ازجمله عادات پسندیده وی بود. کتاب پیش رو به سفر ناصرالدین‌شاه به عتبات عالیات در سال ۱۲۸۷ قمری مربوط است. ناصرالدین شاه در این سفر نامه وقایع لحظه حرکت تا زمان بازگشت به تهران را به ترتیب روزانه نگاشته است. وی در طول این سفر از بسیاری شهرها و روستا ها عبور کرد و رباط کریم، ساوه، همدان، اسدآباد، کنگاور، کرمانشاهان، سرپل زهاب، قصر شیرین، بغداد، کاظمین، کربلا، نجف اشرف، کوفه، سامرا، بیستون، صحنه، تویسرکان، دستجرد، قم و حضرت عبدالعظیم برخی از نواحی مورد اشاره در این اثر هستند. این سفرنامه اولین بار در همان سال نگارش، به صورت چاپ سنگی و به خط نستعلیق میرزا رضا کلهر منتشر شد. در نسخه حاضرکه توسط انتشارات کتابخانه سنائی در سال ۱۳۶۲ برای دومین بار به چاپ رسیده از نسخه چاپ سنگی مزبور استفاده شده است.

توضیحات :  مرگ دوموزی ترجمه‌ایست از یک متن سومری مشهور که رویای ایزدی شهید شونده به نام دوموزی را شرح می‌دهد و چگونگی رویارویی وی با مرگ و گریختن‌اش از نیستی را شرح می‌دهد و در نهایت با نابودی این ایزد خاتمه می‌یابد. کتاب از دو بخش تشکیل یافته است. نخست متن سومری به همراه آوانگاری و ترجمه‌اش را می‌خوانیم و بعد شرحی روانشناختی درباره‌ی مفهوم مرگ در جهان باستان را.

توضیحات : از ظهور قاجاریه تا جنبش مشروطیت :  عهدنامۀ ترکمنچای، قائم مقام فراهانی در واپسین روزهای زندگی، امیرکبیر در کنفرانس ارزتۀ الروم، تجزیۀ هرات و معاهدۀ صلح پاریس، میرزا رضا کرمانی و توطئه چینی کامران میرزا.

از جنبش مشروطیت تا کودتای سوم اسفند : فلک کردن تجار قند و مقدمات جنبش مشروطیت، مهاجرت کوچک به حضرت عبدالعظیم، صدور فرمان مشروطیت در ایران، حکایت فروش دختران قوچان در مجلس شورای ملی، قرارداد ۱۹۰۷ انگلیس و روسیه و مشروطه خواهان، امین السطان اتابک در صحن مجلس شورای ملی، بمباران اولین مجلس شورای ملی، مشروطه خواهان در تهران و اعادۀ مشروطیت، واکنش مجلس به اولتیماتوم روسیه در اخراج مورگان شوستر، اعضای کمیتۀ مجازات در زندان، نمایندگان ایران در مجمع اتفاق ملل ۱۹۱۹، وثوق الدوله و قرارداد ۱۹۱۹، جنبش کلنل محمدتقی خان پسیان در خراسان.

در دوران سلطنت پهلوی : کودتای سیدضیاء و رضاخان در سوم اسفند ۱۲۹۹، جمهوری خواهی سردار سپه و مجلس پنجم، سردار سپه و فروپاشی قاجار، ماجرای پروندۀ امتیاز نفت و انگلستان، تاسیس دادگستری در ایران، رضاشاه در ترکیه، استعفای رضاشاه پهلوی.

از استقرار محمدرضا پهلوی تا سقوط نظام شاهنشاهی : بلوای نان در تهران، تیراندازی به شاه زمینه‌ای برای تجدید نظر در قانون اساسی، ترور حاج علی رزم آرا، انحلال مجلس شانزدهم توسط محمد مصدق، ملی شدن صنعت نفت ایران، کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و محاکمۀ دکتر مصدق، نفت ایران و کنسرسیوم چند ملیتی، تشکیل سازمان اطلاعات و امنیت کشور(ساواک)، اصلاحات ارضی و منشور انقلاب سفید شاهنشاهی، مدرنیزاسیون مونتاژ عصر محمدرضا شاهی، تجدید نظر پنجم در قانون اساسی مشروطیت، جشن‌های دو هزار و پانصد سالۀ شاهنشاهی، تکنوکرات‌های مدرن در کانون مترقی، ایران شاهنشاهی و جریانات منطقه‌ای و بین المللی، محمدرضا پهلوی و ایجاد حزب رستاخیز، کابینۀ بختیار، سقوط رژیم شاهنشاهی، سیدحسن تقی زاده از مشروطه خواهی تا سلطنت طلبی، محمدعلی فروغی و تغییر سلطنت، سیدضیاء طباطبایی و سیاست‌های استعماری، امیرعباس هویدا و بازنمایی اقتدار دولتی.

توضیحات : در باستان شناسی و تاریخ عصر پیش از اختراع خط توسط بشر دوران ما قبل تاریخ و پس از آن دوره تاریخی خوانده می شود و بر همین اساس ما نیز تمدنهای موجود در ایران را به دو دسته تمدنهای ماقبل تاریخ و تمدنهای تاریخی تقسیم می کنیم . هنگامی که صحبت از ایران می شود سرزمینی در غرب و جنوب غربی قاره پهناور آسیا را متصور می شویم که از شمال شرق به رودخانه جیحون ، از شمال به دریاچه خزر ، از شمال غرب به کوههای قفقاز و آسیای صغیر ، از غرب به منطقه حاصلخیز میانرودان ( یا بین النهرین که همان ناحیه تمدن پرور بین دو رود دجله و فرات است )، از شرق به وادی هند و رود سند و از جنوب به خلیج پارس و دریای ایران یا همان دریای سیستان محدود گردیده است . این سرزمین در ادوار مختلف تاریخی خاستگاه تمدن ها و فرهنگهای غنی بشری بوده ، مطالعات و پژوهش های تاریخی انبوهی را معطوف به خود ساخته است . در باستان شناسی و تاریخ عصر پیش از اختراع خط توسط بشر دوران ما قبل تاریخ و پس از آن دوره تاریخی خوانده می شود و بر همین اساس ما نیز تمدنهای موجود در ایران را به دو دسته تمدنهای ماقبل تاریخ و تمدنهای تاریخی تقسیم می کنیم .

توضیحات : یونس معروف به میرزا کوچک در محله استاد سرای رشت متولد شد. چون پدر یونس میرزا بزرگ نام داشت، یونس از کودکی به میرزا کوچک و سپس به نام کوچک خان یا کوچک جنگلی شهرت یافت. وی در دوران کودکی و جوانی در صالح آباد رشت و مدرسه جامع و مدرسه محمودیه تهران صرف و نحو و مقدمات علوم دینی را فرا گرفت. اما حوادث کشور، مسیر افکارش را تغییر داد و به صف مجاهدان مشروطیت پیوست. او شاهد به توپ بسته شدن مجلس شورای ملی، توسط محمد علی شاه و تحصن علما در سفارت عثمانی بود. او به امید نجات مشروطه به مجاهدین پیوست و در فتح قزوین شرکت کرد و با مشاهده ی اعمال خلاف بعضی از مجاهدین به موطن خود رشت بازگشت، اما بار دیگر به مجاهدین پیوست و در فتح تهران شرکت نمود و با قوای استبداد جنگید.

توضیحات : هنگامی که سخن از تاریخ ایران می‌رود، باید به این نکته توجه داشت که آیا منظور تاریخ اقوام و مردمانی است که از آغاز تاریخ تا کنون در مرزهای سیاسی ایران امروزی زیسته‌اند یا تاریخ اقوام و مردمانی است که خود را به نحوی از انحاء ایرانی می‌خوانده‌اند و در جغرافیایی که دربرگیرنده ایران امروز و سرزمین‌هایی که از دیدگاه تاریخی بخشی از ایران بزرگ (ایرانشهر) بوده‌است زیسته‌اند.

گاه تاریخ ایران را از ورود آریایی‌ها که نام ایران نیز از ایشان گرفته شده‌است، به فلات ایران آغاز می‌کنند. ولی این به این معنی نیست که فلات ایران تا پیش از ورود ایشان خالی از سکنه یا تمدن بوده‌است. پیش از ورود آریاییان به فلات ایران تمدنهای بسیار کهنی در این محل شکفته و پژمرده شده بودند و تعدادی نیز هنوز شکوفا بودند. برای نمونه تمدن شهر سوخته در سیستان، تمدن عیلام در شمال خوزستان، تمدن جیرفت در کرمان، تمدن تپه سیلک در کاشان، تمدن اورارتو در آذربایجان، تمدن تپه گیان در نهاوند و تمدن مانناییان در کردستان و آذربایجان و و تمدن کاسی‌ها در لرستان ذکر می‌شود.

نقشه قلمرو سلسله‌های حاکم بر ایران و گستره حکومتی سلسله‌های مختلف از دودمان هخامنشیان تا حکومت جمهوری اسلامی. در این نقشه سلسله‌هایی که بر غالب ایران مسلط بوده‌اند، متذکر شده‌اند و حکومت‌های ملوک طوایفی و محلی ذکر نشده‌اند. همچنین هنگامی که سرزمین کنونی ایران بخشی از یک امپراطوری خارجی بوده در این نقشه ثبت نشده است به عنوان مثال وقتی ایران زیر حکومت سلوکیان، خلفای راشدین، امویان، عباسیان و مغول بوده است.

نکته مهم دیگر شناخت وضع مناطق داخلی ایران در زمان شکل‌گیری و رواج تمدن‌های کهن است. یعنی فهم اینکه در زمان تمدن‌ها و دولت‌های باستانی چون سومر، کلده، اور، بابل، آشور، اورارتو و نظائر آن، وضع این مناطق داخلی فلات ایران، که مجزا از منطقه مستقیم تحت حاکمیت این تمدن‌ها و دولت‌ها بوده‌است، به چه نحوی جریان داشته‌است؟

توضیحات :  هخامنشیان (۳۳۰ – ۵۵۰ پیش از میلاد) نام دودمانی پادشاهی در ایران پیش از اسلام است. پادشاهان این دودمان از پارسیان بودند و تبار خود را به «هخامنش» می‌رساندند که سرکرده خاندان پاسارگاد از خاندان‌های پارسیان بوده‌است. هخامنشیان، در آغاز پادشاهان بومی پارس و سپس انشان بودند ولی با شکستی که کوروش بزرگ بر ایشتوویگو واپسین پادشاه ماد وارد آورد و سپس گرفتن لیدیه و بابل، پادشاهی هخامنشیان تبدیل به شاهنشاهی بزرگی شد. از این رو کوروش بزرگ را بنیانگذار شاهنشاهی هخامنشی می‌دانند. به پادشاهی رسیدن پارسی‌ها و دودمان هخامنشی یکی از رخدادهای برجسته تاریخ باستان است. اینان دولتی ساختند که دنیای باستان را به استثنای دو سوم یونان زیر فرمان خود در آورد. شاهنشاهی هخامنشی را نخستین امپراتوری تاریخ جهان می‌دانند. پذیرش و بردباری دینی از ویژگی‌های شاهنشاهی هخامنشی به شمار می‌رفت. خاویر آلوارز عیلام شناس معتقد است که آثار و نقش‌برجسته‌های موجود نشان می‌دهد که هخامنشیان هنر خود را در بخش معماری و نقش‌برجسته از عیلامی‌ها آموخته‌اند.

توضیحات :  کتاب” تاریخ ایران باستان” تالیف دیاکونوف یکی از شرق شناسان برجسته و ممتاز روسی که از نظر خوانندگان گرامی میگذرد، قسمت اول یک اثر مهم و بزرگی است که نویسنده در نظر داشته قسمت دوم آن را تحت عنوان تاریخ ایران در قرون وسطی تدوین کند، این کتاب در سال ۱۹۴۴-۱۹۴۵ به رشته تحریر درآمده اما در زمان حیات نویسنده به زیور طبع آراسته نگردیده است. در سالهای بعد دیاکونوف به کار نگارش تاریخ ایران باستان ادامه داد و نسخه خطی کتاب او مورد استفاده وسیع دانشجویان و دانش پژوهان جوان قرار گرفت در سال ۱۹۵۴ که مقارن با مرگ ناگهانی مولف است، اثر مزبور هنوز برای چاپ آماده نبود. در نتیجه درخواستهای زیادی که کتبا و شفاها راجع به نشر این اثر خطی واصل شد، بدوا از لحاظ آشنایی بتاریخ ایران باستان و گردآوری اطلاعات و معلومات مربوط به آن تصمیم گرفته شد که اثر م.م.دیاکونوف که پس از درگذشت وی در دست بود، طبع و منتشر شود و بهمین جهت تصحیح آن بوسیله ای . م. دیاکونف و آ. گ. پری خانیان صورت گرفت. این کتاب در نوع خود یک اثر ارزنده در شناخت از تاریخ ایران از دوران حکومت مادها و پارسیان تا دوران سقوط سلسله ساسانیان است.

توضیحات :  در آغاز قرن ۱۶ میلادی پیشرفت و ترقی محسوس در ادبیات و صنایع اروپا حاصل گردید و بواسطه ی امتیازاتی که از قرنهای پیشین داشت و تحول و تنوعی که در سبکهای معماری، سنگتراشی و سایر هنرهای زیبا و نویسندگی پدید آمد و اهمیت تاثیری که این پیشرفت و تحول در عالم ادبیات و فنون ظریفه یافت آن را ” رنسانس ” یا تجدید حیات ادبیات و صنایع گفته اند.

توضیحات : در چهل و پنج سال پیش از این در پایان سال ۱۲۹۹ فصلی از تاریخ ایران درهم نوردیده شد و فصلی از نو آغاز گردید. بازماندگان آن دوره چون در آن روزها زیسته اند هنوز پی بشکوه و جلال این فصل نوین نبرده اند. دریغا که گواهان حوادث جهان تازنده اند نمی توانند خوب و بدروزگاری را که بریشان گذشته است بسنجند و همیشه تاریخ نویسان باید رنج ببرند و حقیقت را از زیر پرده های خاموشی و فراموشی بیرون بکشند. درباره دوره ای که از ۴ اسفندماه ۱۲۹۹ تا۲۵ شهریورماه ۱۳۲۰ بیست سال و چهل و یک روز برایران گذشت می بایست یادگاری که حقیقت جویان تاریخ بپسندند و آنرا وارسته از هرگونه خوش آیندگویی و غرض ورزی بدانند برای فرزندان ایران که قطعا روز بروز برمجد و عظمت آن بیشتر پی خواهند برد باقی بماند. این وظیفه دشوار را من دراین اوراق برعهده گرفتم و کوشیدم درهرزمینه دوران پیش از آن را با این دوره بسنجم و ایزد داوآفرین گواهست که دست و پایم نلغزید و حق و حقیقت در هر ورق و هر سطر و هر کلمه گواهان من بودند.

توضیحات : این کتاب شامل گزارش هایی از سفیر امریکا سولیوان و کاردار امریکا ناس در آستانه انقلاب ۱۳۵۷ می باشد که جدیدا از سوی سایت ویکی لیکس منتشر شده است

متن فارسی اسناد ویکی لیکس :

نقشه اپوزیسیون برای عزل شاه ( طرحی که میناچی به سفیر انگلیس داد )

آتش سوزی سینما رکس با اجازۀ حکومت بود ( اطلاعاتی که منبع آگاه در اپوزیسیون داد )

شایعاتی درباره شاه : از بیماری سرطان تا ترور در شمال ( طوفانیان درباره ملاقات با شاه چه گفت؟ )

ارتش از دولت برای مقابله با تظاهرات ناراضی است ( گزارش سفیر آمریکا از کشتار ۱۷ شهریور )

پیشنهاد نهضت آزادی برای آیندۀ شاه ( راه حلی که اپوزیسیون به آمریکایی ها داد )

مردم به زودی جذب آیت الله خمینی خواهند شد ( پیش بینی سفیر آمریکا دربارۀ نظام پهلوی )

توضیحات : جنگ‌های انگلستان و ایران بین انگلستان و ایران در اوایل سلطنت ناصرالدین شاه قاجار رخ داد. این جنگ‌ها که از نوامبر ۱۸۵۶ تا آوریل ۱۸۵۷ (نزدیک به پنج ماه) به طول انجامید به جدایی رسمی هرات از ایران منجر شد. سپاهیان ایران هرات را که حاکم آن با حمایت انگلیسی‌ها اعلام استقلال کرده بود محاصره کردند. اما به علت اشغال جزیره خارگ به وسیله نیروی دریایی انگلیس و اولتیماتوم آن کشور به ایران، سپاهیان ایران به محاصره هرات پایان دادند و این امر به‌تدریج مقدمات جدایی افغانستان را از ایران فراهم ساخت تا اینکه در سال ۱۲۷۳ هـ. ق از ایران جدا شد. هرات بخشی از ایران بود جیمز اوترام طی اولتیماتومی از ایران خواست که از هرات دست بکشد. انگلستان می‌خواست که افغانستان مستقل شود تا در دسترس روسها و توسط پادشاه قاجار قرار نگیرد. در این دوره روابط ایران و روسیه بصورت اتحاد بود. و این امر نگرانی بریتانیا را برانگیخت…